„W jaki sposób wzmocnić u nas językoznawstwo?”
Lingwistyka polska w wypowiedziach uczonych z lat 1918–1919
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.09.2014.18.16Słowa kluczowe:
historia językoznawstwa polskiego, Jan Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Stanisław Szober, Aleksander BrücknerAbstrakt
“How to strengthen our linguistics?” – Polish linguistics in the statements of scholars between 1918 and 1919
The Józef Mianowski Fund was a private institution that had systematically supported Polish scholars and their research since 1881, in the period when a Polish state did not exist. In 1917, it announced a questionnaire to determine, in the new political situation, the state and needs of various scientific disciplines studied in Poland and by Polish scholars in Europe. Collected from the answers of 90 scholars representing various disciplines, the results were meant to help direct the actions of the Fund in the country reborn after a period of partition. The paper presents the views of linguists Jan Rozwadowski, Kazimierz Nitsch, Stanisław Szober, and Aleksander Brückner, on the state of Polish linguistics of the time, and their proposals for research projects, needs in the area of scientific literature, organizational actions, and education of linguists and popularization of linguistics. Their articles show a realistic evaluation of the state of Polish linguistic science, and very clearly specified plans aimed at raising Polish linguistics to the European level.
Pobrania
Bibliografia
Appel K., 1908, Język i społeczeństwo (Lingwistyka i Socyologia), Warszawa.
Baudouin de Courtenay J., 1870/1963, Nekotorye obŝie zamečaniâ o âzykovedenii i âzyke. Vstupitelʹnaâ lekciâ na kafedre sravnitelʹnoj grammatiki indoevro-pejskih âzykov, čitannaâ 17/29 dekabrâ 1870 g. v S-Peterburgskom universitete, [w:] I.A. Boduèn de Kurtenè, Izbrannye trudy po obŝemu âzykoznaniû, Moskva 1963, t. 1, s. 47–77.
Baudouin de Courtenay J., 1903, Językoznawstwo, [w:] Wielka encyklopedia powszechna ilustrowana, t. XXXIII–XXXIV, Warszawa, s. 278–296.
Bednarczuk L., 2012, Językoznawstwo indoeuropejskie w Polsce w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku, [w:] M. Grochowski (red.), Językoznawstwo w Polsce. Kierunki badań i perspektywy rozwoju. Materiały z sesji jubileuszowej Komitetu Językoznawstwa PAN, Warszawa, s. 47–59.
Brückner A., 1919, Czego od polonistyki najpilniej wymagamy?, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. II, s. 323–349.
Chodubski A., 1984, Witold Zglenicki „Polski Nobel” 1850–1904, Płock 1984.
Czekanowski J., 1920, Byt materjalny nauki, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. III, s. 137–141.
Dobosz K., 2012, Początki i pierwszy tom „Rocznika Orientalistycznego”. Przyczynek do dziejów czasopisma, „LingVaria” nr 2 (14), s. 177–194.
Fita S., 1980, Pokolenie Szkoły Głównej, Warszawa.
Garlicki A. (red.), 1982, Dzieje Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1939, Warszawa.
Hübner P., 2013, Zwierciadło nauki. Mała encyklopedia polskiej nauki akademickiej, Kraków.
Kasa… : P. Hübner, J. Piskurewicz L. Zasztowt, Kasa imienia Józefa Mianowskiego – Fundacja Popierania Nauki 1881–1991, www.mianowski.waw.pl/foundation/history/?lang=pl, 1 XII 2013.
Katalog 1929: Katalog dzieł wydanych z zapomogi Kasy im. Mianowskiego w latach 1881–1929, Warszawa.
Kowalski T., 1919, W sprawie orjentalistyki w naszych uniwersytetach, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. II, s. 354–372.
Liebfeld A., 1977, Działalność inżyniera Witolda Zglenickiego w Baku w latach 1890–1904 i jego zapis testamentarny dla Kasy im. Mianowskiego, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” nr 2, s. 312–315.
Materiały: Materiały Henryka Ułaszyna, sygn. III–162. IV. Pamiętnikarstwo, j. 229, Notatki, wspomnienia…, k. 224 i n., Archiwum PAN, Warszawa.
Nauka Polska III: „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. III, 1920 [Streszczenie wypowiedzi K. Nitscha], s. 29.
Nitsch K., 1918, Organizacja i potrzeby nauki w dziale języka polskiego, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. I, s. 355–366.
Piskurewicz J., 1980, O zapisie Witolda Zglenickiego na rzecz Kasy imienia Mianowskiego i dziejach jego realizacji. Na marginesie artykułu Alfreda Liebfelda, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” nr 3, s. 561–564.
Rozwadowski J., 1918, Uwagi o polskich potrzebach naukowych w zakresie językoznawstwa, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. I, s. 345–354.
Rozwadowski J., 1924/21950, Semantyka a gramatyka. Nauka o znaczeniu w obrębie nauki o języku, „Język Polski” z. 4, 5, [przedr. w:] Idem, O zjawiskach i rozwoju języka, Kraków, s. 171–200.
Rozwadowski J., 1960, Zadania językoznawstwa, [w:] Idem, Wybór pism, t. III, Warszawa, s. 228–239.
Skarżyński M., 2013, Przypomnienie Karola Appla. Przyczynki biograficzne, „Poradnik Językowy” z. 7, s. 5–20.
Szober S., 1908/1959, O przygotowaniu lingwistycznym nauczycieli języka polskiego, [w:] Idem, Wybór pism, Warszawa, s. 322–330.
Szober S., 1919, O potrzebach naukowych językoznawstwa w Polsce, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. II, s. 308–322.
Szweykowski Z., 1932, Zarys historii Kasy im. Mianowskiego, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. XV, s. 2–202.
Wrona G., 2004, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” (1918–1939), pierwsze polskie czasopismo naukoznawcze, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” t. VII, z. 2(14), s. 19–47. Wstęp 1918, „Nauka Polska. Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” t. I, s. I–XVI.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
