Regulacje „antyfaszystowskie” jako narzędzie transformacji ustrojowej w Polsce: kazus tzw. małego kodeksu karnego z 1946 r.
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.75.21Keywords:
criminal law, fascism, propaganda, transitionAbstract
“Antifascist” Regulations as a Tool of Systemic Transformation in Poland: The Case of the So-called Small Penal Code of 1946
In Poland in the mid-1940s a number of „anti-fascist” regulations came into force. However, they served mostly as a propaganda tool aimed at fighting political opponents and building a new order. In this context, attention should be drawn to „anti-fascist” provisions contained in a Decree on particularly dangerous crimes during the rebuilding of the State of June 13, 1946 (aka „small penal code”).
Downloads
References
Literatura
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. I. Wiadomości ogólne, Warszawa 1954.
Andrejew I., Lernell L., Sawicki J., Prawo karne Polski Ludowej. Zarys wykładu części ogólnej, Warszawa 1950.
Bafia J., Hochberg L., Siewierski M., Ustawy karne PRL. Komentarz, Warszawa 1965.
Baird J.W., Goebbels, Horst Wessel, and the Myth of Resurrection and Return, „Journal of Contemporary History” 1982, vol. 17, no. 4, s. 630-650, https://doi.org/10.1177/002200948201700404.
Borejsza J.W., Antyslawizm Adolfa Hitlera, Warszawa 1988.
Dróżdż D., Zbrodnia ludobójstwa w międzynarodowym prawie karnym, 2016 [ebook]. Fascism, [w:] Encyclopaedia Britannica, vol. 9, Chicago [i in.] 1967, s. 103-106.
Fiedorczyk P., Z dziejów stalinizacji polskiej nauki prawa. Komisja Konsultacyjno-Naukowa przy Ministrze Sprawiedliwości (1949-1951), [w:] Konstytucjonalizm. Doktryny. Partie polityczne.
Księga dedykowana Profesorowi Andrzejowi Ziębie, red. R. Kłosowicz, B. Kosowska-Gąstoł, G.M. Kowalski, T. Wieciech, Ł. Jakubiak, Kraków 2016.
Grzybowski K., Ustrój polityczny Polski, [w:] Zarys historyczno-polityczny I-go rządu demokratycznego w Polsce 1944-1946, oprac. K. Grzybowski [i in.], Warszawa 1947.
Heydecker J.J., Leeb J., Proces norymberski. Trzecia Rzesza przed sądem, przeł. M. Zeller, Warszawa 2015.
Hoc S., Przestępstwa propagandy antypaństwowej w polskim prawie karnym, Wrocław 1981.
Kierończyk P., O mniej znanych kontrowersjach prawnych związanych z przyjęciem Konstytucji kwietniowej z 1935 r., „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 2(127), s. 51-64.
Lemkin R., Rządy państw Osi w okupowanej Europie. Prawa okupacyjne, analiza rządzenia, propozycje zadośćuczynienia, przeł. A. Bieńczyk-Missala, Warszawa 2013.
Lityński A., O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Białystok 1999.
Lityński M., Przestępstwa przeciwko Państwu Ludowemu, red. J. Sawicki, Łódź–Warszawa 1960.
Matuszewski I., Prawda o konstytucji kwietniowej, New York 1945.
Pietrzak M., Konstytucja z 17 marca 1921 r. z perspektywy 80 lat, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 2(43), s. 9-20.
Połomski F., Racism: Its Theory and Practice in the Third Reich, „Studia nad faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi”, nr 423, Wrocław 1980.
Sarnecki P., Konstytucja marcowa a rozwój konstytucjonalizmu polskiego, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 2(43), s. 21-40.
Siemens D., The Making of a Nazi Hero: The Murder and Myth of Horst Wessel, London 2013, https://doi.org/10.5040/9780755623600.
Zdrójkowski D., Geneza dekretu o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2019, nr 2(28), s. 49-56.
Ziemba Z.A., Prawo przeciwko społeczeństwu. Polskie prawo karne w latach 1944-1956, Warszawa 1997.
Akty prawne
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 23 września 1944 r. – Kodeks Karny Wojska Polskiego, Dz.U. 1944, nr 6, poz. 27.
Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 31 sierpnia 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego, Dz.U. 1946, nr 69, poz. 377 z późn. zm.
Dekret z 22 stycznia 1946 r. o odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego, Dz.U. 1946, nr 5, poz. 46.
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., Dz.U. 1952, nr 33, poz. 232.
Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 9 grudnia 1948 r., Dz.U. z 1952, nr 2, poz. 9 z późn. zm. Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Lublin 1944.
Porozumienie międzynarodowe w przedmiocie ścigania i karania głównych przestępców wojennych Osi Europejskiej, podpisane w Londynie dnia 8 sierpnia 1945 r., Dz.U. 1947, nr 63, poz. 367.
Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 95 (I) z dnia 11 grudnia 1946 r. – Potwierdzenie zasad prawa międzynarodowego uznanych w Statucie trybunału norymberskiego.
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. – Kodeks karny, Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571.
Ustawa Konstytucyjna z 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej
Polskiej, Dz.U. 1947, nr 18, poz. 71 z późn. zm.
Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Dz.U. 1944, nr 1, poz. 1.
Orzeczenia sądowe
Postanowienie Sądu Najwyższy w postanowieniu z 10 maja 1956 r., IV KO 2/56.
Postanowienie składu siedmiu sędziów z dnia 18 listopada – 6 grudnia 1950 r., K 911/50, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Karnej”, z. I, Warszawa 1951, s. 12-13.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 1946 r., K 431/46, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Karnej”, z. I, Warszawa 1947, s. 27.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1946 r., K 1193/46, „Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego Orzeczenia Izby Karnej”, z. II, Warszawa 1947, s. 86.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1961 r., I K 1030/60, „Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych”, R. V, z. 9, Warszawa 1961, s. 509-510.
Downloads
Published
Versions
- 11-03-2022 (2)
- 16-12-2021 (1)
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
