Malowidła ścienne w kościele św. Sebastiana w Wieliczce – próba analizy dramaturgicznej

Abstrakt

W artykule proponuję dramaturgiczną i relacyjną analizę malowideł Włodzimierza Tetmajera w kościele św. Sebastiana w Wieliczce, skupioną nie na autonomicznych wartościach artystycznych poszczególnych przedstawień malarskich, lecz na poszukiwaniu związków między nimi, wyznaczających ramy działania, dla którego polichromia jest nie dekoracją, ale scenografią. Wychodząc z tych założeń, odczytuję dzieło Tetmajera jako nawiązanie do romantycznych idei łączących chrześcijańską teologię i etykę ofiary zbawczej z historiozoficzną refleksją odnoszącą się do zmartwychwstania, czyli wyzwolenia Polski. Nawiązanie to rozumiem jako polemiczne wobec uproszczonej wersji mesjanizmu, fałszywie przypisywanego Adamowi Mickiewiczowi, a zgodne z jego ideą całkowitej transformacji. Malowidło Tetmajera to scenografia takiej właśnie transformacji, której rytualnym modelem jest liturgia. Stąd umieszczenie dzieła o subtelnej, ale wyrazistej dramaturgii transformacyjnej właśnie w kościele uznać należy za dowód wybitnej świadomości artystycznej Włodzimierza Tetmajera jako artysty pozostającego w ścisłym związku z oryginalnymi tradycjami polskiej kultury.