Receção da obra pessoana na Polónia.....
DOI:
https://doi.org/10.12797/SI.21.2022.21.02Palabras clave:
Fernando Pessoa, recepción de la poesía, traducciónResumen
O presente artigo é um estudo transversal da presença da obra do poeta português Fernando Pessoa na Polónia. Foi a partir da primeira menção sobre o autor no contexto literário polaco em 1975 que o seu nome foi ganhando um destaque cada vez maior, sendo hoje em dia um dos criadores portugueses mais traduzidos para a língua polaca. O texto refere as múltiplas fontes da escrita pessoana na Polónia, bem como os apelidos de tradutores e especialistas que se dedicaram à sua propagação entre os leitores do nosso país.
Referencias
BORKOWSKA, A., “Księga Niepokoju – Fernando Pessoa”, Finezje Literackie, 1/5, [on-line] https://ninateka.pl/vod/rozmowy/ksiega-niepokoju-fernando-pessoa-finezje-literackie-1-5/, 20.04.2022.
BRÉCHON, R. (2013a), “Fernando Pessoa i francuscy dekadenci”, trad. T. Swoboda, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 99– 166 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
BRÉCHON, R. (2013b), “Niepokój biograficzny”, trad. T. Swoboda, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 318–328 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
CENTENO, Y. (1988a), “Fernando Pessoa – symbol i inicjacja”, trad. E. Hrankowska-Jura, Literatura na świecie, 2 (199), Warszawa, p. 304– 310 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
CENTENO, Y. (1988b), “Mumia. Wiersz – klucz do studiów nad hermetyzmem w poezji Fernanda Pessoi”, trad. E. Hrankowska-Jura, Literatura na świecie, 2 (199), Warszawa, p. 310–330 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
DŁUGOSZ, C. (1990a), “Śladami «Księgi Niepokoju»”, Twórczość, 11, Warszawa, p. 122–124.
DŁUGOSZ, C. (1990b), “Nieznany Pessoa”, Twórczość, 1, Warszawa, p. 126–129.
DRZEWUCKI, J. (2005), “Dzień w Lizbonie, czyli sen”, Plus Minus, 52, Warszawa, p. D4.
GRZELAK, D. (1992), “Fernando Pessoa”, Czas Kultury, 36/37, Poznań, p. 88–90.
GRZYMISŁAWSKI, Ł. (2007), “Zagadka wszystkich wcieleń Fernanda Pessoi”, Gazeta Wyborcza, 27.08.2007, Warszawa, [on-line] archiwum. wyborcza.pl/Archiwum/1,0,4930299,20070828RPDGW,Zagadka_wszystkich_wcielen_Fernanda_Pessoi,.html, 30.06.2021.
HRANKOWSKA, E. (1986), “Misz-masz: Portugalia, Pessoa”, Literatura na świecie, 9 (182), Warszawa, p. 367–370.
HRANKOWSKA-JURA, E. (1988), “Fernando Pessoa: lęk przed miłością, czasem i śmiercią”, Literatura na świecie, 2 (129), Warszawa, p. 289–303.
KALEWSKA, A. (1991), Bibliografia polskich publikacji dotyczących Portugalii (1985–1990), Zakład Małej Poligrafii UW-Katedra Iberystyki, Warszawa.
KALEWSKA, A. (2010), “Camões, Pessoa, Saramago i inni. O literaturze portugalskiej w Polsce po 1989 roku”, Między Oryginałem a Przekładem, 16, Kraków, p. 79–89.
KLAWE, J. Z. (1990), “Fernando Pessoa, czyli bliskość tego, co nieznane”, Poezja, 1/3, Warszawa, p. 56–59.
KLAWE, J. Z. (1985) Historia literatury portugalskiej. Zarys, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
KOWALCZYK, A. S. (2020), Pessoa Lizboński, Austeria, Kraków.
KOZIOŁ, U. (1999), “Pessoa”, Plus Minus, 32 (7.08.1999), https://archiwum.rp.pl/artykul/237617-Pessoa.html; 21.04.2022.
LIPSZYC, M. (2013a), “Fernando Pessoa. Kalendarium życia i twórczości”, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 179–180.
LIPSZYC, M. (2013b), “Granice Powagi”, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 335–344.
LIPSZYC, M. (2013c), “Od tłumacza”, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 345–367.
LIPSZYC, M. (2013d), “Piękna i Bestia w Lizbonie”, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 248–256.
LOURENÇO, E. (2002), “«Księga Niepokoju». Tekst samobójca”, trad. A. Kalewska, Literatura na świecie, 10/12 (375–377), Warszawa, p. 64–79 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
LOURENÇO, E. (2015), “Pessoa ou o eu como ficção”, trad. T. Cerdeira, Metamorfoses, 13 (1), p. 73–78, https://doi.org/10.35520/metamorfoses.2015.v13n1a507531. DOI: https://doi.org/10.35520/metamorfoses.2015.v13n1a5075
LUDWICKI, K. (2011), Pisanie jako egzystencja(lizm) Refleksja autotematyczna na marginesie «Księgi niepokoju» Fernanda Pessoi, Wydawnictwo Semper, Warszawa.
ŁUKASZYK, E. (2005), “Fernando Pessoa jako «nacjonalista mistyczny». Wizje narodowej tożsamości i historii w twórczości orto- i heteronimicznej”, Prace Komisji Neofilologicznej PAU, 5, Kraków, p. 123–143.
ŁUKASZYK, E. (2006), “Bóg chce, człek marzy, a dzieło się rodzi”, Znak, 9 (616), Kraków, p. 178–182.
ŁUKASZYK, E. (2014), “Mech, torf i węgiel: o skrzyni z trzydziestoma tysiącami świstaków Fernanda Pessoi”, Tekstualia: palimpsesty literackie, artystyczne, naukowe, 2, Warszawa, p. 99–110.
ŁUKASZYK, E. (2019), Mgławica Pessoa: Literatura portugalska od romantyzmu do współczesności, Ossolineum, Wrocław.
MACHOWSKA-DIAS, M. (2013), “Przegląd heteronimów”, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 232–247.
NAJDER, Ł. (2013), “Nuda: nic, które się nudzi”, dwutygodnik.com, 121 (11), [on-line] https://www.dwutygodnik.com/artykul/4910-nuda-nic-ktore-sie-nudzi.html, 1.12.2020.
PAZ, O. (1961), “El desconocido de sí mismo”, Revista de la Universidad de Mexico, 3, Mexico, p. 4–7.
PAZ, O. (1975), “Nieznany samemu sobie”, trad. W. Korcz, Literatura na świecie, 2 (46), Warszawa, p. 13–30.
PERLIKIEWICZ, M. (1989), “Los poety zwielokrotnionego: Fernando Pessoa”, Gwoźnica, 1, p. 10–11.
PESSOA, F. (1975), “Z poematów ezoterycznych”, trad. M. Bieszczadowski, p. 3–9; “O rozumieniu symboli”, p. 10–11; “Dwa krajobrazy”, p. 11, trad. J.Z. Klave, Literatura na świecie, 2 (46), Warszawa.
PESSOA, F. (1986), “Przesłanie (Fragmenty Poematu)”, trad. A. da Silva, H. Siewierski, Znak, 4/5, Kraków, p. 122–126.
PESSOA, F. (1987), “Sen Pasterza”, trad. Z. Wawrzyniak, Pismo literacko-artystyczne, 2, Kraków, p. 92–97.
PESSOA, F. (1988), “Abdykacja”, p. 272; Strofy w stylu ludowym”, p. 273; “Księga Niepokoju, fragm. 184: Krajobraz deszczu”, p. 274;
“Oda”, p. 275; “Wszystko, co przemija, jest śmiercią i naszą jest śmierć; “W noc pełną koszmarów, a takie są wszystkie moce”, p. 275; “W noc pełną koszmarów, a takie są wszystkie noce”, p. 276; “Jestem okropnie przeziębiony”, p. 278; “Chciałbym kochać kochać”, p. 278; “Jedno jest we mnie najmocniejsze: znużenie”, p. 279; Z cyklu “Pasterz Stad”, p. 280–284; Z cyklu “Zakochany Pasterz”, p. 285; Z cyklu “Wiersze rozproszone” 1913–1915, p. 285–288, trad. E. Hrankowska-Jura, Literatura na świecie, 2 (199), Warszawa.
PESSOA, F. (1990), “Heteronimy (Alberto Caeiro; Jest wiele metafizyki w niemyśleniu o niczym)”, trad. J.Z. Klave; “Śmierć według mnie to zakręt drogi”; Z cyklu „Pasterz Stad”, XIV: Nie obchodzą mnie rymy. Bardzo rzadko”; Z “Zakochanego Pasterza”: Miłość jest towarzyszeniem”; “Być może to ostatni dzień mojego życia”; Ricardo Reis (“Oda: Rozkosz, ale powoli”; “Oda: Chcąc być wielkim, bądź pełen: nic”) trad. G. Misiorowska, Poezja, 1/3, Warszawa, p. 59–62.
PESSOA, F. (1991), “Bankier anarchista”, trad. D. Żmij-Zielińska, W. Wojciechowski, Dialog (Warszawa), 2, Warszawa, p. 83–101.
PESSOA, F. (1992a), “Księga Niepokoju (fragmenty)”, trad. A. Kalewska, Ogród, 1, Warszawa, p. 30–41.
PESSOA, F. (1992b), “Księga Niepokoju (fragmenty)”, trad. Z. Wawrzyniak, Fraza: pismo literacko-społeczne, 2, Rzeszów, p. 16–17.
PESSOA, F. (1994), “Oda Morska”, trad. W. Wirpsza, Ogród, 4, Warszawa, p. 5–33.
PESSOA, F. (1995), Księga Niepokoju napisana przez Bernarda Soaresa, Czytelnik, Warszawa [observação: as opiniões dos leitores polacos sobre o livro disponíveis em: https://lubimyczytac.pl/ksiazka/191821/ksiega-niepokoju-spisana-przez-bernarda-soaresa pomocnika-ksiegowego-w-lizbonie, 21.04.2022].
PESSOA, F. (1996), “Żeglarz”, Dialog (Warszawa), 8, Warszawa, p. 39–47.
PESSOA, F. (2000), “Álvaro de Campos: Oda morska”, Topos, 2, Sopot, p. 5–25.
PESSOA, F. (2001), Lizbona: co turysta powinien zobaczyć, Czytelnik, Warszawa [observação: as opiniões dos leitores polacos sobre o livro disponíveis em: https://lubimyczytac.pl/ksiazka/100102/lizbona-co-turysta-powinien-zobaczyc, 21.04.2022].
PESSOA, F. (2002b), “List do Ophelii Queiroz; Uwagi do estetyki niearystotelesowej”, trad. A. Kalewska, p. 43–51; “Ricardo Reis: Wiersze”, p. 52–63; “Alberto Caeiro: Wiersze”, p. 81–95; “Fernando Pessoa: wiersze”, trad. M. Lipszyc, p. 122–139, Literatura na świecie, 10/12 (375–377), Warszawa.
PESSOA, F. (2004), Księga niepokoju spisana przez Bernarda Soaresa, Czytelnik, Warszawa.
PESSOA, F. (2005), “Strażnik trzód (fragmenty)”, trad. W. Charchalis Twórczość, 7, Warszawa, p. 3–5.
PESSOA, F. (2006), Bankier anarchista, Girafa Roja, Warszawa.
PESSOA, F. (2006), Przesłanie, Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
PESSOA, F. (2007), “Przesłanie”, Twórczość, 8, Warszawa, p. 128–130.
PESSOA, F. (2011), Poezje zebrane Alberto Caeiro. Heteronimia, Czuły Barbarzyńca, Warszawa.
PESSOA, F. (2013a), Księga niepokoju spisana przez Bernarda Soaresa, pomocnika księgowego w Lizbonie, Wydawnictwo Lokator, Kraków.
PESSOA, F. (2013b), “Marynarz (dramat statyczny w jednej odsłonie)”, p. 5–25; “Álvaro de Campos: Szkice do wspomnień o moim mistrzu Caeiro”, p. 40–52; “Maria José: List garbuski do ślusarza”, p. 181–185; “Baron de Teive: Edukacja Stoika. O niemożliwości stworzenia sztuki wyższej”, p. 201–224; “António Mora/Fernando Pessoa / Ricardo Reis: O neopogaństwie”, trad. M. Świda, p. 61–74; “Alberto Caeiro: Wiersze”, p. 27–39; “Ricardo Reis: Ody”, p. 53–60; “Fernando Pessoa: Wiersze”, p. 127–139; “Bernardo Soares: Księga Niepokoju (nowe fragmenty)”, p. 167–178; “Ukośny deszcz”, p. 225–231; „Czy Aleister Crowley został zamordowany? (wywiad dla Girassol)”, p. 257–262; “Tajne Stowarzyszenia”, p. 263–276; “Włoskie proroctwo”, p. 277–279; “Dwie glosy”, p. 329–332; “Álvaro de Campos: Przypadkowa Notatka”, trad. M. Lipszyc, p. 333–334; “List do Adolfa Casaisa Monteiro”, p. 115–126; “Fernando Pessoa/Ophelia Queiroz: Listy”, trad. Z. Stanisławska, p. 301–317, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa.
PESSOA, F. (2019), Poezje zebrane: Ricardo Reis, Wydawnictwo Lokator, Kraków.
PESSOA, F. (2020), Poezje zebrane Alberto Caeiro, Wydawnictwo Lokator, Kraków.
RAF (2019), “Młody Stuhr: Polsko, ropiejący wrzodzie na samym środku europejskiej dupy!”, TVP info, [on-line] https://www.tvp.info/42812315/mlody-stuhr-polsko-ropiejacy-wrzodzie-na-samym-srodku-europejskiej-dupy, 31.01.2022.
RAWSKA, M. (1990), “Fernando Pessoa – kalendarz życia i twórczości”, Poezja, 1/3, Warszawa, p. 64–65.
ROSZAK, J., ŻYCHLIŃSKI, A. (eds.) (2013), Powinowactwa Pessoi. Szkice artystyczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
SIMÕES, J. G. (2013), “Lizbońskie dzieciństwo przy wiejskim placyku”, trad. T. Sobolska, Literatura na świecie, 03/04 (500–501), Warszawa, p. 280–230 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
SIMÕES, J. G. (1973), Vida e obra de Fernando Pessoa: história duma geração, Livraria Bertrand, Lisboa.
SŁABUSZEWSKA-KRAUZE, I. (2020), “Fernando Pessoa kochał książki i absynt”, Gazeta Wyborcza, 15.06.2020, [on-line] https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,26024649,fernando-pessoa-kochal-ksiazki-i-absyntrozwalilsobie.html?fbclid=IwAR3NMISCPbmtPOnyEVlOXOtCt6GalV1K15JV86uDSGRhdVvFvdBMefHGmFQ, 31.05.2021.
SUWIŃSKI, B. (2011), “Argonauta wrażeń: rzecz o Alberto Caeiro”, Strony, 6, Opole, p. 80–84.
TABUCCHI, A. (2002), “Kufer pełen ludzi”, trad. A. Wasilewska, Literatura na świecie, 10/12 (375–377), Warszawa, p. 96–110 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
ZENITH, R. (2013), “O Księdze Niepokoju”, trad. M. Lipszyc, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 140–179 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
ZENITH, R. (2013b), “Fryzjer, krawcowa, chłopak na posyłki i kot”, trad. M. Lipszyc, Literatura na świecie, 3/4 (500–501), Warszawa, p. 186–200 [observação: a revista não indica o título nem a data da publicação original].
Descargas
Publicado
Número
Sección
Licencia
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0.
