Duma, wstyd, profanacja

Postpamięciowy wymiar filmów Piętno i Paragraf 175

Authors

  • Aleksandra Kumala Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.12

Keywords:

homosexual post-memory, paragraph 175, men with the pink triangle

Abstract

Pride, Shame, Profanation. Post-Memory in the Movies Bent and Paragraph 175

This paper offers a post-memory oriented analysis of the movies Bent (1997) and Paragraph 175 (2000), both referring to the so-called pink triangles—homosexual men persecuted by the Nazis. The author reverses Marianne Hirsch’s key concept in order to introduce a new one, “the generation of homosexual post-memory”. Theoretical categories of dignity, shame, and profanation are used contextually, to comment on the main themes of the movies and their common interpretations. Seen through the post-memory perspective, films under discussion become substitutes of direct, familial narratives, which for years remained inaccessible due to binding law, social taboos, “institutional homophobia”, and sustained “days of masquerade”. Even though it may not seem obvious at first, the text presents that both titles have the potential to activate the process of trauma transfer and create homosexual post-memory as such.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Aleksandra Kumala, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Kulturoznawczyni, doktorantka UJ. Współredaktorka tomu In(ter)wencje. Analizy kulturoznawcze. Laureatka XXV edycji Konkursu im. J.J. Lipskiego. W pracy naukowej bada problematykę pamięci i reprezentacji homoseksualnych relacji w obozach koncentracyjnych. Jej zainteresowania badawcze ogniskują się także wokół zagadnień współczesnej popkultury.

References

Agamben G., Pochwała profanacji, [w:] tegoż, Profanacje, przeł. M. Kwaterko, Warszawa 2006.
Google Scholar

Alexander J.C., Trauma kulturowa a tożsamość zbiorowa, [w:] tegoż, Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, przeł. S. Burdziej, J. Gądecki, Kraków 2010, s. 195-221.
Google Scholar

Burnatowski J., Postpamięć, afekt, odpowiedzialność. Przypadek Małej Zagłady Anny Janko, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2015, vol. 15, https://doi.org/10.24917/3940. DOI: https://doi.org/10.24917/3940
Google Scholar

Crews Ch., ‘Paragraph 175’: The Nazis’ Victims of Shame, „The Washington Post” 2000, 19 X, [online] https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/2000/10/19/paragraph-175-the-nazis-victims-of-shame/417b95da-70b4-4c99-8adf-27ff4414c24e/?noredirect=on&utm_term=.5e31651fac7a.
Google Scholar

Czapliński P., Zagłada i profanacje, „Teksty Drugie” 2009, nr 4.
Google Scholar

Film bezpłciowy, mało emocjonujący, odchodzący od pewnych reali... (5/10), Filmweb, [online] https://www.filmweb.pl/film/Piętno-1997-31929/discussion/Film+bezpłciowy%2C+mało+emocjonujący%2C+odchodzący+od+pewnych+reali...+%285+10%29,2332819.
Google Scholar

Gordon D., Playwright Martin Sherman Looks Back at His Landmark Drama Bent, TheaterMania, 4 VIII 2015, [online] https://www.theatermania.com/los-angeles-theater/news/martin-sherman-bent-taper-interview_73724.html.
Google Scholar

Hájková A., Sexuality and the Holocaust, OUP Blog, 11 VIII 2018, [online] https://blog.oup.com/2018/03/sexuality-holocaust/.
Google Scholar

Hammermeister K., Inventing History: Toward a Gay Holocaust Literature, „The German Quarterly” 1997, vol. 70, nr 1, s. 18-26, https://doi.org/10.2307/407838. DOI: https://doi.org/10.2307/407838
Google Scholar

Heineman E.D., Sexuality and Nazism. The Doubly Unspeakable, „Journal of the History of Sexuality” 2002, vol. 11, nr 1-2, s. 22-66. DOI: https://doi.org/10.1353/sex.2002.0006
Google Scholar

Hemblade Ch., Bent Review, Empire Online, 1 I 2000, [online] https://www.empireonline.com/movies/bent/review/.
Google Scholar

Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2011, vol. 18, nr 105..
Google Scholar

Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Google Scholar

Hoffman E., After Such Knowledge. A Meditation on the Aftermath of the Holocaust, London 2004.
Google Scholar

Holden S., Sent from Gay Berlin to Labor at Dachau, „The New York Times” 1997, 26 XI, [online] https://www.nytimes.com/1997/11/26/movies/film-review-sent-from-gay-berlin-to-labor-at-dachau.html.
Google Scholar

Karwowska B., Ciało, seksualność, obozy zagłady, Kraków 2009.
Google Scholar

Kuchta A., Meandry pamięci. Między koncepcją Henri Bergsona a wizją postpamięci Marianne Hirsch – próba zestawienia, „«Maska». Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy” 2017, nr 34.
Google Scholar

Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.016.3712.
Google Scholar

Kunce P., Bent (Piętno), Forum Kreatywnych Inspiracji, 19 VIII 2014, [online] http://forum-inspiracji.pl/bent-pietno/.
Google Scholar

LaCapra D., Studia nad traumą: jej krytycy i powikłane losy, [w:] tegoż, Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.
Google Scholar

Loska K., Kino i trauma – utracona tożsamość, [w:] tegoż, Nowy film japoński, Kraków 2013.
Google Scholar

Mach A., Poetyka postpamięci i etyka świadkowania w badaniach Marianne Hirsch, „Humanistyka XXI wieku” 2010, nr 1.
Google Scholar

Müller K., INTRODUCTION (Heinz Heger: The Men with the Pink Triangle. Boston 1994),
Google Scholar

[online] http://kmlink.net/1994/01/introduction-to-heinz-heger-the-men-with-the-pink-triangle/, 20 XI 2020.
Google Scholar

Ostrowska J., Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej, Warszawa 2018.
Google Scholar

Paragraf 175, reż. R. Epstein, J. Friedman, Niemcy, USA, Wielka Brytania 1997.
Google Scholar

Pfefferman N., ‘Bent’ but not broken, „Jewish Journal” 2015, 1 VI, [online] https://jewishjournal.com/current_edition/171581/.
Google Scholar

Piętno, reż. S. Mathias, Japonia, Wielka Brytania 1997.
Google Scholar

Schoppmann C., Czas maskowania. O sytuacji kobiet w narodowym socjalizmie, przeł. J. Ostrowska, „Teksty Drugie” 2008, nr 5.
Google Scholar

Stańczak-Wiślicz K., Znaleźć się w dobrym towarzystwie ofiar – cierpienie jako element dyskursu legitymizującego w Polsce po zakończeniu II wojny światowej, [w:] Zapisy cierpienia, red. K. Stańczak-Wiślicz, Wrocław 2011, s. 167-177.
Google Scholar

Steakley J., Homosexuals & the Holocaust: Homosexuals & the Third Reich, Jewish Virtual Library, [online] https://www.jewishvirtuallibrary.org/homosexuals-and-the-third-reich.
Google Scholar

Sterling E., Bent straight: the destruction of self in Martin Sherman’s Bent, „Journal of European Studies” 2002, vol. 32, nr 127, https://doi.org/10.1177%2F004724410203212703. DOI: https://doi.org/10.1177/004724410203212703
Google Scholar

Szwajca K., Ocaleni z Holocaustu w oczach psychiatry, czyli o milczeniu i pamięci, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, wspołpr. red. M. Wójcik, Łódź 2011.
Google Scholar

Van Dijk L., Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefena K. i Williego G., przeł. A. Chmielecka, F. Fierek, Kraków 2017.
Google Scholar

Woods G., A History of Gay Literature. The Male Tradition, New Haven–London 1998.
Google Scholar

Downloads

Published

2021-02-01

How to Cite

Kumala, Aleksandra. 2021. “Duma, Wstyd, Profanacja: Postpamięciowy Wymiar filmów Piętno I Paragraf 175”. Politeja 18 (1(70):147-58. https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.12.