Konserwatyści galicyjscy wobec kwestii ukraińskiej w okresie rządów namiestnika Leona Pinińskiego (1898-1903)

Tomasz  Dudek

doi:10.12797/KPK.12.2020.12.03

Authors

Tomasz Dudek Biblioteka Jagiellońska https://orcid.org/0000-0002-0666-6407

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.12.2020.12.03

Keywords:

Leon Piniński, Galicia, Polish-Ukrainian relations, conservatives, Podolacy, stańczycy

Abstract

Galician Conservatives on the Ukrainian Question during the Time of Governor Leon Piniński (1898-1903)

The article examines the attitude of Galician conservatives towards the Ukrainian question during the time of Governor Leon Piniński. It discusses the issue of establishing new schools with Ukrainian as the language of instruction and a Ukrainian University in Lviv, and the problem of the 1902-1903 farmers’ strikes in the East Galician countryside, which had not only national but also social grounds. The author also draws attention to the course of the elections to the National Parliament and the Council of State, and their impact on Polish-Ukrainian relations. The author argues that the actions taken during this period by both the governor and part of the broadly understood conservative camp contributed to the deterioration of the mutual relations.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Tomasz Dudek, Biblioteka Jagiellońska

Historyk, bibliotekarz, archiwista, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii. Publikował m.in. we „Wrocławskich Studiach Wschodnich”, w „Sowińcu”, „Krakowskim Roczniku Archiwalnym”, jest autorem książek: Kostiuchnówka 1916 (Warszawa 2017); Przebraże 1943 (Warszawa 2019); Karpacka kampania Legionów polskich 1914-1915 (Warszawa 2020). Zainteresowania naukowe: historia Polski XIX-XX w., dzieje Galicji, historia wojskowości, stosunki polsko-ukraińskie.

References

Arkusza H., Problem nadużyć w czasie wyborów sejmowych w Galicji Wschodniej w okresie autonomii. Prawo a praktyka, [w:] Ustrój i prawo w przeszłości dalszej i bliższej. Studia historyczne o prawie dedykowane profesorowi Stanisławowi Grodziskiemu w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, red. J. Malec, W. Uruszczak, Kraków 2001, s. 211-228.

Arkusza O., Rusini galicyjscy drugiej połowy XIX – początku XX wieku. Między ukraińskim a wszechruskim wariantem tożsamości narodowej, „Prace Historyczne” 2017, nr 144, z. 2: Kształty galicyjskich tożsamości, red. A. Świątek, s. 277-302, https://doi.org/10.4467/20844069ph.17.015.6258.

Baluk W., Koncepcje polityki narodowościowej Ukrainy. Tradycje i współczesność, Warszawa 2002, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 2348.

Blicharski Cz., Tarnopol w latach 1809-1945. Od epizodu epopei napoleońskiej do wypędzenia, Biskupice 1993.

Dąbrowiecki W., Z zagadnień sprawy polsko-ruskiej, Kraków 1913.

Górski A., Podolacy. Obóz polityczny i jego liderzy, Warszawa 2013.

Gruchała J., Rząd austriacki i polskie stronnictwa polityczne w Galicji wobec kwestii ukraińskiej (1890-1914), Katowice 1988, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 981.

Jadczak R., Polsko-ukraiński spór o charakter uniwersytetu lwowskiego w latach 1900-1922, [w:] Polska i Ukraina. Sojusz 1920 r. i jego następstwa, red. Z. Karpus, W. Rezmer, E. Wiszka, Toruń 1997, s. 421-430.

Jakubowska U., Lwów na przełomie XIX i XX w. Przegląd środowisk prasotwórczych, Warszawa 1991.

Kubasik A., Arcybiskupa Szeptyckiego wizja narodu, państwa i cerkwi, Kraków 1999, Biblioteka Historyczna Archiwum Metropolii Lwowskiej Obrządku Łacińskiego w Krakowie, t. 3.

Kulczycki L., Ugoda polsko-ruska, Lwów 1912.

Litwin D., O polską rację stanu w Austrii. Polacy w życiu politycznym Austrii w okresie monarchii dualistycznej (1867-1918), Lublin 2008.

Łazuga W., Kalkulować. Polacy na szczytach C.K. Monarchii, Poznań 2013.

Łazuga W., Ostatni stańczyk. Michał Bobrzyński – portret konserwatysty, Poznań 1982, Galicjana.

Maciak D., Ukraiński ruch narodowy w Galicji przed I wojną światową, „Więź” 1987, z. 9, s. 119-130.

Michalewska K., Sprawa Uniwersytetu Ukraińskiego w latach 1848-1914, „Studia Historyczne” 1984, z. 1, s. 35-60.

Nowak M., Dwa światy. Zagadnienie identyfikacji narodowej Andrzeja Szeptyckiego w latach 1895-1914, Gdańsk 2018.

Osadczy W., Kościół i cerkiew na wspólnej drodze. Concordia 1863 r., Lublin 1999.

Partacz Cz., Od Badeniego do Potockiego. Stosunki polsko-ukraińskie w Galicji w latach 1888-1908, Toruń 1997.

Partacz Cz., Strajki rolne w Galicji w latach 1902, 1903, „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie” 1988, z. 7, s. 5-25.

Partacz Cz., Walka ukraińsko-polska o przynależność narodową chłopów wschodniogalicyjskich, „Zeszyty Naukowe. Prace Instytutu Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie” 1995, z. 9, s. 39-50.

Semczyszyn M., Galicyjskie wybory. Działalność Centralnego Komitetu Wyborczego dla Galicji Wschodniej w latach 1867-1906, Warszawa 2014.

Torzecki R., Z problematyki stosunków polsko-ukraińskich, „Dzieje Najnowsze” 1985, z. 2, s. 151-166.

Wątor A., Faryś J., Edward Dubanowicz 1881-1943. Biografia polityczna, Szczecin 1994, Rozprawy i Studia US, t. 147.

Wątor A., Galicyjska Rada Narodowa 1907-1914. Z dziejów instytucji obywatelskiej, Szczecin 2000, Rozprawy i Studia US, t. 355.

Wątor A. Stosunek ziemian wschodniogalicyjskich (podolaków) do narodowego ruchu ukraińskiego na przełomie XIX i XX w., „Szczecińskie Studia Historyczne” 2000, z. 13, s. 141-157.

Wątor A., Ziemianin-polityk Tadeusz Cieński, 1856-1925. Z dziejów konserwatyzmu wschodniogalicyjskiego, Szczecin 1997, Rozprawy i Studia – Uniwersytet Szczeciński, t. 258.

Wendland A., Die Rusophilen in Galizien. Ukrainische Konservative zwischen Österreich und Russland (1848-1915), Wien 2001.

Wereszycki H., Historia polityczna Polski 1864-1918, wyd. 2, Warszawa 1990.

Wereszycki H., Pod berłem Habsburgów, Kraków 1986.

Wiśnicki J., Sprawa ukraińska jako element walki politycznej pomiędzy konserwatystami a Narodową Demokracją w Galicji przed I Wojną Światową, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F” 1995, t. 50, s. 219-233.

Zaszkilniak L., Polsko-ukraiński spór o Galicję na początku XX w. Między świadomością historyczną a realiami, [w:] Narody i historia, red. A. Rzegocki, Kraków 2000, s. 156-169, Studia i Analizy, nr 1.

Zaszkilniak L., Stosunki polsko-ukraińskie na przełomie XIX i XX wieku. Zarys problematyki, „Biuletyn Ukrainoznawczy” 2000, z. 6, s. 34-47.

Zielecki A., Ukraińskie i polskie stronnictwa polityczne w Galicji w latach 1900-1908, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie” 1978, z. 2, s. 55-85.

Arkuša O., Ukraїnsʹko-polʹsʹkі vіdnosini u Shіdnіj Galičinі na počatku HH stolіttâ. Akcіâ Vlodzіmєža Kozlovsʹkogo 1902-1903 rokіv, „Vіsnik Lʹvіvsʹkogo unіversitetu. Serіâ іstorična” 2002, vip. 37, s. 268-314 [Аркуша O., Українсько-польські відносини у Східній Галичині на початку ХХ століття. Акція Влодзімєжа Козловського 1902-1903 років, „Вісник Львівського університету. Серія історична” 2002, вип. 37, s. 268-314].

Kačmar B., Pitannâ pro stvorennâ ukraїnsʹkogo unіversitetu u Lʹvovі v avstrіjsʹkomu parlamentі na počatku HH st., [w:] Lʹvіv. Mіsto, suspіlʹstvo, kulʹtura, red. M. Mudrij, t. 3, Lʹvіv 1999, s. 421-431 [ачмар B., Питання про створення українського університету у Львові в австрійсько-му парламенті на початку ХХ ст.,[w:] Львів. Місто, суспільство, культура, ред. M. Мудрий, т. 3, Львів 1999, s. 421-431].

Kačmar B., Suspіlʹno-polіtične vіdlunnâ secesії ukraїnsʹkih studentіv z Lʹvіvsʹkogo unіversitetu v grudnі 1901 roku, „Vіsnik Lʹvіvsʹkogo unіversitetu. Serіâ іstorična” 1999, vip. 34, s. 289-299 [Качмар B., Суспільно-політичне відлуння сецесії українських студентів з Львівського університету в грудні 1901 року,„Вісник Львівського університету. Серія історич-на” 1999, вип. 34, s. 289-299].

Krasіvsʹkij O., Shіdna Galičina і Polʹŝa v 1918-1923. Problemi vzaєmovіdnosin, Kiїv 1998 [Красівський О., Східна Галичина і Польща в 1918-1923. Проблеми взаємовідносин, Київ 1998].

Levicʹkij K., Ukraїnsʹkі polіtiki Galičini, Ternopіlʹ 1996 [Левицький К., Українські політики Галичини, Тернопіль 1996].

Mudrij M., Vіd Avstrії do Polʹŝі. Problema ukraїnsʹkogo unіversitetu u Lʹvovі v peršіj čvertі XX st., [w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura, t. 4: Studia z dziejów Lwowa, red. K. Karolczak, Kraków 2002, s. 291-309 [Мудрий M., Від Австрії до Польщі. Проблема українського університету у Львові в пер-шій чверті XX ст.,[w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura, t. 4: Studia z dziejów Lwowa, red. K. Karolczak, Kraków 2002, s. 291-309].