Duma, wstyd, profanacja
Postpamięciowy wymiar filmów Piętno i Paragraf 175
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.12Keywords:
homosexual post-memory, paragraph 175, men with the pink triangleAbstract
Pride, Shame, Profanation. Post-Memory in the Movies Bent and Paragraph 175
This paper offers a post-memory oriented analysis of the movies Bent (1997) and Paragraph 175 (2000), both referring to the so-called pink triangles—homosexual men persecuted by the Nazis. The author reverses Marianne Hirsch’s key concept in order to introduce a new one, “the generation of homosexual post-memory”. Theoretical categories of dignity, shame, and profanation are used contextually, to comment on the main themes of the movies and their common interpretations. Seen through the post-memory perspective, films under discussion become substitutes of direct, familial narratives, which for years remained inaccessible due to binding law, social taboos, “institutional homophobia”, and sustained “days of masquerade”. Even though it may not seem obvious at first, the text presents that both titles have the potential to activate the process of trauma transfer and create homosexual post-memory as such.
Downloads
References
Agamben G., Pochwała profanacji, [w:] tegoż, Profanacje, przeł. M. Kwaterko, Warszawa 2006.
Alexander J.C., Trauma kulturowa a tożsamość zbiorowa, [w:] tegoż, Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, przeł. S. Burdziej, J. Gądecki, Kraków 2010, s. 195-221.
Burnatowski J., Postpamięć, afekt, odpowiedzialność. Przypadek Małej Zagłady Anny Janko, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria” 2015, vol. 15, https://doi.org/10.24917/3940. DOI: https://doi.org/10.24917/3940
Crews Ch., ‘Paragraph 175’: The Nazis’ Victims of Shame, „The Washington Post” 2000, 19 X, [online] https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/2000/10/19/paragraph-175-the-nazis-victims-of-shame/417b95da-70b4-4c99-8adf-27ff4414c24e/?noredirect=on&utm_term=.5e31651fac7a.
Czapliński P., Zagłada i profanacje, „Teksty Drugie” 2009, nr 4.
Film bezpłciowy, mało emocjonujący, odchodzący od pewnych reali... (5/10), Filmweb, [online] https://www.filmweb.pl/film/Piętno-1997-31929/discussion/Film+bezpłciowy%2C+mało+emocjonujący%2C+odchodzący+od+pewnych+reali...+%285+10%29,2332819.
Gordon D., Playwright Martin Sherman Looks Back at His Landmark Drama Bent, TheaterMania, 4 VIII 2015, [online] https://www.theatermania.com/los-angeles-theater/news/martin-sherman-bent-taper-interview_73724.html.
Hájková A., Sexuality and the Holocaust, OUP Blog, 11 VIII 2018, [online] https://blog.oup.com/2018/03/sexuality-holocaust/.
Hammermeister K., Inventing History: Toward a Gay Holocaust Literature, „The German Quarterly” 1997, vol. 70, nr 1, s. 18-26, https://doi.org/10.2307/407838. DOI: https://doi.org/10.2307/407838
Heineman E.D., Sexuality and Nazism. The Doubly Unspeakable, „Journal of the History of Sexuality” 2002, vol. 11, nr 1-2, s. 22-66. DOI: https://doi.org/10.1353/sex.2002.0006
Hemblade Ch., Bent Review, Empire Online, 1 I 2000, [online] https://www.empireonline.com/movies/bent/review/.
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2011, vol. 18, nr 105..
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Hoffman E., After Such Knowledge. A Meditation on the Aftermath of the Holocaust, London 2004.
Holden S., Sent from Gay Berlin to Labor at Dachau, „The New York Times” 1997, 26 XI, [online] https://www.nytimes.com/1997/11/26/movies/film-review-sent-from-gay-berlin-to-labor-at-dachau.html.
Karwowska B., Ciało, seksualność, obozy zagłady, Kraków 2009.
Kuchta A., Meandry pamięci. Między koncepcją Henri Bergsona a wizją postpamięci Marianne Hirsch – próba zestawienia, „«Maska». Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy” 2017, nr 34.
Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, vol. 12, nr 2, https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.016.3712.
Kunce P., Bent (Piętno), Forum Kreatywnych Inspiracji, 19 VIII 2014, [online] http://forum-inspiracji.pl/bent-pietno/.
LaCapra D., Studia nad traumą: jej krytycy i powikłane losy, [w:] tegoż, Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.
Loska K., Kino i trauma – utracona tożsamość, [w:] tegoż, Nowy film japoński, Kraków 2013.
Mach A., Poetyka postpamięci i etyka świadkowania w badaniach Marianne Hirsch, „Humanistyka XXI wieku” 2010, nr 1.
Müller K., INTRODUCTION (Heinz Heger: The Men with the Pink Triangle. Boston 1994),
[online] http://kmlink.net/1994/01/introduction-to-heinz-heger-the-men-with-the-pink-triangle/, 20 XI 2020.
Ostrowska J., Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej, Warszawa 2018.
Paragraf 175, reż. R. Epstein, J. Friedman, Niemcy, USA, Wielka Brytania 1997.
Pfefferman N., ‘Bent’ but not broken, „Jewish Journal” 2015, 1 VI, [online] https://jewishjournal.com/current_edition/171581/.
Piętno, reż. S. Mathias, Japonia, Wielka Brytania 1997.
Schoppmann C., Czas maskowania. O sytuacji kobiet w narodowym socjalizmie, przeł. J. Ostrowska, „Teksty Drugie” 2008, nr 5.
Stańczak-Wiślicz K., Znaleźć się w dobrym towarzystwie ofiar – cierpienie jako element dyskursu legitymizującego w Polsce po zakończeniu II wojny światowej, [w:] Zapisy cierpienia, red. K. Stańczak-Wiślicz, Wrocław 2011, s. 167-177.
Steakley J., Homosexuals & the Holocaust: Homosexuals & the Third Reich, Jewish Virtual Library, [online] https://www.jewishvirtuallibrary.org/homosexuals-and-the-third-reich.
Sterling E., Bent straight: the destruction of self in Martin Sherman’s Bent, „Journal of European Studies” 2002, vol. 32, nr 127, https://doi.org/10.1177%2F004724410203212703. DOI: https://doi.org/10.1177/004724410203212703
Szwajca K., Ocaleni z Holocaustu w oczach psychiatry, czyli o milczeniu i pamięci, [w:] Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, wspołpr. red. M. Wójcik, Łódź 2011.
Van Dijk L., Cholernie mocna miłość. Prawdziwa historia Stefena K. i Williego G., przeł. A. Chmielecka, F. Fierek, Kraków 2017.
Woods G., A History of Gay Literature. The Male Tradition, New Haven–London 1998.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
