Piotr Lenartowicz SJ, Vivere et intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji 75-lecia jego urodzin. Red. Jolanta Koszteyn. Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum. Wyd. WAM, Kraków 2009, 832 ss.
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.88.2024.88.10Słowa kluczowe:
Zbiór artykułów naukowych, filozofia przyrody, dynamika form żywych, rekonstrukcja paleobiologiczna, embriologia, neurofizjologia, epistemologiaAbstrakt
W 2022 r. minęła dekada od śmierci ks. prof. Piotra Lenartowicza SJ, wybitnego krakowskiego filozofa przyrody i lekarza specjalizującego się w neurofizjologii. Z tej okazji warto przypomnieć jego dorobek naukowy, zamieszczony w obszernym zbiorze prac Vivere et intelligere opublikowanym w 2009 r. przez Wydawnictwo WAM, z okazji 75-lecia Jego urodzin. Publikacja ta, licząca ponad 800 stron, stanowi ważne źródło wiedzy na temat filozofii przyrody ożywionej. Redaktorka zbioru dr Jolanta Koszteyn wraz ks. prof. Romanem Darowskim SJ (autor biografii) oraz z dr. hab. Zbigniewem Wróblewskim (przeprowadził wywiad) wprowadzają czytelnika w świat myśli i badań Piotra Lenartowicza. Prace zostały podzielone na trzy rozdziały, które odnoszą się do głównych zainteresowań filozofa: dynamiki form żywych, paleobiologii oraz problematyki poznania. Lenartowicz prowadził badania w duchu obiektywizmu i pluralizmu ontycznego, opierając swoje odkrycia na arystotelesowsko-tomistycznej metodzie. Jego badania dotyczące całościowości i totipotencjalności procesów biologicznych, a także zjawiska epigenezy wprowadziły pewną nową jakość do filozofii przyrody ożywionej. W swoich pracach podejmował także tematy paleoantropologiczne, analizując ewolucję człowieka i status taksonomiczny australopiteków. Lenartowicz kładł nacisk na epistemologię; traktował ją jako klucz do rozstrzygania kontrowersji filozoficznych. Jego dorobek jest ważnym punktem odniesienia dla współczesnych badań nad biologią i filozofią. Prace Lenartowicza nie tylko rzucają światło na problemy współczesnej nauki, ale także inspirują kolejne pokolenia badaczy do poszukiwania głębszych odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące życia.
Bibliografia
Szczegółowe informacje biograficzne zawarte są w recenzowanej publikacji, dostępne są również na stronie internetowej projektu „Polska Filozofia Chrześcijańska XX Wieku”: [online] https://pchph.ignatianum.edu.pl/ autor/piotr-lenartowicz – 12.12.2023.
Lenartowicz P., Vivere et intelligere. Wybrane prace Piotra Lenartowicza SJ wydane z okazji jego 75-lecia jego urodzin, red. Koszteyn J., Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum. Wydawnictwo WAM, Kraków (Polska) 2009.
Lenartowicz P., Całościowość procesu życiowego na poziomie molekularnym, [w:] Nauka – Religia – Dzieje. II Sympozjum Interdyscyplinarne w Castel Gandolfo, 6-9 września 1984, red. Janik J.A., Lenartowicz P., Wydział Filozoficzny TJ, Kraków (Polska) 1984, 48–70.
Driesch H., Philosophie des Organischen, Leipzig (Deutschland) 1921.
Lenartowicz P., Totipotencjalność – kluczowe pojęcie biologii rozwoju, [w:] Nauka – Religia – Dzieje. VI Sympozjum Interdyscyplinarne w Castel Gandolfo, 6-9 sierpnia 1990, red. Janik J.A., Uniwersytet Jagielloński, Kraków (Polska) 1992, 87–118.
Lenartowicz P., Elementy filozofii zjawiska biologicznego, Wydawnictwo WAM, Kraków (Polska) 1986.
Wolff C.F., Theoria Generationis, Typis et sumtu Io. Christ. Hendel, Halae ad Salam (Deutschland) 1759.
Lenartowicz P., Wiarygodność twierdzeń przyrodniczych (Arystoteles contra Feyerabend), [w:] Nauka – Religia – Dzieje. III Interdyscyplinarne Seminarium w Castel Gandolfo, 6-9 sierpnia 1984, red. Janik J.A., Lenartowicz P., Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków (Polska) 1986, 73–100.
Lenartowicz P., Phenotype-genotype Dichotomy: An Essay in Theoretical Biology, Pontificia Universitas Gregoriana, Roma (Italia) 1975.
Lenartowicz P., Koszteyn J., Bremer J., Wprowadzenie do zagadnień filozoficznych, wyd. 3 uzupełnione, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM, Kraków (Polska) 2000 (kolejne wydania: 2002, 2004).
Lenartowicz P., Ludy czy małpoludy? Problem genealogii człowieka, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Kraków (Polska) 2010.
Lenartowicz P., Elementy teorii poznania, Wydawnictwo WAM, Akademia Ignatianum w Krakowie, Kraków (Polska) 2014.
Koszteyn J., Życie a orientacja w rzeczywistości przyrodniczej, Wydawnictwo WAM, Kraków (Polska) 2005.
„Uważam, że jego badanie dychotomii fenotyp – genotyp to pionierska praca, która pokazuje problemy związane z redukcjonistycznym podejściem w biologii. W wielu aspektach problemy, na które zwrócił uwagę, stają się coraz bardziej istotne. Ostatnie odkrycie «brakującej odziedziczalności» w świetle badań asocjacyjnych całego genomu pomaga uwypuklić problem w głównym nurcie biologii” – doktor Sheldrake Rupert (Rafał Kupczak personal communication, marzec 2010).
Zdjęcie Piotra Lenartowicza pochodzi ze strony https://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Lenartowicz – 12.12.2023.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
