„Wojny pamięci” w literaturze rosyjskiej. Twórczość Siergieja Lebiediewa

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.12

Keywords:

memory wars, Sergei Lebedev, Russian literature, posttrauma

Abstract

“MEMORY WARS” IN RUSSIAN LITERATURE: SERGEI LEBEDEV’S WORKS

Sergei Lebedev’s tetralogy – Oblivion (2010), The Year of the Comet (2014), People of August (2015), and The Goose Fritz (2018) – is considered a multigenerational novel. This genre of literature can be seen as a medium for collective memory, offering an avenue for reinterpreting the experiences of past generations as an alternative to official historical narratives (referred to as “first memory”). The primary focus of this article centers on Lebedev’s oeuvre in the context of the ongoing “memory wars” within Russian culture. Lebedev’s works are characterized by an intensified historical consciousness that revolves around the key events of the 20th century. However, the objective is not an inquiry into historical truth sensu stricto, but rather an exploration of post-trauma, which is Russians’ unwanted and rejected heritage. Consequently, the past becomes a catalyst for contemplating the current condition of Russian society. Lebedev’s work encourages deeper reflection on the causes of the “memory wars” and the consequences of divisions between individual and collective memory.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Martyna Kowalska, Jagiellonian University, Krakow, Poland

Adiunktka w Instytucie Rosji i Europy Wschodniej UJ, literaturoznawczyni i kulturoznawczyni. Autorka monografii Aleksander Sołżenicyn. Homo sovieticus i człowiek sprawiedliwy (Toruń 2011), współredaktorka książki Fenomen Rosji. Pamięć przeszłości i perspektywy rozwoju. Pamięć o przeszłości w idei i kulturze Rosji (Kraków 2014). Publikuje artykuły na temat rosyjskiej literatury i kultury XX i XXI wieku, m.in. The Theme of Freedom in Maria Arbatova’s Drama, „Mundo Eslavo” 2020, no. 19, s. 133-140; Wybrane aspekty ewolucji prozy kobiet – dwa pokolenia, „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze” 2020, nr 30, s. 113-127; „Kryzys męskości” w rosyjskiej prozie kobiet końca XX wieku, [w:] Oblicza męskości w literaturze i sztuce, red. E. Kozak, W. Krupowies, A. Pogoda-Kołodziejak, Siedlce 2021, s. 161-174; Echa subkultury hipisowskiej w opowieści Iriny Bogatyriewej „AutoSTOP”, „Slavia Orientalis” 2022, nr 1, s. 117-132.

References

Adamiec J., (Nie)pamięć historyczna. Relacja ze spotkania autorskiego w Poznaniu z cyklu: Zamek czyta. Spojrzenie na Wschód: „Granica zapomnienia” – spotkanie z Siergiejem Lebiediewem i Grzegorzem Szymczakiem – tłumaczem książki, [online] https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news.html?co=print&id=129810&instance=1200&lang=&parent=&category=9.
Google Scholar

Artwińska A., Transfer międzypokoleniowy, epigenetyka i „więzy krwi”. O „Małej Zagładzie” Anny Janko i „Granicy zapomnienia” Siergieja Lebiediewa, „Teksty Drugie” 2016, nr 1, s. 13-29, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.2.
Google Scholar

Assmann A., Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, przeł. P. Przybyła, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009, s. 101-142.
Google Scholar

Darczewska J., „Wojny pamięci”: historia, polityka i służby specjalne Federacji Rosyjskiej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2019, nr 11 (20), s. 13-41.
Google Scholar

Domańska M., Rogoża J., Naprzód, w przeszłość! Rosyjska polityka historyczna w służbie „wiecznego” autorytaryzmu, Warszawa 2021, [online] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport-OSW_Naprzod-w-przeszlosc_net_2.pdf.
Google Scholar

Druz’â: Nikolaj V. Kononov – Sergej Lebedev, Dva pisatelâ idut v glub’ istorii svoih semej – čtoby vosstanovit’ iz oblomkov našu obŝuû. Vtoroj razgovor o porekte colta.ru „DRUZ’’” [Друзья: Николай В. Кононов – Сергей Лебедев, Два писателя идут в глубь истории своих семей – чтобы восстановить из обломков нашу общую. Второй разговор о поректе colta.ru „ДРУЗЬЯ”], [online] https://www.colta.ru/articles/society/13431.
Google Scholar

Erll A., Literatura jako medium pamięci zbiorowej, przeł. M. Saryusz-Wolska, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa…, s. 211-247.
Google Scholar

Figes O., Books of the Dead, „The New York Review of Books” 2019, [online] https://www.nybooks.com/articles/2019/07/18/sergei-lebedev-books-dead/?lp_txn_id=1352451.
Google Scholar

Lebedev S., Altar’ Pobedy. Sergej Lebedev o vojne meždu kul’tom i pamât’û, [Лебедев C., Алтарь Победы. Сергей Лебедев о войне между культом и памятью], [online] https://www.colta.ru/articles/specials/18384-altar-pobedy.
Google Scholar

Lebedev S., Dmitriev, [Лебедев С., Дмитриев], [online] https://www.colta.ru/articles/society/16126-dmitriev.
Google Scholar

Lebedev S., Repressivnoe soznanie: pokolenčeskie uroki, „Pervoe sentâbrâ. Gazeta dlâ učitelej” 2010, vol. 20, [Лебедев С., Репрессивное сознание: поколенческие уроки, „Первое сентября. Газета для учителей” 2010, vol. 20], [online] https://ps.1sept.ru/article.php?ID=201002026.
Google Scholar

Lebëduškina O., Pokaânie i proŝenie. Literatura kak rabota pamâti i zabveniâ. Zametki po raznympovodam, „Družba Narodov” 2011, vol. 5, [Лебёдушкина О., Покаяние и прощение. Литература как работа памяти и забвения. Заметки по разным поводам, „Дружба Народов” 2011, vol. 5], [online] https://magazines.gorky.media/druzhba/2011/5/pokayanie-i-proshhenie.html.
Google Scholar

Łabuszewska A., Rosja: Sąd zdecydował o zamknięciu stowarzyszenia Memoriał, [online] https://www.tygodnikpowszechny.pl/rosja-sad-zdecydowal-o-zamknieciu-stowarzyszeniamemorial-170232.
Google Scholar

Miedwiediew S., Powrót rosyjskiego Lewiatana, przeł. H. Pustuła-Lewicka, Wołowiec 2020.
Google Scholar

Molčalivoe soglasie. Beseda s pisatelem Sergeem Lebedevym, 19 IV 2022, [Молчаливое согласие. Беседа с писателем Сергеем Лебедевым, 19 IV 2022], spotkanie zorganizowane przez Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, [online] https://www.youtube.com/watch?v=gV-u4cdNkqA&t=1012s.
Google Scholar

Sądy przesądy – w powiększeniu: Siergiej Lebiediew, [online] https://vod.tvp.pl/video/sady-przesady-w-powiekszeniu,siergiej-lebiediew,50452508.
Google Scholar

Siergiej Lebiediew: Podróżowałem do świata umarłych. Wywiad z pisarzem przeprowadził M. Kube, [online] https://www.rp.pl/plus-minus/art1244851-siergiej-lebiedew-podrozo walem-do-swiata-umarlych.
Google Scholar

Ŝekina P., „U bezymânnoj mogily…”. Sergej Lebedev. „Lûdi avgusta”, „Znamâ” 2017, vol. 5, [Щекина П., „У безымянной могилы…”. Сергей Лебедев. „Люди августа”, „Знамя” 2017, vol. 5], [online] https://magazines.gorky.media/znamia/2017/5/u-bezymyannoj-mogily.html.
Google Scholar

Zywert A., Czarna dziura. Siergiej Lebiediew „Granica zapomnienia”, „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 3 (171), s. 105-116, https://doi.org/10.31261/pr.7893.
Google Scholar

Zywert A., Ludzie w zawieszeniu (Siergiej Lebiediew, „Dzieci Kronosa”), „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze” 2020, nr 30, s. 11-28, https://doi.org/10.31261/RSL.2020.30.01.
Google Scholar

Published

2023-09-28

How to Cite

Kowalska, Martyna. 2023. “„Wojny pamięci” W Literaturze Rosyjskiej. Twórczość Siergieja Lebiediewa”. Politeja 20 (3(84):151-62. https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.12.