Elementy prezydencjalizmu w systemie ustrojowym Francji okresu V Republiki
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.64.03Keywords:
Fifth Republic, head of state, presidentialism, semi-presidentialism, presidentialisation, majority fact, cohabitationAbstract
Elements of Presidentialism in the Constitutional System of France’s Fifth Republic
The Fifth French Republic was created as a modified parliamentary system, but due to constitutional changes and tendencies revealed in political practice, the functioning system of government was quite significantly modified. The purpose of this article is to analyze the elements of the presidential system that were introduced in 1958, thus in the original text of the constitution, resulted from its subsequent amendments, or can only be seen in the practice of exercising power in the conditions of the politically homogenous executive branch, i.e. outside of cohabitation periods. The author draws attention to two different ways of defining the term “presidentialism” in the French context (as a formal constitutional structure or as a pro-presidential configuration of the semi-presidentialism of the Fifth Republic), and argues that the regime initiated in 1958 is still based on at least some pillars characterizing the parliamentary model. Hence, its subsequent modifications were only to highlight presidentialism as one of the possible variants of political practice under the Fifth Republic, and not to accept presidentialism as a constitutional system of government.
Downloads
References
Amson D., La vie politique sous la Ve République, Paris 2002, Mise Au Point.
Ardant Ph., Mathieu B., Droit constitutionnel et institutions politiques, Issy-les-Moulineaux 2014.
Avril P., La Ve République. Histoire politique et constitutionnelle, Paris 1994.
Bożym P., Geneza urzędu prezydenta w V Republice i sposób jego wyboru, [w:] Ustrój polityczny Francji współczesnej, red. J. Szymanek, Warszawa 2013.
Bożym P., Prawo prezydenta Francji do rozwiązania Zgromadzenia Narodowego, „Ius Novum” 2016, nr 1.
Branchet B., Contribution à l’étude de la Constitution de 1958. Le contreseing et le régime politique de la Ve République, Paris 1996, Bibliothèque Constitutionnelle et de Science Politique, t. 82.
Chagnollaud D., Histoire constitutionnelle et politique de la France (1789-1958), Paris 2002.
Chagnollaud D., Quermonne J.-L., Le gouvernement de la France sous la Ve République, Paris 1996.
Chantebout B., Brève histoire politique et institutionnelle de la Ve République, Paris 2004.
Chmielarz-Grochal A., Zasady podziału władzy we Francji, [w:] Zasady podziału władzy we współczesnych państwach europejskich, red. S. Grabowska, R. Grabowski, t. 1, Rzeszów 2016.
Clift B., Dyarchic Presidentialization in a Presidentialized Polity: The French Fifth Republic, [w:] The Presidentialization of Politics. A Comparative Study of Modern Democracies, red.
T. Poguntke, P. Webb, Oxford–New York 2005, https://doi.org/10.1093/0199252017.003.0010. DOI: https://doi.org/10.1093/0199252017.003.0010
Colliard J.-C., Que peut le président?, „Pouvoirs” 1994, nr 68.
Constantinesco V., Pierré-Caps S., France: The Quest for Political Responsibility of the President in the Fifth Republic, „European Constitutional Law Review” 2006, Vol. 2, nr 3, https://doi.org/10.1017/S1574019606003415. DOI: https://doi.org/10.1017/S1574019606003415
Debbasch Ch., La France de Pompidou, Paris 1974.
Debré J.-L., Les idées constitutionnelles du général de Gaulle, Issy-les-Moulineaux 2015 (reprint wyd. 1974).
Debré M., Przemówienie przed Radą Stanu 27 sierpnia 1958 r., [w:] V Republika Francuska. Idee, konstytucja, interpretacje, oprac. K.M. Ujazdowski, Kraków 2010.
Duhamel O., Une démocratie à part, „Pouvoirs” 2008, nr 126, https://doi.org/10.3917/pouv.126.0017. DOI: https://doi.org/10.3917/pouv.126.0017
Duverger M., La cohabitation des français, Paris 1987.
Duverger M., Le concept de régime semi-présidentiel, [w:] Les régimes semi-présidentiels, red. M. Duverger, Paris 1986.
Duverger M., Le système politique français, Paris 1990, Thémis.
Fournier A.-X., La dynamique du pouvoir sous la Ve République. Cohabitation et avenir des institutions, Québec 2008.
Gicquel J., Gicquel J.-É., Droit constitutionnel et institutions politiques, Issy-les-Moulineaux 2015, Domat Droit Public.
Gohin O., Droit constitutionnel, Paris 2013.
Jakubiak Ł., Prawne i polityczne uwarunkowania dymisji rządów we francuskiej praktyce ustrojowej okresu V Republiki, „Przegląd Sejmowy” 2019, nr 3, https://doi.org/10.31268/PS.2019.38. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2019.38
Jakubiak Ł., Przesłanki rozwiązania parlamentu w praktyce ustrojowej V Republiki Francuskiej, „Przegląd Politologiczny” 2013, nr 2, https://doi.org/10.14746/pp.2013.18.2.5. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2013.18.2.5
Jakubiak Ł., The Convergence of Presidential and Parliamentary Elections in France: Analysis of Systemic Tendencies from the Perspective of Sixty Years of the Fifth Republic, „Polish Political Science Yearbook” 2019, nr 1, https://doi.org/10.1580/ppsy2019108.
Jamróz A., Przemiany ustrojowo-polityczne współczesnej Francji (1958-1988), Białystok 1991.
Konstytucja V Republiki Francuskiej, przeł. i oprac. J. Szymanek, Warszawa 2011.
Kruk M., V czy VI Republika? Rozważania wstępne o kierunkach zmian konstytucji francuskiej i ich znaczeniu dla doktryny polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 6.
Lascombe M., Le droit constitutionnel de la Ve République, Paris 2005, Logiques Juridiques.
Lauvaux Ph., Destins du présidentialisme, Paris 2002, Béhémoth.
Morabito M., Histoire constitutionnelle de la France de 1789 à nos jours, Issy-les-Moulineaux 2014.
Portelli H., La politique en France sous la Ve République, Paris 1987.
Szymanek J., Filozofia ustroju politycznego w konstytucji V Republiki Francuskiej, [w:] Ustrój polityczny Francji współczesnej, red. J. Szymanek, Warszawa 2013.
Texte intégral de la Constitution du 4 octobre 1958 en vigueur, [online] https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/constitution/constitution.pdf.
Turpin D., Le régime parlementaire, Paris 1997.
Wahl N., Aux Origines de la Nouvelle Constitution, [w:] Naissance de la Cinquième République. Analyse de la Constitution par la Revue française de science politique en 1959, red. N. Wahl, Paris 1990, Références, 24, https://doi.org/10.3406/rfsp.1959.402983. DOI: https://doi.org/10.3406/rfsp.1959.402983
Wiszowaty M.M., Łączenie funkcji ministra z mandatem deputowanego w systemach parlamentarno-gabinetowych, [w:] Systemy rządów w perspektywie porównawczej, red. J. Szymanek, Warszawa 2014.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
