O związkach Włodzimierza Tetmajera z teatrem

Autor

DOI:

https://doi.org/10.32030/KRZY.2024.05

Słowa kluczowe:

Włodzimierz Tetmajer, Józef Kotarbiński, Stanisław Wyspiański, kostium, dekoracja, projekt dekoracji, malarze w teatrze

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest współpraca Włodzimierza Tetmajera jako kostiumografa i scenografa z teatrem krakowskim, ukazana na tle zasad i konwencji regulujących ówczesne sposoby myślenia o plastyce scenicznej, jak i w powiązaniu z całokształtem jego artystyczno-literackich zainteresowań. Autorka prezentuje kalendarium ustalonych prac scenicznych Tetmajera, przygląda się niektórym z nich, stawiając tezę o ponadprzeciętnym zaangażowaniu malarza w przygotowanie spektakli i zrozumienie scenicznych reguł tworzenia. Jednocześnie wskazuje na fakt, że Tetmajer, wymieniany w 1899 roku razem ze Stanisławem Wyspiańskim jako stały konsultant teatru, nigdy nie odegrał takiej roli w rozwoju scenografii polskiej, jak jego młodszy kolega. Przyczyn takiego stanu rzeczy można poszukiwać w postawie samego malarza i celów, jakie sobie wyznaczył, traktując teatr jako ogniwo pośrednie w szerzej zakrojonych ambicjach i poszukiwaniach artystycznych.

Biogram autora

  • Dorota Jarząbek-Wasyl - Uniwersytet Jagielloński

    Dr hab., prof. UJ, teatrolożka, Katedra Teatru i Dramatu na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bibliografia

Czapska-Michalik Magdalena: Włodzimierz Tetmajer (1862–1923). Warszawa 2007

Dramat polski 1765–2005. Przedstawienia, druki, archiwalia. Red. Stanisław Hałabuda, Jan Michalik, Anna Stafiej, współpr. Barbara Maresz, Alicja Przybyszewska. T. 2, M–Ż. Warszawa 2014

Dużyk Józef: Sława, panie Włodzimierzu. Opowieść o Włodzimierzu Tetmajerze. Wyd. 2 poszerz. Kraków 1998

Eliasz-Radzikowski Walery: Ubiory ludu w dawnej Polsce. Kraków 1862

Eliasz-Radzikowski Walery: Ubiory w Polsce i u sąsiadów. T. 1–4. Kraków 1879–1899

Encyklopedia teatru polskiego: Józef Kotarbiński. Hasło oprac. Mariola Szydłowska [online]. [dostęp 16 września 2024]. Dostępny w internecie: https://encyklopediateatru.pl/osoby/26730/jozef-kotarbinski

Fazan Katarzyna: Projekty intymnego teatru śmierci. Wyspiański, Leśmian, Kantor. Kraków 2009

Gembala Halina, Solańska-Szczepanik Krystyna: Repertuar Teatru Miejskiego w Krakowie (16 X 1909 r. przemianowanego na Teatr im. J. Slowackiego) 1905–1913. Warszawa 1990

Gerson Wojciech: Ubiory ludu polskiego. Warszawa 1855

Górski Artur: Włodzimierz Tetmayer. „Życie” 1899, nr 13, s. 244–245

Hoesick Ferdynand: Jak w bajce wschodniej. Scherzo z wspomnień paryskich. „Świat” 1890, nr 5, s. 106–114

Jarząbek-Wasyl Dorota: Zapiski Szatnego z placu Św. Ducha. W: Światła na wszystkie strony: prace ofiarowane

Profesor Lidii Kuchtównie. Red. Joanna Stacewicz-Podlipska, Ewa Partyga. Warszawa 2019, s. 67–82

Jarząbek-Wasyl Dorota: Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku. Kraków 2016

Kalendarz życia i twórczości Stanisława Wyspiańskiego 26 marca 1898 – grudzień 1907. Oprac. Alina Doboszewska. Kraków 1995

Kotarbińska Lucyna: Wokoło teatru. Moje wspomnienia. Warszawa 1930

Kotarbiński Józef: W służbie sztuki i poezji. Warszawa 1929

Listy Lucyny i Józefa Kotarbińskich. Wybór i oprac. Zofia Jasińska. Warszawa 1978

Marek Marta: O wystawie i twórczości. W: Marek Marta, Hapanowicz Piotr: Włodzimierz Tetmajer. Siła barw i temperamentu. Kraków 2023

Matejko Jan: Ubiory w Polsce 1200–1795. Kraków 1860

Michalik Jan: Dzieje teatru w Krakowie w latach 1893–1915. Cz. 1. Teatr Miejski, vol. 2. Kraków–Wrocław 1985

Michalik Jan: Dzieje teatru w Krakowie w latach 1865–1893. Instytucja artystyczna. Kraków 2005

Michalik Jan: Repertuar Teatru Miejskiego w Krakowie 1913–1918. Kraków 2018

Pajączkowski Franciszek: Teatr lwowski pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego 1900–1906. Kraków 1961

Pośpiechowa Leokadia: Twórczość literacka Włodzimierza Tetmajera. Wrocław 1974

Solarska-Zachuta Anna: Repertuar teatru krakowskiego 1899–1905. Warszawa 1979

Tetmajer Włodzimierz: Ubiory ludu polskiego. Z. 1. Krakowskie. Kraków 1904; Z. 2. Krakowskie, cz. 2. Kraków 1909

Waśkowski Antoni: Znajomi z tamtych czasów. Literaci, malarze, aktorzy 1892–1939. Kraków 1956

Wyspiański Stanisław: Dzieła zebrane. T. 4. Wesele. Red. Leon Płoszewski. Kraków 1958; T. 11. Rapsody, hymn, wiersze. Red. Leon Płoszewski. Kraków 1962

Zacińska Maria: Repertuar Teatru Miejskiego w Krakowie 1893–1899. Warszawa 1977

Pobrania

Opublikowane

07.12.2024

Numer

Dział

Artykuły i rozprawy

Jak cytować

O związkach Włodzimierza Tetmajera z teatrem. (2024). Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, 42, 69-82. https://doi.org/10.32030/KRZY.2024.05

Podobne artykuły

1-10 z 23

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.