Jan Kośmider z Ostrzeszowa. Zapomniany medyk z początku XVI wieku
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.83.2020.83.03Słowa kluczowe:
Jan Kośmider z Ostrzeszowa, Uniwersytet Krakowski w XVI wieku, Wydział Lekarski Uniwersytetu Krakowskiego, w Bolonii w XVI wiekuAbstrakt
W artykule ukazano sylwetkę Jana Kośmidera, zapomnianego lekarza z początku XVI w. Jan po studiach odbytych w Krakowie wykładał przez kilka lat (1499- 1503) na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Uniwersytetu Krakowskiego. W 1511 r. uzyskał w Bolonii stopień doktora medycyny. Po powrocie do Polski inkorporował się do Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Krakowskiego. W 1513 r. był dziekanem tegoż fakultetu. Dał się poznać jako wytrwały obrońca prawa do wykonywania zawodu medyka tylko przez osoby legitymujące się doktoratem z tej dziedziny, za co czasami spotykały go szykany. Kariera Jana Kośmidera w Uniwersytecie Krakowskim była krótka ze względu na rychłą śmierć medyka w 1516 r. w trakcie panującej wówczas w Krakowie zarazy.
Bibliografia
Acta rectoralia Almae Universitatis Studii Cracoviensis: inde ab anno MCCCCLXIX, t. 1, ed. W. Wisłocki, Cracoviae 1893, nr 1553, 1562, 1573, 1580, nr 1913, nr 2275, nr 2281.
Archivio di stato di Bologna, Riformatori dello Studio, t. 57, k. 323.
Archivio di stato di Bologna, Riformatori dello Studio, t. 57: Dispute e ripetizioni di scolari per ottenere letture d’universita, k. 324. Podobizna tego dubium, [w:] Laudatio Bononiae, 242.
Archivio di stato di Bologna, Studio, nr 217 (Primo libro segreto di medicina – Registri d’atti dei collegi 1504-1575), k. 18 (Joannes Kunza Polonus).
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Diariusz Marcina Biema z Olkusza (odpis ks. Jana Fijałka z BJ Inc. 2697, rękopis bez sygnatury): pod 3 X 1516.
Aulizio F., Il polacco Mattias Sepravicius lettore all’Universita di Bologna, [w:] Atti del XVIII Congresso Italiano di Storia della Medicina, Sanremo 1962, s. 630- 642.
Barycz H., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.
Baster M., Students’ Everyday Lives in the Colleges of the University of Cracow in the Sixteenth Century, [w:] Fruhneuzeitliche Universitatskulturen. Kulturhistorische Perspektiven auf die Hochschulen in Europa (Beihefte zum Archiv für Kulturgeschichte 65), hrsg. B. Krug-Richter, R. E. Mohrmann, Köln-Weimar-Wien 2009.
Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, rkps 248 (Rationarium antiquum procuratoris Universitatis Cracoviensi ab a. 1507-1518).
Bronzino G., Notitia doctorum. Sive catalogus doctorum qui in collegis philosophiae et medicinae Bononiae laureati fuerunt ab anno 1480 usque ad annum 1800, Milano 1962.
Carlino A., Books of the Body. Anatomical Ritual and Renaissance Learning, trans. by J. Tedeschi, A. C. Tedeschi, Chicago-London 1999.
Conclusiones Universitatis Cracoviensis: ab anno 1441 ad annum 1589, wyd. H. Barycz, Kraków 1933, nr 166, 168, 171-172, 181-183, 187-188, 196.
Duranti T., Reading the Corpse in the Late Middle Ages (Bologna, Mid-13th Century – Early 16th Century), [w:] The Body of Evidence. Corpses and Proofs in Early Modern European Medicine, ed. by F. P. de Ceglia, 2020, Medieval and Early Modern Philosophy and Science, vol. 30.
Frati L., Ancora delle monete gettate al popolo nel solenne ingresso in Bologna di Giulio II, l'anno 1506, ,,Rivista Italiana di Numismatica” 1900, No. 13, s. 205-210.
Frati L., Le due spedizioni militari di Giulio II: tratte dal diario Paride Grassi bolognese, Bologna 1886.
Gładyszewski L., La corrispondenza degli studenti bolognesi con il primate Jan Łaski nel 1515, [w:] Commentationes historicae. Almae Matri Studiorum Bononiensi novem saecula feliciter celebranti ab Universitate Iagellonica Cracoviensi oblatae, Warszawa‒Kraków 1988, s. 134-135.
Hajdukiewicz L., Mikołaj z Tuliszkowa (zm. ok. 1534), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 21, Kraków-Wrocław 1976.
I rotuli dei lettori, legisti e artisti dello Studio Bolognese dal 1384 al 1799, wyd. U. Dallari, vol. 1, Bologna 1888.
Previdi T. red., Jacopo Berengario da Carpi, Carpi 2005.
Jan Kośmider z Ostrzeszowa (Id: 2017768), [w:] Corpus Academicum Cracoviense (CAC), [on-line:] http://cac. historia.uj.edu.pl/osoba/2017768_Jan_Ko%C5%9Bmider_ z_Ostrzeszowa (dostęp: 01.05.2020).
Jurek T., Mazowieckie świnie, Ślązacy i dobrzy ludzie z ziemi sandomierskiej. Z badań nad stereotypami dzielnicowymi w Polsce późnośredniowiecznej, [w:] Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Profesorowi Henrykowi Samsonowiczowi, red. A. Bartoszewicz, et al., Warszawa 2010, s. 718-719.
Kelényi B., Magyarorszagi diakok mindennapjai a kozepkori Krakkoi Egyetemen, [w:] Universitas – Historia. Tanulmányok a 70 éves Szögi László tiszteletére, red. I. Draskóczy, et al., Budapest 2018, s. 95-96.
Knoll, P. W., „A Pearl of Powerful Learning”. The University of Cracow in the Fifteenth Century, Leiden–Boston 2016. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004326019
Kośmiński S., Słownik lekarzów polskich, Warszawa 1883.
Kowalczyk M., Studia nad życiem i działalnością Macieja z Szydłowa, „Folia Historica Cracoviensia” 1996, t. 3, nr 78, s. 69-88. DOI: https://doi.org/10.15633/fhc.1282
Lachs J., Kronika lekarzy krakowskich do końca XVI wieku. Przyczynki archiwalne, Kraków 1909.
Laudatio Bononiae. Atti del Convegno storico italo-polacco svoltosi a Bologna dal 26 al 31 maggio 1988 in occasione del Nono Centenario dell’Alma Mater Studiorum, ed. R. C. Lewanski, Varsavia 1990.
Liber diligentiarum facultatis artisticae Universitatis Cracoviensis, pars 1 (1487−1563), red. W. Wisłocki, Cracoviae 1886, 43-63 n.
Majer J., Wiadomości z życia profesorów Wydziału Lekarskiego w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] Pismo zbiorowe wileńskie, Wilno 1862.
Markowski M., Les manuscrits des listes de docteurs en medicine a l’universite de Cracovie entre 1400 et 1611, „Mediaevalia Philosophica Polonorum” 1974, t. 20, s. 121-140.
Markowski M., Pierwsi doktorzy medycyny Uniwersytetu Krakowskiego w świetle źródeł rękopiśmiennych, „Przegląd Tomistyczny” 1997, t. 6-7, s. 315-347.
Matsen H. S., Alessandro Achillini (1463-1512) and His Doctrine of “Universals” and “Transcendentals”. A Study in Renaissance Ockhamism, London 1974.
Matsen H. S., Alessandro Achillini (1463-1512) as professor of philosophy in the “Studio” of Padua (1506-1508), „Quaderni per la storia dell’Universita di Padova” 1968, t.1, s. 91-110.
Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508, wyd. A. Gąsiorowski, et al., t. 1, Kraków 2004, 412 [80e/092]; 443 [84h/296].
Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-1541, wyd. A. Gąsiorowski, et al., Warszawa 2011, 262 [99/1M], 249 [87/79B], 262 [99/1M].
Ożóg K., Zakres i metody nauczania septem artes na Wydziale Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku, [w:] Septem artes w kształtowaniu kultury umysłowej w Polsce średniowiecznej. Wybrane zagadnienia, red. T. Michałowska, Wrocław 2007, s. 105-123.
Pociecha W., Ze studiów bolońskich Jana Łaskiego, „Reformacja w Polsce” 1926, t. 4, 144-152.
Putti V., Berengario da Carpi, Bologna 1937.
Rymut K., Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, t. 1, Kraków 1999.
Skulimowski M., Pierwsze ustawy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Krakowskiego z r. 1433, „Archiwum Historii Medycyny” 1960, 23, nr 2, s. 221-234.
Sroka S. A., O dwóch krakowskich prawnikach wypromowanych w Bolonii na początku XVI wieku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2019, 146, z. 4, s. 703-714. DOI: https://doi.org/10.4467/20844069PH.19.041.11657
Sroka S. A., Polish Surgeons in Bologna in the First Quarter of the Sixteenth Century, „Annali di storia delle universita italiane” 2018, 22, nr 2, s. 115-122.
Sroka S. A., Studenci z Polski dopuszczeni do prowadzenia zajęć na Uniwersytecie Bolońskim na początku XVI wieku, „Roczniki Historyczne” 2018, 84, s. 293-309. DOI: https://doi.org/10.12775/RH.2018.11
Sroka S. A., System kontroli odbywania zajęć w Uniwersytecie Bolońskim w XV w., [w:] Silesia – Polonia - Europa. Studia historyczne dedykowane Profesorowi Idziemu Panicowi, red. J. Sperki, Katowice, Bielsko-Biała 2019, s. 285-292.
Sroka, S. A., Kariera lekarska Jana Noskowskiego (1478-1542), „Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne” 2020, t. 29, s. 15-28. DOI: https://doi.org/10.4467/2543733XSSB.20.002.12189
Szelińska W., Czeski student Aleksy de Trebon i jego indeks. Karta z działalności pedagogicznej Uniwersytetu Krakowskiego w końcu XV, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze” 1987, t. 4, s. 5-22.
Taszycki W., Słownik staropolskich nazw osobowych, t. 3, Wrocław 1971-1973.
Wachholz L., Wydział Lekarski Uniwersytetu Krakowskiego i jego grono nauczycielskie od r. 1364-1918, Kraków 1935.
Walawender A., Kronika klęsk elementarnych w Polsce i w krajach sąsiednich w latach 1450-1586, t. 1, Zjawiska meteorologiczne i pomory, Lwów 1932.
Windakiewicz S., Informacyja o aktach Uniwersytetu Bolońskiego, „Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce” 1892, t. 7.
Winniczuk L., Nieobowiązkowi profesorowie Akademii Krakowskiej w XVI wieku, „Meander”, 1961, t. 16, s. 419-422.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
