Kazimierz Nitsch i etnologia

Autor

  • Maciej Rak Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.23

Słowa kluczowe:

Kazimierz Nitsch, Kazimierz Moszyński, historia polskiej etnologii, historia polskiej dialektologii

Abstrakt

Kazimierz Nitsch and Ethnology
The paper discusses a little known aspect of Kazimierz Nitsch’s work – his contribution to the development of Polish ethnology. It is shown that his influence had a dual character: organizational (work in the structures of the Polish Ethnological Society; creation of the Slavic Institute at the Jagiellonian University, which housed the Chair of Slavic Ethnography; foundation of the Lud Słowiański journal (‘The Slavic Folk’); support for ethnologist, e.g. Kazimierz Moszyński and Bronisław Piłsudski), as well as scientific (stimulation of ethnogeography; providing data for ethnologists in linguistic works).

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

AJPP: M. Małecki, K. Nitsch, Atlas językowy polskiego Podkarpacia, cz. I: Mapy, cz. II: Wstęp, objaśnienia, wykazy wyrazów, Kraków 1934.

AJW: Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski, red. Z. Sobierajski, J. Burszta (t. I–VI), Wrocław 1979–1991, Z. Sobierajski (t. VII–XI), Wrocław – Poznań 1992–2005.

AKLP: K. Moszyński, Atlas kultury ludowej w Polsce, z. 1 (oprac. wspólnie z J. Klimaszewską), 1934, z. 2 (oprac. wspólnie z J. Klimaszewską i M. Bytnarówną), 1935; z. 3 (oprac. wspólnie z J. Klimaszewską), 1936, Kraków.

Bąk S., 1958/1959, Kazimierz Nitsch jako dialektolog, badacz i znawca kultury ludowej (1 II 1874–26 IX 1958), „Lud” 45, s. 427–458.

Bystroń J.S., 1929, Bibliografia etnografii polskiej, „Biblioteka Ludu Słowiańskiego”, nr 1, Kraków.

Czekanowski J., 1927, Wstęp do historii Słowian. Perspektywy antropologiczne, etnograficzne, prehistoryczne i językoznawcze, Lwów.

Engelking A., 2012, Kazimierz Moszyński i Józef Obrębski: nauczyciel i uczeń, „Lud” 96, s. 139–155.

Fischer A., 1930, III Zjazd Słowiańskich Geografów i Etnologów w Jugosławii 1930, „Lud” 29, s. 198–201.

Gajek j., 1947, Polski Atlas Etnograficzny (L’Atlas Ethnographique Polonais), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, „Sectio F: Historia” suplement, s. 1–67.

Gruszecka-Nitschowa A., 1977, Całe życie nad przyrodą mowy polskiej. Kazimierz Nitsch i jego prace, Kraków.

Klimaszewska J., 1967, Katedra etnografii Słowian (1926–1964) na tle rozwoju etnografii w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1811–1925, [w:] S. Mikucki (red.), Studia z dziejów Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ, „Zeszyty Naukowe UJ”, „Prace Historyczne”, nr 16, Kraków, s. 303–339.

Klinger W., 1931, Doroczne święta ludowe a tradycje grecko-rzymskie, „Biblioteka Ludu Słowiańskiego”, nr 2, Kraków.

KLS: K. Moszyński, Kultura ludowa Słowian, t. I: Kultura materialna, 1929; t. II: Kultura duchowa, cz. 1: 1934, cz. 2: 1939, Kraków.

MAGP: Mały atlas gwar polskich, oprac. Pracownia Dialektologiczna (od t. IV Pracownia Atlasu i Słownika Gwar Polskich) Zakładu Językoznawstwa PAN w Krakowie, t. I–II pod kierunkiem K. Nitscha, t. III–XIII pod kierunkiem M. Karasia, Wrocław – Kraków 1957–1970.

Małecki M., 1934, Dwie gwary macedońskie (Suche i Wysoka w soluńskiem), cz. I: Teksty, „Biblioteka Ludu Słowiańskiego”, Dział A, nr 2, Kraków.

Małecki M., 1936, Dwie gwary macedońskie (Suche i Wysoka w soluńskiem), cz. II: Słownik, „Biblioteka Ludu Słowiańskiego”, Dział A, nr 3, Kraków.

Moszyński K., 1928, Polesie wschodnie. Materiały etnograficzne z wschodniej części b. powiatu mozyrskiego oraz z powiatu rzeczyckiego, Warszawa.

Moszyński K., 1959a, Kazimierz Nitsch (1874–1958), „Etnografia Polska” 2, s. 15–17.

Moszyński K., 1959b, Zasługi Kazimierza Nitscha dla etnografii Polski i Słowiańszczyzny, „Język Polski” XXXIX, s. 100–103.

Niebrzegowska S., 2000, O kartografowaniu faktów etnolingwistycznych, „Etnolingwistyka” 12, s. 279–296.

Nitsch K., 1905, Stosunki pokrewieństwa języków lechickich, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” III, nr 1, s. 1–57.

Nitsch K., 1907, Dialekty polskie Prus zachodnich, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” III, nr 3, s. 101–284, 305–395.

Nitsch K., 1910a, Próba podziału gwar polskich, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie”, rok 1909, XIV, z. 8, s. 3–6.

Nitsch K., 1910b, Próba ugrupowania gwar polskich (z mapą), „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny” t. XLVI, s. 336–365.

Nitsch K., 1911, Mowa ludu polskiego. Z mapą, Kraków.

Nitsch K., 1918, Z geografii wyrazów polskich, „Rocznik Slawistyczny” VIII, s. 60–148.

Nitsch K., 1919a, Limites linguistiques polonaise-tchèque et polonaise-slovaque, Kraków.

Nitsch K., 1919b, Territoires polonais en Hongrie septentrionale, Paris.

Nitsch K., 1920–1925, Granice państwa a granice języka polskiego. I. Polacy na dawnych Węgrzech, „Język Polski” V, 1920, s. 97–101; II. Granica polsko-czeska, „Język Polski” VI, 1921, s. 41–46; III. Granica polsko-niemiecka na Śląsku, „Język Polski” VII, 1922, s. 97–102; IV. Południowa i zachodnia granica Wielkopolski, „Język Polski” VIII, 1923, s. 33–37; V. Zachodnia granica polskiego Pomorza (z mapką), „Język Polski” IX, 1924, s. 80–86; VI. Północna granica polsko-niemiecka, „Język Polski” X, 1925, s. 129–135.

Nitsch K., 1929, Wybór polskich tekstów gwarowych, Lwów.

Nitsch K., 1948, Studia z historii polskiego słownictwa, Kraków.

Nitsch K., 1954a, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław.

Nitsch K., 1954b, Wybór pism polonistycznych, t. III: Pisma pomorzoznawcze, Wrocław.

Nitsch K., 1955, Wybór pism polonistycznych, t. II: Studia wyrazowe, Wrocław.

Nitsch K., 1958, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław.

Nitsch K., 1960, Ze wspomnień językoznawcy, Kraków.

Nitsch K., 1994, Świat mowy polskiej, wybór i oprac. S. Urbańczyk, Warszawa.

PAE: J. Gajek (red.), Polski atlas etnograficzny, t. I–VI, Wrocław 1964–1981.

Piłsudski B., 1912, Materials for the Study of the Ainu Language and Folklore, Cracow.

Rak M., 2018, Materiały do dziejów polskiej dialektologii i etnologii. Listy Cezarii Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowej, Adama Fischera, Antoniego Kaliny, Izydora Kopernickiego, Kazimierza Nitscha, Seweryna Udzieli, Juliusza Zborowskiego, „Biblioteka LingVariów”, t. 25, Kraków.

Reichan J., Woźniak K., 2004, Polskie atlasy dialektologiczne i etnograficzne, Kraków.

SD: N.I. Tolstoj (red.), Slavânskie drevnosti. Ètnolingvističeskij slovar’, t. 1: А (Avgust) – G (Gus’), 1995; t. 2: D (Davat’) – K (Kroški), 1999; t. 3: K (Krug) – P (Perepelka), 2004; t. 4: P (Pereprava čerez vodu) – S (Sito), 2009; t. 5: S (Skazka) – Â (Âŝerica), 2012, Moskva.

Skarżyński M., 2019, Geneza i początki Studium Słowiańskiego UJ, „LingVaria” nr 1 (27), s. 11–33, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.01. DOI: https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.01

Sprawozdanie: Sprawozdanie z czynności Wydziału Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie za lata 1911–1918, „Lud” 20, 1914–1918, s. 311–331.

Stieber Z., 1934, Stosunki pokrewieństwa języków łużyckich, „Biblioteka Ludu Słowiańskiego”, Dział A, nr 1, Kraków.

Tołstoj N.I., 1996, Przemówienie z okazji nadania doktoratu honoris causa w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (27 maja 1992 r.), „Etnolingwistyka” 8, s. 317–318.

Zjazd: II Zjazd Słowiańskich Geografów i Etnografów w Polsce 2–12 czerwca 1927. Program, Kraków 1927.

Zwiercan-Borucka K., 2010, Kazimierz Ignacy Nitsch (1874–1958), [w:] A. Spiss, Z. Szromba-Rysowa (red.), Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice bibliograficzne, t. III, Wrocław – Kraków, s. 187–195.

Żurowska-Górecka W., 1954, Bibliografia prac naukowych prof. Kazimierza Nitscha 1895––1953, [w:] K. Nitsch, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław, s. VII–XXXIX.

Żurowska-Górecka W., 1958, Bibliografia prac naukowych prof. Kazimierza Nitscha. Uzupełnienia do bibliografii zamieszczonej w t. I, [w:] K. Nitsch, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław, s. 488–490.

Opublikowane

2019-05-31

Jak cytować

Rak, M. (2019) „Kazimierz Nitsch i etnologia”, LingVaria, 14(27), s. 339–349. doi: 10.12797/LV.14.2019.27.23.

Numer

Dział

Przypomnienia