Tożsamość narodu rosyjskiego w ujęciu Fiodora Dostojewskiego
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.55.12Keywords:
Dostoevsky, Russian nation, identity, conscienceAbstract
Identity and the Russian Nation According to Fyodor Dostoevsky
The nation occupies a central place in the works of Fyodor Dostoevsky, one that is closely connected with anthropological issues. For the author of The Devils, the nation constituted a collective entity based on the ethos of personalism, which is such a distinctive feature of Russian Orthodox thought. The immersion of the individual in the Orthodox community protects him against what Dostoevsky regarded as the pernicious and destructive individualism of European civilization. Thanks to this community, the Russian people can protect themselves against the degeneration of European nations and the rationalist consciousness that gave birth to the anti-Christian ideas of revolution and socialism. For Dostoyevsky, the identity of the Russian nation is infused with a sense of religious messianism combined with political messianism. This is a mystical-nationalistic messianism, which comes to the fore most emphatically in the conviction that Russia carries God within itself. It is the incarnation of God. It is this belief that fashions, in Dostoevsky’s opinion, the political mission of Russia – to provide brotherly protection for other Orthodox peoples and come to the rescue of a Europe in crisis. However, while in Dostoyevsky’s Christian anthropology the highest expression of the self is achieved through dialogue with another self, such interactions are not possible in the Russian nation’s relations other nations. The diversity of voices shaping the dialogue of nations does not correspond to the diversity of voices existing in interpersonal dialogues This is made impossible by the position and attitude of Russia as a nation serving a mission at two important levels of its existence: at the religious level and the political-state level. Not only in Dostoyevsky’s journalism, but also in the polyphony of his literary works, the Russian nation has a closed, non-polyphonic structure.
Downloads
References
Awdiejewa Ł., Russkije myslitieli: Ap. Grigorjew, N. Danilewskij, N. Strachow. Fiłosofskaja kulturołogija wtoroj połowiny XIX wieka, Moskwa 1992.
Andriejew I., Socyalno‑fiłosofskaja koncepcyja poczwienniczestwa, Moskwa 1973.
Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
Bohun M., F. Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, Katowice 1996.
Brzoza H., Dostojewski – myśl a forma, Łódź 1984.
Chorużyj S., Opyty iz russkoj duchownoj tradicyi, Moskwa 2000.
Dostojewski F., Biesy, przeł. T. Zagórski, Warszawa 1977.
Dostojewski F., Dziennik pisarza, przeł. M. Leśniewska, t. 3: 1877‑1881, Warszawa 1982.
Dostojewski F., Idiota, przeł. J. Jędrzejewicz, Warszawa 1971.
Dostojewski F., Listy, przeł. Z. Podgórzec, R. Przybylski, Warszawa 1979.
Engielgart B.M., Idieołogiczeskij roman Dostojewskogo, [w:] Dostojewskij. Statji i matieriały, red. A. Dolinin, Moskwa–Leningrad 1924.
Evdokimov P., Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 1964.
Grossman Ł., Poetika Dostojewskogo, Moskwa 1925.
Jesaułow I., Соборность, [w:] Mentalność rosyjska, red. A. Lazari, Katowice 1993.
Kurkiewicz A., Soborowe oblicze kolektywizmu, [w:] Tożsamość, indywidualizm i wspólnotowość w kulturze rosyjskiej, red. A. Raźny, Kraków 2014.
Lazari A., W kręgu Fiodora Dostojewskiego. „Poczwienniczestwo”, Łódź 2000.
Łunaczarskij A., O „mnogogołosnosti” Dostojewskogo, [w:] F.M. Dostojewskij w russkoj kritikie, Moskwa 1976.
Nieczajewa W., Żurnał M.M. i F.M. Dostojewskich „Epocha”, Moskwa 1975.
Nieczajewa W., Żurnał M.M. i F.M. Dostojewskich „Wriemia”, Moskwa 1972.
Przybylski R., Dostojewski i „przeklęte problemy”, Warszawa 1964.
Popow W., Problema naroda u Dostojewskogo, [w:] Dostojewskij. Matieriały i issledowanija, t. 4, Leningrad 1980.
Raźny A., Fiodor Dostojewski. Filozofia człowieka a problemy poetyki, Kraków 1988.
Špidlik T., Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, przeł. J. Dembska, Warszawa 2000.
Tożsamość, indywidualizm i wspólnotowość w kulturze rosyjskiej, red. A. Raźny, Kraków 2014.
Walicki A., Między filozofią, religią i polityką, Warszawa 1983.
Walicki A., W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 1964.
Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno‑filozoficznego, Kraków 2005.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Anna Raźny

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.