Klinika Otolaryngologii Uniwersytetu Jana Kazimierza
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.86.2023.86.03Keywords:
history of Polish otorhinolaryngology, history of medicine in the South-Eastern Borderlands of the Second Polish RepublicAbstract
OTOLARYNGOLOGICAL CLINIC OF JAN KAZIMIERZ UNIVERSITY
Otorhinolaryngology as a specialization was created in Lvov at the end of the 19th century and at the beginning of the 20th century in two centers: the General National Hospital and the Jan Kazimierz University. The otorhinolaryngological achievements of the surgeons of the General National Hospital, such as: Józef Molendziński, Jan Szeparowicz, Grzegorz Ziembicki, Hilary Schramm and Roman Barącz, as well as Ludwik Rydygier, head of the Surgical Clinic of the Jan Kazimierz University were mentioned. The activity of the Faculty of Medicine at the Jan Kazimierz University began in 1894. The Department of Otolaryngology began operating in 1908, thanks to, among others, Professor Antoni Jurasz sen., a world-renowned laryngologist, who came from Heidelberg, and Professor Teofil Zalewski. The Otolaryngology Clinic of the University was established on May 16, 1924, initially with twenty beds. The activities of doctors of this Department, Clinic and Polyclinic until 1939, the scope of performed operations, didactic activity, etc. are reported. The Department of Otolaryngology in Lvov formed the foundations of the Polish laryngology structure, providing specialized doctors needed also in the period after World War II.
References
Barciński J., Zarys historii otolaryngologii polskiej w okresie 1918-1939, „Acta Biologica et Medica Societas Scientarum Gedanensis” 1966, t. X, s. 16.
Beck A., Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie podczas inwazji rosyjskiej 1914/1915, Lwów 1935.
Bross W., Rak krtani na podstawie materiału statystycznego, „Polski Przegląd Chirurgiczny” 1933, t. XII, nr 56, s. 595-599.
Brożek K., Polskie stowarzyszenia lekarskie 1805-1951, Warszawa 2005.
C.K. Uniwersytet Franciszka Józefa I we Lwowie, Skład Uniwersytetu na rok akademicki 1913-1914, Lwów 1913.
Czak W., Udział Teofila Zalewskiego (1872-1953) w kształtowaniu otolaryngologii w ośrodkach lwowskim i wrocławskim, Wrocław 2001, (praca doktorska, promotor dr hab. med. Andrzej Kierzek).
Czupryna A., Orzeł-Nowak A., Ludwik Rydygier życie i dzieło, Kraków 2002.
Dobrzański A., Grabowski W., Szumowski K., Diagnostyka radjologiczna narządu słuchu, „Polski Przegląd Radjologiczny” 1934, t. VIII i IX, s. 83-84.
Dybiec J., Mecenat naukowy i oświatowy w Galicji 1860-1918, Wrocław 1981.
Hahn W., Kronika Uniwersytetu Lwowskiego, t. II, Lwów 1912.
Jankowski W., Teofil Zalewski, [w:] Uczeni wrocławscy, Wrocław 1980, s. 212.
Jankowski W., Tracheotomia, „Polska Gazeta Lekarska” 1935, R. XIV, nr 40, s. 738.
Kierzek A. et al., Hołosko – znany ośrodek leczenia gruźlicy na kresach południowo-wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej, „Pomeranian Journal of Life Sciences” 2017, t. LXIII, nr 1, s. 63-68. DOI: https://doi.org/10.21164/pomjlifesci.230
Kierzek A., Dokonania Jana Szeparowicza (1843-1882), ordynatora Oddziału Chirurgicznego Szpitala Powszechnego Krajowego we Lwowie w leczeniu zwężeń krtani i tchawicy, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2019, t. VIII, nr 2, s. 61-67.
Kierzek A., Dokonania w laryngologii Józefa Molendzińskiego (1839-1875), ordynatora oddziału chirurgicznego Szpitala Powszechnego Krajowego we Lwowie, „Otorynolaryngologia. Przegląd kliniczny” 2019, t. XVIII, nr 1, s. 12-18.
Kierzek A., Jakub Mahl (1851-1910) – laryngolog lwowski, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 40-44.
Kierzek A., Józef Andrzej Kędzierski (1900-1971) – otorynolaryngolog lwowski i przemyski, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 36-39.
Kierzek A., Kazimierz Trzcieniecki (1861-1922) – otolaryngolog lwowski, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 34-35.
Kierzek A., Kotuła J., Bielawski T., Początki radiologii otologicznej w otorynolaryngologicznych ośrodkach lwowskim i warszawskim w pierwszej połowie dwudziestego stulecia, „Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego” 2020/2021, t. CLVI, nr 24.
Kierzek A., Kotuła J., Otorynolaryngologiczne dokonania lwowskiego lekarza Bernarda Sonnenschein-Światłowskiego (1898-1941), „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2021, t. XX, nr 79, z. 3, s. 155-160.
Kierzek A., Kotuła J., Otorynolaryngologiczny zawodowy i naukowy dorobek lwowskiego lekarza Kazimierza Szumowskiego (1901-1941), „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2021, t. X, nr 3, s. 51-56. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.9011
Kierzek A., Kotuła J., Szlenk Z., Otolaryngologiczne zasługi kresowego lekarza Władysława Michny (1890- ), „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2021, t. XXXVII, nr 1-4, s. 46-49.
Kierzek A., Kozakiewicz J., Profesor Wacław Franciszek Bartłomiej Kuśnierczyk (1908-1997). Próba portretu, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 2022, t. LXXXV, s. 21-38. DOI: https://doi.org/10.12797/AHiFM.85.2022.85.02
Kierzek A., Laryngologiczne dokonania Hilarego Schramma (1857-1940), lwowskiego chirurga, pioniera chirurgii dziecięcej, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 2019, t. LXXXII, s. 27-34.
Kierzek A., Lekarze zajmujący się otorynolaryngologią w polskim Lwowie, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 60-69.
Kierzek A., Ludwik Rydygier (1850-1920) a otorynolaryngologia. Część I. Lwowskie drogi: zawodowa i naukowa, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2019, t. VIII, nr 3, s. 46-50.
Kierzek A., Ludwik Rydygier (1850-1920) a otorynolaryngologia. Część II. Dokonania kliniczne, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2020, t. IX, nr 1, s. 55-60. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.5607
Kierzek A., Lwowscy otorynolaryngolodzy – samodzielni pracownicy nauki. Ich zawodowe i naukowe dokonania do 1939 roku, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, w przygotowaniu.
Kierzek A., Lwowscy otorynolaryngolodzy. Gecel Wolner (1898-1941), „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 56-58.
Kierzek A., Lwowscy otorynolaryngolodzy. Karol Braun (1896-1942), „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2021, t. XXXVII, nr 1-4, s. 68-74.
Kierzek A., Lwowscy otorynolaryngolodzy. Wincenty Jakub Kuźniar (1895-1961), „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2021, t. XXXVII, nr 1-4, s. 75-78.
Kierzek A., Medycyna w okresie zaborów. Otorynolaryngologia, [w:] Dzieje medycyny w Polsce, red. W. Noszczyk, Warszawa 2015, s. 373-386.
Kierzek A., Metody leczenia włókniaków młodzieńczych przez Romana Barącza (1856-1930), lwowskiego chirurga, profesora Uniwersytetu Jana Kazimierza, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2019, t. XXXV, nr 1-4, s. 16-20.
Kierzek A., Mistrz we wspomnieniach uczniów i współpracowników, [w:] Tadeusz Ceypek (1904-1990). Portret z okruchów wspomnień, M. Kempa, J. Lusek, Katowice 2015, s. 71-72.
Kierzek A., Obrębowski A., Kotuła J., Emma Mościsker (1898-1942) – jedna z pionierek polskiej foniatrii, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 2023, t. 86, s. 131-140.
Kierzek A., Obrębowski A., Kotuła J., Lwowska lekarka Maria Antonina Krygowska (1895-?) i jej zasługi dla polskiej foniatrii, „Magazyn Otorynolaryngologiczny”, przyjęto do druku.
Kierzek A., Ojciec i syn. Samuel Lehm (1879-1954) oraz Stanisław Lem (1921-2006) a medycyna, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2021, t. XXXVII, nr 1-4, s. 56-61.
Kierzek A., Orest Litwinowicz (1877-1924) – pionier chirurgii przysadki mózgowej w Polsce, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2022, t. XXXVIII, nr 1-4, s. 44-49.
Kierzek A., Otiatryczne dokonania Romana Barącza (1856-1930), lwowskiego chirurga, profesora Uniwersytetu Jana Kazimierza, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2019, t. XXXV, nr 1-4, s. 5-15.
Kierzek A., Otorynolaryngologia w chirurgicznej działalności lwowskiego chirurga Romana Barącza (1856-1930),
profesora Uniwersytetu Jana Kazimierza, „Otorynolaryngologia. Przegląd kliniczny” 2019, t. XVIII, nr 2, s. 52-60.
Kierzek A., Otorynolaryngologia w Szpitalu Powszechnym Krajowym we Lwowie, „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2019, t. XVIII, nr 70, s. 61-67.
Kierzek A., Otorynolaryngologiczny dorobek Samuela Lehma (1879-1954), „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2021, t. X, nr 4, s. 51-54. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.5920
Kierzek A., Problem kiły na Huculszczyźnie na przełomie XIX i XX stulecia, „Otorynolaryngologia. Przegląd kliniczny” 2017, t. XVI, nr 2, s. 53-57.
Kierzek A., Problemy otorynolaryngologiczne z punktu widzenia medycyny sądowej w ujęciu lwowskiego chirurga Józefa Molendzińskiego w latach sześćdziesiątych XIX stulecia. Część I. Uszy, nos, zatoki przynosowe, jama ustna, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2018, t. XXXIV, nr 1-4, s. 38-42.
Kierzek A., Problemy otorynolaryngologiczne z punktu widzenia medycyny sądowej w ujęciu lwowskiego chirurga Józefa Molendzińskiego w latach sześćdziesiątych XIX stulecia. Część II. Gardło, przełyk, krtań, tchawica, szyja, „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2019, t. XXXV, nr 1-4, s. 1-4.
Kierzek A., Rozwój warszawskiej myśli otolaryngologicznej w XIX wieku, Wrocław 1997.
Kierzek A., Szlenk Z., Dokonania Jana Szeparowicza (1843-1882), znanego chirurga lwowskiego w chirurgii krtani i tchawicy, „Otorynolaryngologia. Przegląd kliniczny” 2018, t. XVII, nr 4, s. 170-178.
Kierzek A., Światowej sławy histolog i pionier endokrynologii – laryngologiem. Profesor Władysław Szymonowicz (1869-1939) a Krynica, „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2023, t. XXII, nr 87, s. 102-105.
Kierzek A., Tworzyli polską laryngologię. Antoni Jurasz sen (1847-1923), „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2006, t. V, z. 2(18), s. 36-37.
Kierzek A., Tworzyli polską laryngologię. Janusz Paszkowski (1907-1966) – otorynolaryngolog lwowski i londyński, propagator stosowania sulfonamidów, „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2022, t. XXI, nr 84, s. 112-114. DOI: https://doi.org/10.1177/001258066608427422
Kierzek A., Tworzyli polską laryngologię. Paweł Jan Skrowaczewski (1878-1960) – otorynolaryngolog lwowski i opolski, „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2022, t. XXI, nr 83, s. 79-83.
Kierzek A., Związki z otorynolaryngologią Grzegorza Ziembickiego (1849-1925) – prymariusza Oddziału Chirurgicznego Szpitala Powszechnego Krajowego we Lwowie, „Magazyn Otorynolaryngologiczny” 2021, t. XX, nr 78, z. 2, s. 82-87.
Kierzek A., Zygmunt Stanisław Spalke (1868-1943) – prymariusz pierwszego we Lwowie Oddziału Otolaryngologicznego. Jego znaczenie dla rozwoju otolaryngologii polskiej, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny” 2012, R. I, nr 4, s. 319-322. DOI: https://doi.org/10.1016/S2084-5308(12)70079-5
Klinika Otolaryngologiczna UJK we Lwowie, „Polska Gazeta Lekarska” 1927, t. XVI, nr 27, s. 512.
Konopka S., Polska Bibliografia Lekarska 1901-1939, [online:] http://pbl-ikk.gbl.waw.pl.
Kossowski S., Przegląd zabiegów operacyjnych wykonanych w Klinice otorynolaryngologicznej Uniw. J. K. we Lwowie w latach 1924-1937, „Polski Przegląd Otolaryngologiczny” 1938, t. XV, s. 295-296.
Kozakiewicz J., Kierzek A., Lwowscy otorynolaryngolodzy. Janina Maria Marynowska-Kuśnierczykowa (1905-1999), „Materiały Naukowe Sekcji Historycznej Polskiego Towarzystwa Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi” 2021, t. XXXVII, nr 1-4, s. 62-67.
Laskiewicz A., Prof. dr Antoni Jurasz 1847-1923, „Polska Gazeta Lekarska” 1923, R. II, nr 40.
Łączkowski A., Antoni Stanisław Jurasz 1847-1923, Warszawa–Poznań 1987.
Redzik A. et al., Academia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Kraków 2017, s. 797-798.
Szlenk Z., Bibliografia Polskiego Przeglądu Otolaryngologicznego, „Otolaryngologia Polska” 1987, t. XLI, nr 4, s. 262-294.
Ś.p. dr. Lesław Gluziński, „Gazeta Lwowska” 1932, nr 72, s. 3.
Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Program wykładów na rok akademicki 1926-1927, Lwów 1926.
Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Skład Uniwersytetu w latach 1921/1922 i 1922/1023, Lwów 1923, s. 43-52.
Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, Spis wykładów w roku akademickim 1939/40, Lwów 1926.
Wiczkowski J., Lwów, jego rozwój i stan kulturalny, Lwów 1907.
Wittlin J., Mój Lwów, Warszawa 1991, s. 40-41.
Wojtkiewicz-Rok W., Dzieje Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1894-1918, Wrocław 1992.
Wojtkiewicz-Rok W., Lata chwały i dni grozy. Studia nad dziejami Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, Toruń 2012, s. 225-226.
Wojtkiewicz-Rok W., Rola Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza w kształtowaniu polskiego modelu nauczania medycyny. Studia medyczne UJK w latach 1920-1939, Wrocław 1996.
Wojtkiewicz-Rok W., Udział profesorów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego w zorganizowaniu wykładów powszechnych w latach 1898-1918, [w:] Studia Wschodnie, red. K. Matwijowski, R. Żerelik, Wrocław 1993.
Wojtkiewicz-Rok W., Wydział Lekarski Uniwersytetu Lwowskiego w czasie pierwszej wojny światowej, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” 1988, t. LI, nr 1, s. 74.
Zabłocki S., Słownik biograficzny otolaryngologów polskich XIX i XX wieku, Warszawa 2012.
Zakrzewski A., Sanatorium Maryówka i medycyna, Wrocław 1975.
Zalewski T., Badania nad wytrzymałością błony bębenkowej, Lwów 1903.
Zalewski T., Trzydziestolecie Katedry Otolaryngologii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, „Polski Przegląd Otolaryngologiczny” 1938, t XV, z. 1-2, s. 1.
Zalewski T., Z życia Kliniki Otolaryngologicznej U.J.K., „Polski Przegląd Otolaryngologiczny” 1927, t. IV, z. 1-2, s. 3.
Zwoździak W., Historia Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Lwowskiego, „Archiwum Historii Medycyny” 1965, t. XXVIII, z. 4, s. 323 et passim.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Archives of the History and Philosophy of Medicine
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
