Pamięć konstruowana
Żołnierze Wyklęci w narracjach polskich tygodników opinii
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.16Keywords:
post-memory, cursed soldiers, framing, political communications, collective memoryAbstract
Built Memory. ‘Cursed Soldiers’ in the Narratives of Polish Opinion-Forming Weeklies
The activity of the anti-communist underground was for many years a marginalised element both in historical education and public discourse. However, we have noticed a significant turn in this matter recently. This process is manifested by specific ‘acts of remembrance,’ such as honorary funerals of the exhumed cursed soldiers’ bodies. What is crucial is that in the background we can observe an extremely important action of constructing memory about the activists of the Polish underground, in which several separate narratives can be distinguished. Mass media play a key role in this process. They create interpretative schemes using among others the ‘post-memory’ testimonies and influence on constructing social memory and post-memory itself. The aim of this article is to recreate interpretative schemes concerning the life and activity of the cursed soldiers in the following Polish weeklies: Gość Niedzielny, Polityka, Newsweek Polska and wSieci. My selection was determined by their current sales results. The method used in the study is framing analysis.
Downloads
References
Czartoryski-Sziler P., Patriotycznie rozbiegani, „wSieci” 2017, nr 8.
Dobek-Ostrowska B., Mediatyzacja polityki w tygodnikach opinii w Polsce – między polityzacją a komercjalizacją, „Zeszyty Prasoznawcze” 2018, t. 61, nr 2, https://doi.org/10.4467/2299 6362PZ.18.016.9111.
Edy J.A., Journalistic uses of collective memory, „Journal of Communication” 1999, vol. 49, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1999.tb02794.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1999.tb02794.x
Entman R.M., Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm, „Journal of Communication” 1993, vol. 43, nr 4, https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x
Erll A., Traumatic pasts, literary afterlives, and transcultural memory: new directions of literary and media memory studies, „Journal of Aestthetics & Cuture” 2011, nr 3, https://doi.org/10.3402/jac.v3i0.7186. DOI: https://doi.org/10.3402/jac.v3i0.7186
Gajek M., Sondaż: czy weźmiesz udział w obchodach Dnia Żołnierzy Wyklętych?, „Newsweek” 2017, nr 10.
Gamson W.A., Modigliani A., Media Discourse and Public Opinion on Nuclear Power: A Construcionist Approach, „American Journal of Sociology” 1989, vol. 95, nr 1, https://doi.org/10.1086/229213. DOI: https://doi.org/10.1086/229213
Goffman E., Analiza ramowa: esej z organizacji doświadczenia, przeł. S. Burdziej, Kraków 2010.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, przeł. M. Król, Warszawa 2008.
Hirsch M., Connective Arts of Postmemory, „Analecta Politica” 2019, vol. 9, nr 16, https://doi.org/10.18566/apolit.v9n16.a09. DOI: https://doi.org/10.18566/apolit.v9n16.a09
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2011, nr 105.
Iyengar S., Simon H., News Coverage of the Gulf Crisis and Public Opinion. A Study of Agenda-Setting, Priming, and Framing, „Communication Research” 1993, vol. 20, nr 3, https://doi.org/10.1177/009365093020003002. DOI: https://doi.org/10.1177/009365093020003002
Jesteśmy im to winni, „Gość Niedzielny” 2017, nr 8.
Kaźmierska K., Rola pamięci zbiorowej we współczesnym społeczeństwie – czy łatwo ją określić?, [w:] Przeszłość w dyskursie publicznym, red. A. Szpociński, Warszawa 2013.
Kligler-Vilenchik N., Tsfati Y., Meyers O., Setting the collective memory agenda: Examining mainstream media influence on individuals’ perceptions of the past, „Memory Studies” 2014, vol. 7, nr 4, https://doi.org/10.1177/1750698014523443. DOI: https://doi.org/10.1177/1750698014523443
Michalczyk S., Jednostka i społeczeństwo w świecie mediów. Klasyczne i współczesne idee w teoriach średniego zasięgu, Katowice 2015.
Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939-1989, Warszawa 2000.
Pan Z., Kosicki G. M., Framing Analysis: An Approach to News Discourse, „Political Communication” 1993, nr 10. DOI: https://doi.org/10.1080/10584609.1993.9962963
Poczta Polska w hołdzie Żołnierzom Wyklętym, „wSieci” 2017, nr 8.
Podemski K., Świat w polskich tygodnikach opinii, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, nr 3.
Polskie podziemie antykomunistyczne w pamięci zbiorowej, Komunikat CBOS 2017, nr 2.
Potocki A.R., Ofiara nie była daremna, „wSieci” 2017, nr 9.
Pytlakowski P., Upamiętnianie bez opamiętania, „Polityka” 2017, nr 9.
Reszka P., Bury. Kawałek historii, „Newsweek” 2017, nr 11.
Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej, Dz.U. 2017 r., poz. 356.
Rozporządzenie MEN z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia, Dz.U. 2018 r., poz. 467.
Saryusz-Wolska M., Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, Kraków 2009.
Semetko H.A., Valkenburg P.M., Framing European Politics: A Content Analysis of Press and Television News, „Journal of Communication” 2006, vol. 50, nr 2, https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2000.tb02843.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2000.tb02843.x
Szacka B., Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006.
Szpociński A., Wprowadzenie. Przeszłość w dyskusjach publicznych, [w:] Przeszłość w dyskursie publicznym, red. A. Szpociński, Warszawa 2013.
Ustawa z dnia 3 lutego 2011 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, Dz.U. 2011 r., nr 32, poz. 160.
Wikło M., Dobry klimat dla Wyklętych, „wSieci” 2017, nr 8.
Wikło M., Ziarno już kiełkuje, „wSieci” 2017, nr 10. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0010.0128
Zandberg E., Meyers O., Neiger M., Past Continuous: Newsworthiness and the Shaping of Collective Memory, „Cultural Studies in Media Communication” 2012, vol. 29, nr 1, https://doi.org/10.1080/15295036.2011.647042. DOI: https://doi.org/10.1080/15295036.2011.647042
Żaryn J., My z nich chcemy być!, „wSieci” 2017, nr 8.
Źródła internetowe
Gość Niedzielny – historia i dzień dzisiejszy, [online] https://www.gosc.pl/O_nas, 28 X 2019.
Informacja o ustaleniach końcowych śledztwa S 28/02/Zi w sprawie pozbawienia życia 79 osób – mieszkańców powiatu Bielsk Podlaski w tym 30 osób tzw. furmanów w lesie koło Puchał Starych, dokonanych w okresie od dnia 29 stycznia 1946 r. do dnia 2 lutego 1946 r.,
Instytut Pamięci Narodowej, [online] https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/9989,Informacja- o-ustaleniach-koncowych-sledztwa-S-2802Zi-w-sprawie-pozbawienia-zycia.html, 15 VII 2018.
Portal Prasa Plus, [online] https://prasaplus.pl/titlesReports, 25 X 2019.
Pożegnaliśmy bohaterów! Uroczystości pogrzebowe Danuty Siedzikówny „Inki” i Feliksa Selmanowicza „Zagończyka” – Gdańsk, 27-28 sierpnia 2016, Instytut Pamięci Narodowej, [online]
https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/36198,Pozegnalismy-bohaterow-Uroczystosci-pogrzebowe-Danuty-Siedzikowny-Inki-i-Feliksa.html, 15 VII 2018.
Wąsowski: termin „żołnierze wyklęci” oznaczał ich zapomnienie po 1989 r., 2 III 2012, [online] http://nauka.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_nauka.pap.pl&_PageID=7&dep=280214&_CheckSum=-225949383, 15 VII 2018.
Wirtualne Media, 18 VIII 2017, [online] https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/sprzedactygodnikow-opinii-i-polrocze-2017-kto-liderem, 15 VIII 2018.
Analizowane tygodniki
„Gość Niedzielny” 2017, nr 8, 9, 10.
„Newsweek Polska” 2017, nr 10, 11, 12. DOI: https://doi.org/10.15584/tik.2017.1
„Polityka” 2017, nr 8, 9, 10.
„wSieci” 2017, nr 8, 9, 10.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
