The Federal Idea in Poland in the Interwar Period: Idealism or Pragmatism?
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.51.06Keywords:
Józef Piłsudski, federal idea, the Second Republic of PolandAbstract
The Federal Idea in Poland in the Interwar Period: Idealism or Pragmatism?
The final months of World War I were marked by the concept of national self-determination. At that time Józef Piłsudski and his followers were putting into practice the so-called federal idea, which aimed at the maintaining of Polish influence in the territories of the pre-partition Poland. However, attempts to put this concept into practice faced national aspirations of Lithuanians and Ukrainians. These two nations intended to build their own states. Despite spectacular victory of the Polish army over the Red Army at Warsaw, the federal idea failed. The final end to the project came in 1921. The article presents a wider historical and political context for the foreign policy visions of Piłsudski and his aspiration to create a federal structure within the Polish borders.
Downloads
References
Baranowski W., Rozmowy z Piłsudskim 1916-1931, Warszawa 1938.
Bartosiewicz P., “Polskie koncepcje geopolityczne w XX wieku”, in W. Paruch, K. Trembicka (eds.), Świat wokół Rzeczypospolitej. Problematyka zagraniczna w polskiej myśli politycznej w pierwszej połowie XX wieku, Lublin 2007.
Batowski H., Rozpad Austro-Węgier 1914-1918. Sprawy narodowościowe i działania dyplomatyczne, Kraków 1982.
Beauvois D., Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793-
-1914, transl. by K. Rutkowski, Lublin 2005.
Borzęcki J., Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie się międzywojennej Europy Wschodniej, transl. by idem, Warszawa 2012.
Bruski J.J., Petlurowcy. Centrum Państwowe Ukraińskiej Republiki Ludowej na wychodźstwie (1919-1924), Kraków 2004.
Brzoza C., Polska w czasach niepodległości i II wojny światowej (1918-1945), Kraków 2001.
Cabanowski M., Zapomniany bohater. Generał Stanisław Bułak-Bałachowicz, Grodzisk Mazowiecki 2000.
Całka M.J., “Polska polityka wschodnia w latach 1989-1997. Próba oceny, nowe wyzwania i perspektywy”, Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej (1998).
Chodakiewicz M., “Zabrakło wizji”, in A. Dmochowski (ed.), Między Unią a Rosją. O polskiej racji stanu, polityce zagranicznej i miejscu Polski w Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
Cisek J., “Piłsudski’s Federalism, 1918-1921”, in J.S. Micgiel (ed.), Wilsonian East Central Europe. Current Perspectives, New York 1995.
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2004.
Czerwiński M., “Była Jugosławia – topografia pamięci zbiorowej”, Heritigo, no. 13 (2013).
Dembiński L., Samostanowienie w prawie i praktyce ONZ, Warszawa 1969.
Eberhardt P., Między Rosją a Niemcami. Przemiany narodowościowe w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku, Warszawa 1996.
Faryś J., “Rola Józefa Piłsudskiego w II Rzeczypospolitej”, in J. Faryś, T. Sikorski (eds.), Józef Piłsudski (1867-1935). Polityk – wódz – mąż stanu, Szczecin 2006.
Furier A., Droga Gruzji do niepodległości, Poznań 2000.
Garlicki A., Drugiej Rzeczypospolitej początki, Wrocław 1998.
Garlicki A., Józef Piłsudski 1867-1935, Warszawa 1990.
Grott O., Instytut Badań Spraw Narodowościowych i Komisja Naukowych Badań Ziem Wschodnich w planowaniu polityki II Rzeczypospolitej Polskiej na Kresach Wschodnich, Kraków 2013.
Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego, fond PRM.K.2: Posiedzenie u Prezydenta R.P. w sprawie polityki zagranicznej, Sprawozdanie z rozmów z Litwinami w Lizbonie (15 Februrary 1941).
Januszewska-Jurkiewicz J., “W kręgu koncepcji ‘krajowych’. Białorusini i Żydzi na Litwie Środkowej wobec konfliktu polsko-litewskiego”, in K. Ślusarek (ed.), Europa unii i federacji. Idea jedności narodów i państw od średniowiecza do czasów współczesnych, Kraków 2004.
Jasienica P., Polska Piastów, Warszawa 1997.
Katelbach T., “Rola Piłsudskiego w sprawie polsko-litewskiej”, Niepodległość, vol. 1 (1948).
Kawalec K., Roman Dmowski 1864-1939, Wrocław 2002.
Kirimer C.S., “Moje wspomnienia z rozmowy z marszałkiem Józefem Piłsudskim”, Niepodległość, vol. 2 (1950).
Koko E., W nadziei na zgodę. Polski ruch socjalistyczny wobec kwestii narodowościowej w Polsce (1918-1939), Gdańsk 1995.
Kolarz B., Ustrój Litwy Środkowej w latach 1920-1922, Gdańsk 2004.
Kozłowski M., Między Sanem a Zbruczem. Walki o Lwów i Galicję Wschodnią 1918-1919, Kraków 1990.
Krasuski J., Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 1919-1945, Poznań 2000.
Lis-Błoński S., “Bałachowcy. Notatki oficera łącznikowego przy Ochotniczej Armii Sprzymierzonej z frontu wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku”, in G.J. Pelica, ‘Bałachowcy’ Stanisława Lisa-Błońskiego jako przestrzeń refleksji i historyczny dokument, Lublin 2011.
“Listy Józefa Piłsudskiego”, Niepodległość, vol. 7 (1962).
Łatyszonek O., Białoruskie formacje wojskowe 1917-1923, Białystok 1995.
Łatyszonek O., “Generał Bułak-Bałachowicz w wojnie 1919-1920”, Sybirak, no. 5 (1990).
Łossowski P., Po tej i tamtej stronie Niemna. Stosunki polsko-litewskie 1883-1939, Warszawa 1985.
Łossowski P., “Stosunki polsko-łotewskie w latach 1919-1939”, in H. Bułhak, T. Cieślak, J. Żarnowski (eds.), Przyjaźnie i antagonizmy. Stosunki Polski z państwami sąsiednimi w latach 1919-1939, Wrocław 1977.
Materski W., Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918-1943, Warszawa 2005.
Materski W., Tarcza Europy. Stosunki polsko-sowieckie 1918-1939, Warszawa 1994.
Matwiejew G., “Początki”, in A.D. Rotfeld, A.W. Torkunow (eds.), Białe plamy – czarne plamy. Sprawy trudne w relacjach polsko-rosyjskich 1918-2008, Warszawa 2010.
Memches F., “Postkolonialny rasizm naszych elit”, Pressje, vol. 20-22 (2010).
Mieroszewski J., “Tytuł pozostaje ten sam”, Kultura, no. 242 (1967).
Mikulicz S., Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa 1971.
Mironowicz E., Białoruś, Warszawa 1999.
Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999.
“Naczelne Dowództwo WP. Oddział III, Instrukcja dla 2 Armii, 29 sierpnia 1920”, in M. Tarczyński (ed.), Bitwa niemeńska 29 VIII – 18 X 1920. Dokumenty operacyjne, part 1: (29 VIII – 19 IX), Warszawa 1999.
Nowak A., “Geopolityczne koncepcje Józefa Piłsudskiego”, in J. Kloczkowski (ed.), Przeklęte miejsce Europy? Dylematy polskiej geopolityki, Kraków 2009.
Nowak A., Historie politycznych tradycji. Piłsudski, Putin i inni, Kraków 2007.
Nowak A., Od imperium do imperium. Spojrzenia na historię Europy Wschodniej, Kraków 2004.
Nowak A., Ofiary, imperia i historycy. Studium przypadków (od XVIII do XXI wieku), Kraków 2009.
Nowak A., Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Kraków 2015.
Nowak A., Polacy, Rosjanie i biesy. Studia i szkice historyczne z XIX i XX wieku, Kraków 1998.
Osica J., “Walka o granice II Rzeczpospolitej”, in A. Garlicki (ed.), Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1986.
Okulewicz P., Koncepcja ‘międzymorza’ w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918-1926, Poznań 2001.
Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926, Kraków 1995.
Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego 1914-1918, Warszawa 1985.
Perkowski M., Samostanowienie narodów w prawie międzynarodowym, Warszawa 2001.
Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, vol. 5 and 7, Warszawa 1937.
Pipes R., Rosja bolszewików, transl. by W. Jeżewski, Warszawa 2005.
Pisuliński J., Nie tylko Petlura. Kwestia ukraińska w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-
-1923, Wrocław 2004.
Potocki R., Idea restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920-1939), Lublin 1999.
Serczyk W., Historia Ukrainy, Wrocław 2001.
Sokolnicki M., “Józef Piłsudski a zagadnienie Rosji”, Niepodległość, vol. 2 (1950).
Solak Z., Między Polską a Litwą. Życie i działalność Michała Römera (1880-1920), Kraków 2004.
Srebrakowski A., Sejm wileński 1922 roku. Idea i jej realizacja, Wrocław 1993.
Starzewski J., “Piłsudski w Polsce niepodległej”, Niepodległość, vol. 7 (1962).
Stoczewska B., Litwa, Białoruś, Ukraina w myśli politycznej Leona Wasilewskiego, Kraków 2009.
Snyder T., Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa i Białoruś 1569-1999, transl. by M. Pietrzak-Merta, Sejny 2006.
Swianiewicz S., “W sprawie organizacji badań sowietoznawczych”, in M. Kornat, Polska szkoła sowietologiczna 1930-1939, Kraków 2003.
Świtalski K., Diariusz 1919-1935, A. Garlicki, R. Świętek (eds.), Warszawa 1992.
Tanty M., Rewolucja rosyjska a sprawa polska 1917-1918, Warszawa 1987.
Waingertner P., “‘Czerwona Rosja’ w oczach Józefa Piłsudskiego. Z polskich interpretacji rosyjskiego komunizmu”, Zeszyty Historyczne, no. 154 (2005).
Walczak H., Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-1931, Szczecin 2008.
Wandycz P.S., Soviet-Polish Relations, 1917-1921, Cambridge, Mass. 1969. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674437210
Wandycz P.S., “Znakomita książka”, Zeszyty Historyczne, no. 139 (2002).
Wapiński R., “Stosunki między Ignacym Paderewskim a Józefem Piłsudskim w roku 1919 i ich następstwa”, in C. Bloch (ed.), Władysław Sikorski – Ignacy Paderewski, Lublin 1988.
Wasilewski L., “Granice państwa polskiego na wschodzie”, Kultura Polski, no. 6 (1918) [repr. in: L. Wasilewski, Drogi porozumienia. Wybór pism, B. Stoczewska (ed.), Kraków 2001].
Wasilewski L., Józef Piłsudski jakim Go znałem, Warszawa 1935.
Wiśniewska M., Wyszczelski L., Bezpieczeństwo narodowe Polski w latach 1918-1939. Teoria i praktyka, Toruń 2009.
Wraga R., Sowiecka doktryna w sprawach narodowościowych, Londyn 1949.
Wyszczelski L., Kijów 1920, Warszawa 1999.
Wyszczelski L., Warszawa 1920, Warszawa 1997.
Zaporowski Z., “Federalizm Józefa Piłsudskiego 1918-1922”, in W. Paruch, K. Trembicka (eds.), Świat wokół Rzeczypospolitej. Problematyka zagraniczna w polskiej myśli politycznej w pierwszej połowie XX wieku, Lublin 2007.
Żeligowski L., Zapomniane prawdy, Londyn 1943.
Žulys A., “Konflikt polsko-litewski a idea Związku Bałtyckiego w latach 1919-1925”, in M. Kornat, M. Satory (eds.), Ład wersalsko-ryski w Europie Środkowo-Wschodniej. Studia z polityki międzynarodowej, Kraków 2013.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
