Tożsamość narodu rosyjskiego w ujęciu Fiodora Dostojewskiego

Authors

  • Anna Raźny Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.55.12

Keywords:

Dostoevsky, Russian nation, identity, conscience

Abstract

Identity and the Russian Nation According to Fyodor Dostoevsky
The nation occupies a central place in the works of Fyodor Dostoevsky, one that is closely connected with anthropological issues. For the author of The Devils, the nation constituted a collective entity based on the ethos of personalism, which is such a distinctive feature of Russian Orthodox thought. The immersion of the individual in the Orthodox community protects him against what Dostoevsky regarded as the pernicious and destructive individualism of European civilization. Thanks to this community, the Russian people can protect themselves against the degeneration of European nations and the rationalist consciousness that gave birth to the anti-Christian ideas of revolution and socialism. For Dostoyevsky, the identity of the Russian nation is infused with a sense of religious messianism combined with political messianism. This is a mystical-nationalistic messianism, which comes to the fore most emphatically in the conviction that Russia carries God within itself. It is the incarnation of God. It is this belief that fashions, in Dostoevsky’s opinion, the political mission of Russia – to provide brotherly protection for other Orthodox peoples and come to the rescue of a Europe in crisis. However, while in Dostoyevsky’s Christian anthropology the highest expression of the self is achieved through dialogue with another self, such interactions are not possible in the Russian nation’s relations other nations. The diversity of voices shaping the dialogue of nations does not correspond to the diversity of voices existing in interpersonal dialogues This is made impossible by the position and attitude of Russia as a nation serving a mission at two important levels of its existence: at the religious level and the political-state level. Not only in Dostoyevsky’s journalism, but also in the polyphony of his literary works, the Russian nation has a closed, non-polyphonic structure.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Anna Raźny, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

prof. dr hab., kulturoznawca, rosjoznawca, em. prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek Komisji Kultury Słowian PAU, Komisji Słowianoznawstwa PAN (Oddział w Krakowie), Komisji Historycznoliterackiej PAN (Oddział w Krakowie), Komisji Emigrantologii Słowian Międzynarodowego Komitetu Slawistów, redakcji „Politei”; redaktor serii Wyd. UJ Prace Katedry Rosyjskiej Kultury Nowożytnej UJ. Autorka prac z zakresu rosyjskiej kultury XIX i XX wieku, historii myśli rosyjskiej, totalitaryzmu komunistycznego, antropologii kultury, stosunków polsko‑rosyjskich. Ważniejsze monografie: Fiodor Dostojewski. Filozofia człowieka a problemy poetyki (1988), Literatura wobec zniewolenia totalitarnego. Warłama Szałamowa świadectwo prawdy (1999). Współautorstwo tomów: Emigracja i tamizdat. Szkice o współczesnej prozie rosyjskiej (1993), Realiści i postmoderniści. Portrety współczesnych pisarzy rosyjskich (1996), Dać świadectwo prawdzie. Portrety współczesnych pisarzy rosyjskich, red. L. Suchanek, Kraków 1996.

References

Awdiejewa Ł., Russkije myslitieli: Ap. Grigorjew, N. Danilewskij, N. Strachow. Fiłosofskaja kulturołogija wtoroj połowiny XIX wieka, Moskwa 1992.
Google Scholar

Andriejew I., Socyalno‑fiłosofskaja koncepcyja poczwienniczestwa, Moskwa 1973.
Google Scholar

Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
Google Scholar

Bohun M., F. Dostojewski i idea upadku cywilizacji europejskiej, Katowice 1996.
Google Scholar

Brzoza H., Dostojewski – myśl a forma, Łódź 1984.
Google Scholar

Chorużyj S., Opyty iz russkoj duchownoj tradicyi, Moskwa 2000.
Google Scholar

Dostojewski F., Biesy, przeł. T. Zagórski, Warszawa 1977.
Google Scholar

Dostojewski F., Dziennik pisarza, przeł. M. Leśniewska, t. 3: 1877‑1881, Warszawa 1982.
Google Scholar

Dostojewski F., Idiota, przeł. J. Jędrzejewicz, Warszawa 1971.
Google Scholar

Dostojewski F., Listy, przeł. Z. Podgórzec, R. Przybylski, Warszawa 1979.
Google Scholar

Engielgart B.M., Idieołogiczeskij roman Dostojewskogo, [w:] Dostojewskij. Statji i matieriały, red. A. Dolinin, Moskwa–Leningrad 1924.
Google Scholar

Evdokimov P., Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 1964.
Google Scholar

Grossman Ł., Poetika Dostojewskogo, Moskwa 1925.
Google Scholar

Jesaułow I., Соборность, [w:] Mentalność rosyjska, red. A. Lazari, Katowice 1993.
Google Scholar

Kurkiewicz A., Soborowe oblicze kolektywizmu, [w:] Tożsamość, indywidualizm i wspólnotowość w kulturze rosyjskiej, red. A. Raźny, Kraków 2014.
Google Scholar

Lazari A., W kręgu Fiodora Dostojewskiego. „Poczwienniczestwo”, Łódź 2000.
Google Scholar

Łunaczarskij A., O „mnogogołosnosti” Dostojewskogo, [w:] F.M. Dostojewskij w russkoj kritikie, Moskwa 1976.
Google Scholar

Nieczajewa W., Żurnał M.M. i F.M. Dostojewskich „Epocha”, Moskwa 1975.
Google Scholar

Nieczajewa W., Żurnał M.M. i F.M. Dostojewskich „Wriemia”, Moskwa 1972.
Google Scholar

Przybylski R., Dostojewski i „przeklęte problemy”, Warszawa 1964.
Google Scholar

Popow W., Problema naroda u Dostojewskogo, [w:] Dostojewskij. Matieriały i issledowanija, t. 4, Leningrad 1980.
Google Scholar

Raźny A., Fiodor Dostojewski. Filozofia człowieka a problemy poetyki, Kraków 1988.
Google Scholar

Špidlik T., Myśl rosyjska. Inna wizja człowieka, przeł. J. Dembska, Warszawa 2000.
Google Scholar

Tożsamość, indywidualizm i wspólnotowość w kulturze rosyjskiej, red. A. Raźny, Kraków 2014.
Google Scholar

Walicki A., Między filozofią, religią i polityką, Warszawa 1983.
Google Scholar

Walicki A., W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 1964.
Google Scholar

Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno‑filozoficznego, Kraków 2005.
Google Scholar

Downloads

Published

2018-06-22

How to Cite

Raźny, Anna. 2018. “Tożsamość Narodu Rosyjskiego W ujęciu Fiodora Dostojewskiego”. Politeja 15 (4(55):251-65. https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.55.12.

Issue

Section

Russian Studies