Sygnały metaforyczności w tekstach użytkowych – na przykładzie metaforyki sportowej

Autor

  • Renata Przybylska Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.18.2023.35.02

Słowa kluczowe:

identyfikacja metafory, semantyka, metaforyka sportowa

Abstrakt

SIGNALS OF METAPHORICITY IN APPLIED TEXTS – BASED ON THE EXAMPLE OF SPORTS METAPHORICS

This article is an attempt of description and typology of the signals of metaphoricity present in applied texts. The illustrative material consists of metaphorical uses of sports vocabulary. The author suggests a division of metaphoricity signals into macro-textual and micro-textual. The macro-textual ones include the apparent clear contrast between the metaphorically used vocabulary, e.g. words related to sports, and the global topic of the text and the genre of the utterance. The micro-textual signals include indicators of metaphoricity at the level of metatext and at the level of the subject text. Metatextual signals are: the use of inverted commas, the use of the ‘so-called’ operator, the use of words such as like ‘proverbial’, ‘peculiar’, etc. Micro-textual signals in the subject language consist in changing the valence of the metaphorized word and altering its standard collocation profile. The metaphoricity signals in question only guide the interpretation of the meaning of words and expressions; they do not unequivocally determine their metaphorical meaning.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Chlebda W., 1993, Tekstowe wskaźniki frazeologiczności w wypowiedziach polskich, „Sprawozdania Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk”, Wydział II, seria B, nr 24, Opole, s. 5–16.

Chlebda W., 2010, Pozaśrodowiskowe funkcje frazeologii środowiskowej (język sportu a polszczyzna ogólna), [w:] M. Milewska-Stawiany, E. Rogowska-Cybulska, Polskie języki.

O językach zawodowych i środowiskowych. Materiały VII Forum Kultury Słowa, Gdańsk, 9–11 października 2008 roku, Gdańsk, s. 243–255.

ISJP: M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa 2000.

Jäkel O., 2003, Metafory w abstrakcyjnych domenach dyskursu. Kognitywno-lingwistyczna analiza metaforycznych modeli aktywności umysłowej, gospodarki i nauki, Kraków.

Juszczyk K., Kamasa V., 2015, Ku metodzie identyfikacji wyrażeń metaforycznych dla polszczyzny na przykładzie rozmów o karierze zawodowej, [w:] M. Odelski, A. Knapik, P. Chruszczewski, W. Chłopicki (red.), Niedosłowność w języku, „Język a Komunikacja”, t. 37, s. 177–186.

Kłosińska K., 2015, Osiem razy o przysłowiowym, „Poradnik Językowy” nr 2, s. 73–84.

Lewicki A., 2003, Studia z teorii frazeologii, Łask.

Matkowski A., 2011, Sport a język współczesnego polskiego dyskursu społecznego, Racibórz.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R.L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Warszawa 2012.

NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, [on-line:] www.nkjp.pl.

Ożóg K., 1990, Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Wybrane zagadnienia, Kraków.

Sperber D., Wilson D., 1995, Relevance. Communication and Cognition, wyd. 2, Oxford – Cambridge.

Weinrich H., 1976, Allgemeine Semantik der Metapher, [w:] idem, Sprache in Texten, Stuttgart, s. 317–327.

Zawisławska M., 2011, Właściwości metafory w tekście (popularno)naukowym, [w:] B. Pędzich, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Polskie dźwięki, polskie słowa, polska gramatyka. System – teksty – norma – kodyfikacja, Warszawa, s. 187–196.

Pobrania

Opublikowane

2023-05-16

Jak cytować

Przybylska, R. (2023) „Sygnały metaforyczności w tekstach użytkowych – na przykładzie metaforyki sportowej”, LingVaria, 18(1(35), s. 25–38. doi: 10.12797/LV.18.2023.35.02.

Numer

Dział

Zagadnienia ogólne