Dojrzewanie do własnego głosu, czyli „Rejwach” Mikołaja Grynberga

Authors

  • Małgorzata Golik Akademia Ignatianum w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.04

Keywords:

Mikołaj Grynberg, the Holocaust, post-memory, trauma, silence, fear

Abstract

Maturing to One’s Own Voice, or ‘Rejwach’ by Mikołaj Grynberg

The early books by Mikołaj Grynberg containing conversations with survivors and their children allowed the writer to discover perspectives unknown to him before. With time these stories, combined with his own experiences, have become the basis for writing ‘Rejwach’. In the article, while introducing the author’s search for form, the author will show how the contemporary writing about the Holocaust has evolved. Grynberg, on the basis of testimonies he has heard, creates stories which many people affected by the Holocaust can identify with – people from the first, second and even third generation of survivors. Although fictitious, they have a universal value.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Małgorzata Golik, Akademia Ignatianum w Krakowie

Absolwentka kulturoznawstwa, doktorantka na Wydziale Filozoficznym Akademii Ignatianum w Krakowie. Interesuje się literaturą współczesną, ze szczególnym uwzględnieniem zmagań twórców kultury z doświadczeniami wojny i totalitaryzmów.

References

Buryła S., Prawda, reprezentacja, stosowność w literaturze Holokaustu, [w:] Prawda w literaturze. Studia, red. A. Tyszczyk, J. Borowski, I. Piekarski, Lublin 2009.
Google Scholar

Cuber M., Metonimie Zagłady: o polskiej prozie lat 1987-2012, Katowice 2013.
Google Scholar

Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań 1999.
Google Scholar

Grynberg M., Księga wyjścia, Wołowiec 2018.
Google Scholar

Grynberg H., Monolog polsko-żydowski, Wołowiec 2012.
Google Scholar

Grynberg M., Ocaleni z XX wieku. Po nas nikt już nie opowie, najwyżej ktoś przeczyta, Warszawa 2012.
Google Scholar

Grynberg M., Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne, Wołowiec 2014.
Google Scholar

Grynberg M., Rejwach, Warszawa 2017.
Google Scholar

Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge–London 2012.
Google Scholar

Hirsch M., Past Lives: Postmemories in Exile, „Poetics Today” 1996, vol. 17, nr 4, https://doi.org/10.2307/1773218. DOI: https://doi.org/10.2307/1773218
Google Scholar

Hirsch M., The Generation of Postmemory. Writing and Visual Culture after the Holocaust, New York 2012. DOI: https://doi.org/10.5749/minnesota/9780816674695.003.0009
Google Scholar

Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2011.
Google Scholar

Hoffman E., After Such Knowledge. A Meditation on the Aftermath of the Holocaust, London 2005.
Google Scholar

Karolak S., Utwory o matkach i córkach. Kobiece narracje postmemorialne, „Politeja” 2015, nr 35, https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.35.13. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.35.13
Google Scholar

Kolk van der B.A., Hart van der O., Natrętna przeszłość: elastyczność pamięci i piętno traumy, [w:] Antologia studiów nad traumą, red. T. Łysak, przeł. T. Bilczewski i in., Kraków 2015.
Google Scholar

Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne” Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, t. 12, z. 2.
Google Scholar

Leociak J., Tekst wobec zagłady (o relacjach z getta warszawskiego), Wrocław 1997.
Google Scholar

Łysak T., Meandry ujawnienia – późne odkrycie tożsamości w „Rodzinnej historii lęku” Agaty Tuszyńskiej, [w:] Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. E. Domańska, P. Czapliński, Poznań 2009.
Google Scholar

Łysak T., Powroty Evy Hoffman, „Res Publica Nowa” 2005, nr 5.
Google Scholar

Mach A., Świadkowie świadectw. Postpamięć zagłady w polskiej literaturze najnowszej, Warszawa–Toruń 2016.
Google Scholar

Majdosz S., Pamięć i trauma dziedziczona w „Krajobrazie z dzieckiem” Romana Grena, „Oskarżam Auschwitz” Mikołaja Grynberga oraz „Pensjonacie” Piotra Pazińskiego, „Politeja” 2017, nr 47, https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.04. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.04
Google Scholar

Molisak A., Obecność Boga w historii – żydowska perspektywa po Auschwitz wedle Emila Fackenheima, [w:] Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. H. Gosk, A. Zieniewicz, Warszawa 2006.
Google Scholar

Orwid M., Przeżyć… I co dalej?, Kraków 2006.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępem i komentarzami, red. A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk, przeł. W. Borowski i in., Poznań 2003.
Google Scholar

Ronen S., Zakhor, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa 2014.
Google Scholar

Rottenberg A., Proszę bardzo, Warszawa 2009.
Google Scholar

Spiegelman A., Maus. Opowieść ocalałego. 1: Mój ojciec krwawi historią, przeł. P. Bikont, Kraków 2001.
Google Scholar

Spiegelman A., Maus. Opowieść ocalałego. 2: I tu się zaczęły moje kłopoty, przeł. P. Bikont, Kraków 2001.
Google Scholar

Spiegelman A., Maus. Opowieść ocalałego. 1-2, przeł. P. Bikont, Kraków 2010.
Google Scholar

Szczepan A., Polski dyskurs posttraumatyczny. Literatura polska ostatnich lat wobec Holokaustu i tożsamości żydowskiej, [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz, Kraków 2011.
Google Scholar

Szwajca K., Ocaleni z Holokaustu w oczach psychiatry, czyli o milczeniu i pamięci, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętniania, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, Łodź 2009.
Google Scholar

Szwarcman-Czarnota B., W łańcuchu tradycji, [w:] Pamięć wędrówki, wędrówka pamięci, red. A. Lipowska-Teutsch, E. Ryłko, Kraków 2008.
Google Scholar

Tokarska-Bakir J., My z Jedwabnego, [w:] taż, Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny 2004.
Google Scholar

Ubertowska A., Literatura i pamięć o Zagładzie: archiwa, ślady, krypty, [w:] Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie, red. M. Głowiński i in., Kraków 2005.
Google Scholar

Więckowski R., Postpamięć krytyczna w narracjach potomków ocalonych z Szoa (J. Dres, M. Grynberg, G. Rossenberg), „Politeja” 2017, nr 47, https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.05. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.05
Google Scholar

Yerushalmi Y.H., Zachor. Żydowska historia i żydowska pamięć, przeł. M. Wójcik, Warszawa 2014.
Google Scholar

Zaleski M., Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej, Warszawa 1996.
Google Scholar

Źródła internetowe
Google Scholar

Kuryluk E., Petrov M., Ewa Kuryluk: Jestem Australijką, Jewish.org.pl, 28 II 2011, [online] http://new.jewish.org.pl/aktualnosci/jestem-australijk-3963/, 7 XI 2017.
Google Scholar

Mazur A., Mikołaj Grynberg, Culture.pl, 8 IV 2014 [online] http://culture.pl/pl/tworca/mikolaj-grynberg, 15 XII 2017.
Google Scholar

Padoł E., Mikołaj Grynberg: dużo bólu i z wielu stron, Onet.pl, 19 IV 2017, [online] http://ksiazki.onet.pl/mikolaj-grynberg-duzo-bolu-i-z-wielu-stron-wywiad/cq0rk7, 10 XII 2017.
Google Scholar

Pawlikowska D., Dziedziczenie pamięci: Mikołaj Grynberg, Rejwach, kreatywna.pl, 31 V 2017, [online] http://www.kreatywna.pl/kultura/ksiazki/dziedziczenie-pamieci-mikolaj-grynberg-rejwach/, 8 XII 2017.
Google Scholar

Poznański P., Destylat z bólu. Spotkanie z Mikołajem Grynbergiem, autorem książki „Rejwach”, Zupełnie Inna Opowieść, 28 IV 2017, [online] https://zupelnieinnaopowiesc.com/2017/04/28/destylat-z-bolu-spotkanie-z-mikolajem-grynbergiem-autorem-ksiazkirejwach-zupelnie-inna-opowiesc/, 15 XII 2017.
Google Scholar

Rybicka U., Fikcja okazała się prawdą – rozmowa z Mikołajem Grynbergiem, „Chidusz” 2017,nr 38, [online] https://chidusz.com/mikolaj-grynberg-rejwach/, 12 XII 2017.
Google Scholar

Urbaniak M., Mikołaj Grynberg: Uważam, by nie przedawkować Auschwitz, Gazeta.pl, [online] http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,21799862,mikolaj-grynberg-uwazam-by-nie-przedawkowac-auschwitz.html, 11 XII 2017.
Google Scholar

Wójtowicz-Zając A., Tajni Żydzi (Mikołaj Grynberg „Rejwach”), „Art Papier” 2017, nr 15-16, [online] http://www.artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=330&artykul=6281, 10 XII 2017.
Google Scholar

Published

2020-04-30

How to Cite

Golik, Małgorzata. 2020. “Dojrzewanie Do własnego głosu, Czyli „Rejwach” Mikołaja Grynberga”. Politeja 17 (2(65):55-73. https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.04.