Biografia, analiza twórczości oraz osiągnięć medycznych Reginy Salomei z Rusieckich Pilsztynowej
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.88.2024.88.09Keywords:
Regina Salomea Pilsztyn, Regina Salomea Rusiecka, medicine, ophthalmology, history of polish ophthalmology, history of medicine, history of medicine in 18th centuryAbstract
BIOGRAPHY, ANALYSIS OF WORKS, AND ACHIEVEMENTS OF REGINA SALOMEA PILSZTYN NÉE RUSIECKA
The aim of the following work was to analyse the biography and memoir of Regina Salomea Rusiecka entitled “The Course of My Life and Adventures” and the medical treatments described in it. Regina Salomea Rusiecka was likely born around 1718 near Nowogródek. Today, some authors consider her to be the first Polish female physician, despite the fact that she never received any formal medical education. The methods of treating patients were compared with medical textbooks from Rusiecka’s time, as well as with the current state of medical knowledge, to determine whether her methods could have improved her patients’ health.
References
Pilsztynowa R.S., Proceder podróży i życia mego awantur, oprac. Pełczyński M., red. Pollak R., Wydawnictwo Literackie, Kraków (Polska) 1957.
Wikipedia, Regina Salomea Pilsztyn, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Regina_Salomea_Pilsztyn – 10.07.2024.
Kołodziejczyk D., Na tropach Salomei Reginy Pilsztynowej. Glosa do życiorysu, [w:] W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. Kosińska U., Dukwicz D., Danilczyk A., Wydawnictwo Neriton, Warszawa (Polska) 2014, 215–229.
Konczacki J., Aterman K., Regina Salomea Pilsztynowa, Ophthalmologist in 18th-Century Poland. History of opthalmology, 2002, 47, 189–195.
Fedorowicz A., Buntowniczki. Niezwykłe Polki, które robiły, co chciały, Prószyński i S-ka, Warszawa (Polska) 2019, 191–217.
TVP Polonia, „Polacy Światu” – Regina Salomea Pilsztyn, [online] https://polonia.tvp.pl/63111582/polacy-swiatu-regina-salomea-pilsztyn – 15.09.2024.
Museum of Belarus, Women in History of Navahradak. Part 1. Salomea Rusiecka, 10.06.2020, [online] http://forum214.museum.by/en/node/50692 – 15.09.2024.
Pluta M., Osiemnastowieczne metody leczenia nieprofesjonalnego w pamiętniku Reginy Salomei z Rusieckich Pilsztynowej. Medycyna Nowożytna, 2003, 10(1-2), 153–168.
Kulesza J.F., Sprawozdanie komitetu do badania chorób panujących ustanowionego z Kwartału czwartego 1853 roku. Pamiętnik Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, 1854, 31, 111.
Olas B. i wsp., New Light on Plants and Their Chemical Compounds Used in Polish Folk Medicine to Treat Urinary Diseases. Pharmaceuticals, 2024, 17(4), 435–460. DOI: https://doi.org/10.3390/ph17040435
Rimkiene S., Ragazinskiene O., Savickiene N., The Cumulation of Wild Pansy (Viola tricolor L.) Accessions: The Possibility of Species Preservation and Usage in Medicine. Medicina, 2003, 39(4), 411–416.
Mittu B., Chaturvedi A., Sharma R. i wsp., Viola tricolor and Viola odorata, [w:] Edible Flowers, red. Kumar A.K., Kumar V., Naik B. i wsp., Academic Press, Cambridge (USA) 2024. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-443-13769-3.00018-2
Wieczorkowicz A., Compendium Medicum Auctum, to iest: krotkie zebranie y opisanie chorob, ich rożności, przyczyn, znakow, sposobow do leczenia, także różnych sposobów robienia Wodek, Oleykow, Fulepow. Syrupow, Konfitur, Maści, Plastrow, i rożnych osobliwych rzeczy, na siedm traktatow rozdzielone, I teraz przez tegoż Autora z errorow Drukarskich wyczyszczone, Z Przydatkiem osobliwych Chorob, tak Meskich iako i Białogłowskich, i Dziecinnych. Dla większey wygody ludzkiey przedrukowane Roku Pańskiego 1789. Drukarnia Jasney Gory Częstochowskiey, Jasna Góra (Polska) 1789.
Wikipedia, Apolinary Wieczorkowicz, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Apolinary_Wieczorkowicz – 15.08.2024.
Rydzewski M., Na co umierali nasi przodkowie? O puchlinie i jej prawdopodobnych przyczynach. More Maiorum, 2022, 4(95), 26–35.
Perzyna L., Lekarz dla Włoscian, czyli Rada dla Pospolstwa, w chorobach i dolegliwościach naszemu Kraiowi albo właściwych, albo po większey części przyswoionych, każdemu naszego Kraiu Mieszkańcowi do wiadomości potrzebna. Przez B. Ludwika Perzyne Zakonu Braci Miłosierdzia. w Narodowym Języku napisana, Drukarnia J.O. Xcia Jmci Prymasa, Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, Kalisz (Polska) 1793.
Smakosz A., Bug as a Drug. Lytta vesicatoria L. Applications in Nineteenth Century Official Medicine. Pharmacogn. Rev., 2022, 16(31), 27–33. DOI: https://doi.org/10.5530/phrev.2022.16.5
Wikipedia, Pryszczel lekarski, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Pryszczel_lekarski – 16.08.2024.
Wikipedia, Filippi, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Filippi – 27.08.2024.
Smakosz A., Elixir (eliksir) jako postać leku | Historyczne postacie leku cz. 1, [online] https://pharmacopola.pl/elixir-eliksir-jako-postac-leku-historyczne-postacie-leku-cz-1/ – 28.08.2024.
Baitha G., Wasef L., Teibo J. i wsp., Commiphora Myrrh: A Phytochemical and Pharmacological Update. Naunyn Schmiedebergs Arch. Pharmacol. 2023, 396(3), 405–420. DOI: https://doi.org/10.1007/s00210-022-02325-0
Massoud A., El Ebiary F., Abou-Gamra M. i wsp., Evaluation of Schistosomicidal Activity of Myrrh Extract: Parasitological and Histological Study. J. Egypt. Soc. Parasitol., 2004, 34, 1051–1076.
Jirsa F., Winiwarter V., Intestinal Helminths in the Works of Galen. Wien Klin. Wochenschr., 2010, 122(3), 14–18. DOI: https://doi.org/10.1007/s00508-010-1433-y
Aghighi K., Heidarpour M., Borji H., The Anti-Echinococcal Activity of Crocin in Mice Experimentally Infected with Echinococcus granulosus. Exp. Parasitol., 2023, 246. DOI: https://doi.org/10.1016/j.exppara.2023.108463
Wikipedia, Ruse, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Ruse – 13.09.2024.
Wikipedia, Kataplazm, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kataplazm – 13.09.2024.
Świerczyńska-Krępa M., Obrzęk naczynioruchowy (Quinckego). Przyczyny, objawy i leczenie, [online] https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/60734,obrzek-naczynioruchowy – 14.09.2024.
Słownik Języka Polskiego, dekokt, [online] https://sjp.pwn.pl/sjp/dekokt;2554493.html – 15.09.2024.
Wikipedia, Teoria humoralna, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Teoria_humoralna – 15.09.2024.
Szymborski W., Upuszczać, pić, przetaczać, [online] https://www.mp.pl/kurier/139915,upuszczac-pic-przetaczac – 15.09.2024.
Szuba A., Leśniak W., Obrzęk limfatyczny (chłonny), [online] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.37 – 15.09.2024.
Ludwikowska K., Owrzodzenie żylne, [online] https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/164237,owrzodzenie-zylne – 15.09.2024.
Słownik Języka Polskiego, maligna, [online] https://sjp.pwn.pl/sjp/maligna;2480862.html – 15.09.2024.
Błaszczyk N., Rosiak A., Kałużna-Czaplińska J., The Potential Role of Cinnamon in Human Health. Forests, 2021, 12, 648, 1–17. DOI: https://doi.org/10.3390/f12050648
Konczacki J., Aterman K., Regina Salomea Pilsztynowa, Ophthalmologist in 18th-Century Poland. Surv Ophthalmol., 2002, 47, 189–195. DOI: https://doi.org/10.1016/S0039-6257(01)00300-9
Davis G., The Evolution of Cataract Surgery. Missouri Medicine, 2016, 113(1), 58–62. [37] Leffler Ch.T., Klebanov A., Samara W.A. i wsp., The History of Cataract Surgery: From Couching to Phacoemulsification. Ann Transl Med, 2020, 8(22), 1–46.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Archives of the History and Philosophy of Medicine
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
