Działalność kulturotwórcza konserwatystów wschodniogalicyjskich na przykładzie fundacji Leona Pinińskiego i Dawida Abrahamowicza
DOI:
https://doi.org/10.12797/KPK.15.2023.15.05Raktiniai žodžiai:
eastern Galician conservatives, Leon Piniński, Dawid Abrahamowicz, Wawel Royal Castle, interwar periodAbstraktus
CULTURAL ACTIVITIES OF EASTERN GALICIAN CONSERVATIVES ON THE EXAMPLE OF THE FOUNDATIONS OF LEON PINIŃSKI AND DAWID ABRAHAMOWICZ
The activity of eastern Galician conservatives is generally assessed only negatively and on the political field. Their perception in historiography has been influenced by the work of Wilhelm Feldman entitled Parties and Political Programs in Galicia. Indeed, Podolacy sought to maintain the status quo in matters of large land ownership. However, some of them undertook numerous pro-social initiatives. Among the most spectacular were the foundations of Dawid Abrahamowicz and Leon Piniński, whose aim was to rebuild the Wawel Royal Castle during the interwar period. The first was founded by the Abrahamowicz couple who donated almost all of their wealth to charity (mainly benefitting children of landowners who can’t afford education) and to cultural purposes. The funds received by Wawel Castle were used to purchase paintings by the best masters from Poland and abroad. By 1937 they had gathered 91 objects for its reconstruction. The second foundation was established in 1927 by art historian and former governor of Galicia Leon Piniński, who donated over 300 objects by artists such as Juliusz Kossak, Jacek Malczewski, Artur Grottger and Józef Chełmoński. As an outstanding collector, Piniński took an active part in the foundation’s work until the end of his life. In the 1930s, as a result of economic crisis, he was forced to sell almost 50 paintings from the Wawel Castle. The article presents the cultural activity of Eastern Galician conservatives, which should not be limited only to political aspects, especially the Polish-Ukrainian conflict.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Arkusza O., Mudryj M., XIX-wieczna arystokracja polska w Galicji Wschodniej wobec ruskich (ukraińskich) aspiracji narodowych, „Krakowskie Pismo Kresowe” 2012, nr 4, s. 145-171.
DOI: https://doi.org/10.12797/KPK.04.2012.04.06
View in Google Scholar
Bąbiak P.G., Wokół mecenatu Zakładu Narodowego im. Ossolińskich w XIX w., „Galicja. Studia i Materiały” 2017, nr 3, s. 63-85.
DOI: https://doi.org/10.15584/galisim.2017.3.3
View in Google Scholar
Chrobak Ł., Książę Andrzej Lubomirski. Ordynat i przemysłowiec w latach 1882-1939, Kraków 2021, Studia Galicyjskie, t. 7.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383974
View in Google Scholar
Daszyk K.K., Osobliwy Podolak. W kręgu myśli historiozoficznej i społeczno-politycznej Wojciecha hr. Dzieduszyckiego, Kraków 1993, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace historyczne, z. 105.
View in Google Scholar
Dmowski R., Upadek myśli konserwatywnej w Polsce, Częstochowa 1938
View in Google Scholar
Dudek T., Konserwatyści galicyjscy wobec kwestii ukraińskiej w Galicji na przełomie XIX i XX wieku, Kraków 2004 [mps pracy doktorskiej].
View in Google Scholar
Dudek T., Konserwatyści galicyjscy wobec kwestii ukraińskiej w okresie rządów namiestnika księcia Eustachego Sanguszki, „Textus et Studia” 2020, nr 2, s. 61-81.
DOI: https://doi.org/10.15633/tes.06204
View in Google Scholar
Dudek T., Konserwatyści galicyjscy wobec kwestii ukraińskiej w okresie rządów namiestnika Leona Pinińskiego (1898-1903), „Krakowskie Pismo Kresowe” 2020, nr 12, s. 51-80.
DOI: https://doi.org/10.12797/KPK.12.2020.12.03
View in Google Scholar
Dudek T., Od pierwszych demokratycznych wyborów do Rady Państwa do upadku namiestnika Michała Bobrzyńskiego. Konserwatyści wobec kwestii ukraińskiej w Galicji w latach 1911-1913, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2015, nr 19, s. 77-96.
View in Google Scholar
Dudek T., Ruch konserwatywny wobec kwestii ukraińskiej w końcowym okresie rządów namiestnika Andrzeja hr. Potockiego (1906-1908), „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2012, nr 16, s. 89-109.
View in Google Scholar
Dybiec J., Finansowanie nauki i oświaty w Galicji 1860-1918, Kraków 1979, Uniwersytet Jagielloński. Rozprawy Habilitacyjne, nr 35.
View in Google Scholar
Dybiec J., Mecenat naukowy i oświatowy w Galicji 1860-1918, Wrocław 1981.
View in Google Scholar
Dybiec J., Nie tylko szablą. Nauka i kultura Polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795-1918, Kraków 2021.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381385428
View in Google Scholar
Epsztein T., Z piórem i paletą. Zainteresowania intelektualne i artystyczne ziemiaństwa polskiego na Ukrainie w II połowie XIX w., Warszawa 2005.
View in Google Scholar
Feldman W., Stronnictwa i programy polityczne w Galicji 1846-1906, t. 1, red. P. Sierżęga, K. Staszewski, Kraków 1907, Galiciana.
View in Google Scholar
Górski A., Podolacy. Obóz polityczny i jego liderzy, Warszawa 2013.
View in Google Scholar
Grodziski S., Sejm Krajowy galicyjski 1861-1914, t. 1, Warszawa 1993.
View in Google Scholar
Kania R., Działalność podolaków w Galicji Wschodniej w poglądach Wilhelma Feldmana, „Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania” 2015, t. 8, s. 137-149.
View in Google Scholar
Karolczak K., Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Kraków 2001.
View in Google Scholar
Karolczak K., Rodzina Dzieduszyckich herbu Sas w XIX i XX wieku. Linia starsza – potomkowie Tadeusza Gerwazego, Warszawa 2013.
View in Google Scholar
Molik W., Jan Działyński jako mecenas nauki i sztuki, Warszawa–Poznań 1974, Materiały i Studia do Dziejów Kultury w Wielkopolsce, z. 7.
View in Google Scholar
Semczyszyn M., Galicyjskie wybory. Działalność Centralnego Komitetu Wyborczego dla Galicji Wschodniej w latach 1867-1906, Warszawa 2014.
View in Google Scholar
Stoczewska B., Ukraina i Ukraińcy w polskiej myśli politycznej. Od końca XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, Kraków 2013.
View in Google Scholar
Szymański Ł., Konserwatyści wschodniogalicyjscy wobec strajków chłopskich w 1902 r., „Studia Prawnoustrojowe 2020”, nr 50, s. 439-453.
DOI: https://doi.org/10.31648/sp.6057
View in Google Scholar
Szymczak D., Ekscelencja Dawid Abrahamowicz – polityk galicyjski, polski czy austriacki? Szkic do portretu wybitnego Podolaka, [w:] Między polityka historyczną a pamięcią historyczną.
View in Google Scholar
Studia z dziejów Polski okresu porozbiorowego, red. W. Łazuga, S. Paczos, Poznań 2015, Publikacje Instytutu Historii UAM, nr 12, s. 183-209.
View in Google Scholar
Świątek A., Gente Rutheni, natione Poloni. Z dziejów Rusinów narodowości polskiej w Galicji, Kraków 2014, Studia Galicyjskie, t. 3.
View in Google Scholar
Wątor A., Ziemianin-polityk Tadeusz Cieński 1856-1925. Z dziejów konserwatyzmu wschodniogalicyjskiego, Szczecin 1997, Uniwersytet Szczeciński. Rozprawy i Studia, t. 258.
View in Google Scholar
Wiaderna-Kuśnierz R., Leon hr. Piniński (1857-1938) – prawnik, polityk, historyk sztuki, znawca literatury i kompozytor. Zarys biografii, [w:] Przedwojenny Lwów i jego uczeni. Sylwetki – działalność naukowa – osiągnięcia, red. S. Dorocki, P. Brzegowy, Kraków 2016, s. 183-209.
View in Google Scholar
Ziemiaństwo wielkopolskie. W kręgu arystokracji, red. A. Kwilecki. Poznań 2004.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Numeris
Section
License
Copyright (c) 2023 Krakowskie Pismo Kresowe
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.