„Zaczyna się od domu”

O budowaniu pamięci miejsca w powieściach Olgi Tokarczuk („Dom dzienny, dom nocny”) i Ewy Kujawskiej („Dom Małgorzaty”)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/RM.01.2020.07.02

Keywords:

Olga Tokarczuk, Ewa Kujawska, memory, house/home

Abstract

“It Starts with a Home”. Buliding a Place of Memory in the Novels of Olga Tokarczuk („Dom dzienny, dom nocny”) and Ewa Kujawska („Dom Małgorzaty”)

The aim of this article is to present the functioning of a house in two selected novels: House of Day, House of Night by Olga Tokarczuk and Małgorzata’s House by Ewa Kujawska. The house (or rather home), being a place that is closest to man, is related here with a category of memories: here the building of memory starts as well as the identity and the relation between man and place. Both novels show, that building of this relation is a difficult task, especially when it concerns space, which connects to previous inhabitants. The authors lead their stories about a house, or rather houses that were built on lands that, due to historic turmoil, witnessed exchanges of populations and therefore need acknowledgement and domestication, which – relating to the title – starts with a home.

References

Bibliografia podmiotowa

Kujawska E., Dom Małgorzaty, Wołowiec 2007.

Tokarczuk O., Dom dzienny, dom nocny, Kraków 2005 [I wydanie: Ruta 1998].

Bibliografia przedmiotowa

Bachelard G., Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa 1975.

Buczyńska-Garewicz H., Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków 2006.

Cisowska B., Kreacjonistyczne obrazy rzeczywistości w prozie Olgi Tokarczuk („Prawiek i inne czasy”), „Świat i Słowo” 2011, nr 1 (16), s. 83–95.

Culler J., Teoria literatury, przeł. M. Bassaj, Warszawa 1998.

Delaperrière M., Miejsca pamięci czy pamięć miejsc? Kilka refleksji na temat uobecniania przeszłości w literaturze współczesnej, „Ruch Literacki” 2013, nr 1, s. 49–61.

Fliszewska O., Przestrzeń w twórczości Olgi Tokarczuk, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2005, nr 7, s. 515–532.

Kraj nie przedstawiony: ankieta, oprac. A.G.B., „Polityka” 1995, nr 12, dod. s. III.

Łebkowska A., Narracja, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006, s. 181–215.

Mazur-Fedak J., Mity i schematy wyobraźni. O powieści Olgi Tokarczuk „Prawiek i inne czasy”, [w:] Światy nowej prozy, red. S. Jaworski, Kraków 2001, s. 31–60.

Nieszczerzewska M., Narracje miejskiej wyobraźni, Poznań 2009.

Nycz R., Literatura jako trop rzeczywistości, Kraków 2001.

Poręba E., Bezdomność a zakorzenienie w prozie Olgi Tokarczuk, [w:] Światy nowej prozy, red. S. Jaworski, Kraków 2001, s. 161–176.

Rewers E., Więźniowie transkulturowej wyobraźni, „Teksty Drugie” 2004, nr 4, s. 28–39.

Robię porządki w rzeczywistości [Z Olgą Tokarczuk rozmawia Michał Cichy], „Gazeta Wyborcza” 1999, nr 231, s. 27–28.

Rosner K., Narracja, tożsamość, czas, Kraków 2003.

Rybicka E., Literatura, geografia: wspólne terytoria, [w:] Od poetyki przestrzeni do geopoetyki, red. E. Konończuk, E. Sidoruk, Białystok 2012, s. 11–25.

Rybicka E., Miejsce, pamięć, literatura (w perspektywie geopoetyki), „Teksty Drugie” 2008, nr 1–2, s. 19–32.

Saryusz-Wolska M., Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, Warszawa 2011.

Starobinski J., Wskazówki do historii pojęcia wyobraźni, przeł. W. Kwiatkowski, „Pamiętnik Literacki” 1972, t. 63, nr 4, s. 217–232.

Szewczyk J., Rozważania o domu, [Białystok 2018].

Tokarczuk O., Pstrąg w migdałach, [w:] O. Tokarczuk, Moment niedźwiedzia, Warszawa 2012.

Źle się uczyłam historii [Z Olgą Tokarczuk rozmawia Wojciech Chmielewski], „Rzeczpospolita” 1999, nr 56, dod. „Rzeczpospolita i Książki” nr 52, s. 1.

Netografia

Capar Ł., Pierwsza powieść o mieszkańcach kurortu, https://gp24.pl/pierwsza-powiesc-o-mieszkancach-kurortu/ar/4291483 (dostęp 6 IV 2020).

Darska B., Dom jako centrum świata, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie-=35&artykul=757 (dostęp 16 IV 2020).

Historię trzeba opowiadać na nowo [Z Olgą Tokarczuk rozmawia Michał Nogaś], https://www.tygodnikpowszechny.pl/historie-trzeba-opowiadac-na-nowo-22900 (dostęp 20 IV 2020).

Kłos A., Śmiertelni nieśmiertelni, nieśmiertelni śmiertelni, http://dolnoslaskosc.pl/?iddoc=73&omowienia=1#_ftn17 (dostęp 12 IV 2020).

Małochleb P., Mit i czas, https://culture.pl/pl/artykul/mit-i-czas (dostęp 18 IV 2020).

Published

2020-09-16

How to Cite

Weżgowiec, B. (2020). „Zaczyna się od domu”: O budowaniu pamięci miejsca w powieściach Olgi Tokarczuk („Dom dzienny, dom nocny”) i Ewy Kujawskiej („Dom Małgorzaty”). Intercultural Relations, 4(1(7), 27–46. https://doi.org/10.12797/RM.01.2020.07.02