Pokój jako wartość
Aksjologiczna ścieżka dla politologa
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.21.2024.90.12Keywords:
peace, concept of peace, idea of peace, value, principle, pattern, purpose of action, means, price of peaceAbstract
PEACE AS A VALUE. AN AXIOLOGICAL PATH FOR THE POLITICAL SCIENTIST
The object of peace research in political science can and should not only be the totality of the conditions and forms of the existence of this phenomenon (to which the analytical-diagnostic concept of peace corresponds) or the normative regulation of relations between states to establish, restore or guarantee peace in specific historical and legal circumstances. The axiological context of the notion of peace – that is, considering peace in terms of values – also deserves reflection. Then, however, it is not only the utilitarian, pragmatic value of peace as a favourable, secure state of affairs that comes into play, but above all the abstract, universalist idea of peace as a moral value dictated by humanism and humanitarianism. An idea that fulfils a multiple role: a rule of conduct in relations of coexistence and potential competition or conflict, a model of a desirable type of coexistence, a long-range or immediate goal, a tool for the realisation of other goals and values. And also – a factor of positive motivation in diplomatic and educational activities, in economic and cultural cooperation. With reference to specific historical situations and the attitudes of specific political forces, leaders, the researcher has to determine whether, in a given context, peace is treated as a universal value or only particularly and occasionally convenient; whether it is for the participants in the interaction an absolute, unconditional and intrinsic value or, on the contrary, a relative (relativised) value, respected or pushed conditionally and selectively; whether it is an end in itself or only a means of achieving the right goals. It is also difficult to avoid the seemingly trivial level of the issue: if peace is a value, then how much is it worth concretely and practically under the given circumstances, what price are we prepared to pay for peace. It is precisely such questions that are key to analysing the motivations, intentions, calculations and decisions made by politicians.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Aron R., Pokój i wojna między narodami (teoria), przeł. A. Mielczarek, Warszawa 1995.
Google Scholar
Balcerowicz B., O pokoju. O wojnie. Między esejem a traktatem, Warszawa 2013.
Google Scholar
Cooley Ch.H., Partykularyzm a pogląd organiczny, przeł. J. Mucha, [w:] J. Mucha, Cooley, Warszawa 1992.
Google Scholar
Czarnowski S., Dzieła, t. 1, Studia z historii kultury, Warszawa 1956.
Google Scholar
Dalajlama, Etyka na nowe tysiąclecie, przeł. A. Kozieł, Warszawa 2000.
Google Scholar
Delorme A., Dyrektywy celowościowe a normy społeczne, Wrocław 1975.
Google Scholar
Dylus A., Polityka w perspektywie etycznej i religijnej, Warszawa 2016.
Google Scholar
Dziemidok B., Sztuka, wartości, emocje, Warszawa 1992.
Google Scholar
Edson J.T., The Peacemakers, London 1979.
Google Scholar
Fromm E., Niech się stanie człowiek. Z psychologii etyki, przeł. R. Saciuk, Warszawa–Wrocław 1996.
Google Scholar
Galtung J., Violence, Peace, and Peace Research, „Journal of Peace Research” 1969, vol. 6(3), https://doi.org/10.1177/002234336900600301.
DOI: https://doi.org/10.1177/002234336900600301
Google Scholar
Grotius H., O prawie wojny i pokoju, przeł. R. Bierzanek, Warszawa 1957.
Google Scholar
Grzegorczyk A., Filozofia czasu próby, Warszawa 1984.
Google Scholar
Grzegorczyk A., W poszukiwaniu moralnej podstawy pokoju, [w:] Filozofia i pokój, redakcja „Studiów Filozoficznych”, Warszawa 1971.
Google Scholar
Haffner S., Diabelski pakt. Z dziejów stosunków niemiecko-rosyjskich 1917-1941, Lublin 1994.
Google Scholar
Hajduk E., Człowiek dobry, Zielona Góra 1992.
Google Scholar
Hostyński L., Wartości utylitarne, Lublin 1998.
Google Scholar
O tolerancji we współczesnej demokracji liberalnej, red. I. Jakubowska-Branicka, Warszawa 2010. Jan XXIII, Pacem in terris, Paris 1963.
Google Scholar
Kant I., O porzekadle: To może być słuszne w teorii, ale nic nie jest warte w praktyce; Do wiecznego pokoju. Projekt filozoficzny, przeł. M. Żelazny, Toruń 1995.
Google Scholar
Karwat M., Istota i rodzaje zagrożeń. Ujęcie prakseologiczne, [w:] Współczesne zagrożenia a polityka publiczna, red. H. Ćwięk, A. Zasuń, Częstochowa 2015.
Google Scholar
Karwat M., Podstawy socjotechniki. Dla politologów, polityków i nie tylko, Warszawa 2014.
Google Scholar
Karwat M., Polityka a wartości uniwersalne, [w:] Czy jest możliwa etyka uniwersalna?, red. J. Sekuła, Siedlce 1994.
Google Scholar
Karwat M., Wartości polityczne jako idee potrzeb społecznych (Ontologiczne przesłanki marksistowskiej teorii wartości politycznych), „Studia Nauk Politycznych” 1979, nr 5.
Google Scholar
Kiciński K., Orientacje moralne. Próba typologii, Warszawa 1998.
Google Scholar
Kochanowski J., Fraszki, pieśni i treny, Bielsko-Biała 2019.
Google Scholar
Kołodko G.W., Wojna i pokój, Warszawa 2022.
Google Scholar
Kondziela J., Badania nad pokojem. Teoria i jej zastosowanie, Warszawa 1974.
Google Scholar
Kozeński J., Czechosłowacka jesień 1938, Poznań 1989.
Google Scholar
Pokój w teorii i praktyce stosunków międzynarodowych, red. J. Kukułka, Warszawa 1991.
Google Scholar
Łagowski B., Polska chora na Rosję, Warszawa 2016.
Google Scholar
Laurent E., Wojna w Iraku. Ukryte motywy konfliktu, przeł. J. Kierul, Warszawa 2003.
Google Scholar
Polityka i perswazja, red. P. Lissewski, Poznań 2007.
Google Scholar
Lubbe A., Dominacja i współzależność. Ekonomiczne podstawy Pax Britannica i Pax Americana, Warszawa 1994.
Google Scholar
Majewski P.M., Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu, Warszawa 2019.
Google Scholar
Mehl R., Postawy moralne, przeł. L. Rutowska, Warszawa 1973.
Google Scholar
Modzelewski W., Pacyfizm i okolice, Warszawa 1995.
Google Scholar
Modzelewski W., Pacyfizm w Polsce, Warszawa 1996.
Google Scholar
Opałek K., Z teorii dyrektyw i norm, Warszawa 1974.
Google Scholar
Ossowski S., Dzieła, t. 3, Z zagadnień psychologii społecznej, Warszawa 1967.
Google Scholar
Ossowski S., U podstaw estetyki, Warszawa 1966.
Google Scholar
Socjotechnika lęku w polityce, red. F. Pierzchalski, J. Golinowski, Bydgoszcz 2016.
Google Scholar
Sande K., The Peacemaker, Grand Rapids 2004.
Google Scholar
Singer P., Etyka praktyczna, przeł. A. Sagan, Warszawa 2003.
Google Scholar
Holmes S., Sunstein C.R., Koszt praw. Dlaczego wolność zależy od podatków, przeł. J.S. Kugler, Warszawa 2003.
Google Scholar
Surosz M., Pepiki. Dramatyczne stulecie Czechów, Warszawa 2010.
Google Scholar
Tatarkiewicz W., O bezwzględności dobra, Warszawa 1919.
Google Scholar
Todorov T., Nowy nieład światowy. Refleksje Europejczyka, przeł. E. Cylwik, Warszawa 2004.
Google Scholar
Tołstoj L., Kłamstwo patriotyzmu, przeł. M. Radziwon, Warszawa 2023.
Google Scholar
Ueshiba M., Sztuka pokoju, przeł. M. Zamorska, Gliwice 2007.
Google Scholar
Uesseler R., Wojna jako usługa. Jak prywatne firmy wojskowe niszczą demokrację, przeł. M. Kalata, Warszawa 2008.
Google Scholar
Walzer M., Wojny sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Rozważania natury moralnej z uwzględnieniem przykładów historycznych, przeł. M. Szczubiałka, Warszawa 2010.
Google Scholar
Efektywność a sprawiedliwość, red. J. Wilkin, Warszawa 1997.
Google Scholar
Wyspiański S., Wesele, Warszawa 2023.
Google Scholar
Young H.P., Sprawiedliwy podział, przeł. J. Haman, M. Jasiński, Warszawa 2003.
Google Scholar
Ziembiński Z., Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa 1990.
Google Scholar
Ziółkowski J., Zarządzanie syndromem oblężenia w demokracji liberalnej, „Studia Politologiczne” 2016, vol. 41, Wpływ i władza w systemie demokratycznym.
Google Scholar
Znamierowski C., Oceny i normy, Warszawa 1957.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
