Przywództwo polityczne I sekretarzy w okresie realnego socjalizmu
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.80.11Keywords:
real socialism, leadership, communist party, system of power, authoritarianismAbstract
POLITICAL LEADERSHIP OF THE FIRST SECRETARIES IN THE PERIOD OF REAL SOCIALISM
The subject of the analysis is the issue of the political leadership of the leaders of communist parties in the countries of Central and Eastern Europe. Formed and functioning political systems were characterized by an undemocratic and centralized internal character. Although the degree of repressiveness of the system evolved and changed (from the condemnation of crimes and the so-called distortion of Stalinism), the above features characterized the analyzed countries until the end of the 1980s, becoming an inherent element of the power system. In the discussed context, the states of the region in question (except for Yugoslavia after 1948 and Albania after 1961) remained in the so-called In the Soviet sphere of influence, external factors are an important element of leadership, i.e. the degree of dependence (or autonomy) of bloc politicians from the Kremlin and politicians from the leadership of the USSR.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii, red. E. Gdulewicz, Wrocław 1979.
Google Scholar
Konstytucja Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, red. J. Ciemniewski, Wrocław 1975.
Google Scholar
Konstytucja Socjalistycznej Republiki Rumunii, red. W. Sokolewicz, J. Zakrzewska, Wrocław 1978.
Google Scholar
Konstytucja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Warszawa 1977.
Google Scholar
Konstytucje europejskich państw socjalistycznych, red. A. Burda, Wrocław 1967.
Google Scholar
Nowe konstytucje państw europejskich, red. L. Gelberg, Warszawa 1949.
Google Scholar
Bankowicz M., Transformacja konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej, Kraków 2010.
Google Scholar
Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej 1944-1948, Warszawa 1999.
Google Scholar
Beck C. [i in.], Comparative Communist Political Leadership, New York 1973.
Google Scholar
Bethell N., Gomułka. His Poland and His Communism, London 1969.
Google Scholar
Biernat T., Józef Piłsudski – Lech Wałęsa. Paradoks charyzmatycznego przywództwa, Toruń 2000.
Google Scholar
Brzeziński Z., Jedność czy konflikty, Londyn 1964.
Google Scholar
Buczek R., Stanisław Mikołajczyk, t. 1-2, Toronto 1996.
Google Scholar
Bujak W., Historia Stronnictwa Pracy 1937-1946-1950, Warszawa 1988.
Google Scholar
Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965-1989, Warszawa 2008.
Google Scholar
Calvocoressi P., Polityka międzynarodowa po 1945 roku, Warszawa 2010.
Google Scholar
Câmpeanu P., Ceauşescu. Lata odliczane wstecz, przeł. H. Mirska-Lasota, Warszawa 2003.
Google Scholar
Čavoški K., Tito. Tehnologija vlasti, Beograd 1990.
Google Scholar
Cet étrange post-communisme. Rupture et transitions en Europe centrale et orientale, red. G. Mink, J.Ch. Szurek, Paris 1992.
Google Scholar
Communism in Eastern Europe, red. T. Rakowska-Harmstone, Bloomington–London 1979.
Google Scholar
Crampton R.J., The Balkans since the Second World War, London–New York 2013.
DOI: https://doi.org/10.4324/9781315843209
Google Scholar
Czechoslovakia 1918-88. Seventy Years from Independence, red. H. Gordon Skilling, Oxford 1991.
Google Scholar
Demokratie und Marktwirschaft in Osteuropa, red. W. Weidenfeld, Gütersloh 1995.
Google Scholar
Dubček A., Nadzieja umrze ostatnia. Ze wspomnień, przeł. P. Godlewski, Warszawa 1995.
Google Scholar
Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL 1956-1989, Kraków 1999.
Google Scholar
Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa–Bielsko-Biała 2008.
Google Scholar
Eastern Europe. Political Crisis and Legitimation, red. P. Lewis, London–Sydney 1984.
Google Scholar
Eisler J., „Polskie miesiące” czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008.
Google Scholar
Eisler J., Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.
Google Scholar
Elity polityczne w Polsce, red. K. Pałecki, Warszawa 1992.
Google Scholar
Fejtő F., Europa Wschodnia po śmierci Stalina. Historia krajów demokracji ludowej 1953-1973, Wrocław 1988 (wydanie podziemne).
Google Scholar
Friedrich C.J., Brzeziński Z., Totalitarian Dictatorship and Autocracy, Boston 1965.
Google Scholar
Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003.
Google Scholar
Gajdziński P., Gierek. Człowiek z węgla, Poznań 2014.
Google Scholar
Gajdziński P., Gomułka. Dyktatura ciemniaków, Poznań 2017.
Google Scholar
Gough R., A Good Comrade. János Kádár. Communism and Hungary, London 2006.
DOI: https://doi.org/10.5040/9780755618750
Google Scholar
Hartliński M., Przywództwo polityczne. Wprowadzenie, Olsztyn 2012.
Google Scholar
Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego od 1917 roku do naszych czasów, przeł. A. Mietkowski, Londyn 1988.
Google Scholar
Hermann M.G., Elementy przywództwa, przeł. J. Szczupaczyński, [w:] Władza i społeczeństwo, t. 2, oprac. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998.
Google Scholar
Holzer J., Europa zimnej wojny, Kraków 2012.
Google Scholar
Holzer J., Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000.
Google Scholar
Ionescu Gh., Communism in Romania 1944-1962, London–New York–Toronto 1964.
Google Scholar
Ionescu Gh., Comparative Communist Politics, London 1972.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-01381-4
Google Scholar
Jeziński M., Język przemówień politycznych generała Wojciecha Jaruzelskiego w okresie stanu wojennego, Toruń 2009.
Google Scholar
Jirásek Z., Małkiewicz A., Polska i Czechosłowacja w dobie stalinizmu (1948-1956), Warszawa 2005.
Google Scholar
Karpiński J., Polska po przejściach, Lublin 2003.
Google Scholar
Karpiński J., Ustrój komunistyczny w Polsce, Londyn 1985.
Google Scholar
Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Poznań 1990.
Google Scholar
Kindziuk M., Kardynał Józef Glemp. Ostatni taki prymas, Warszawa 2010.
Google Scholar
Kovrig B., Communism in Hungary. From Kun to Kádár. Histories of Ruling Communist Parties, Stanford 1979.
Google Scholar
Kowal P., Cieślik M., Jaruzelski. Życie paradoksalne, Kraków 2015.
Google Scholar
Kukułka J., Historia współczesnych stosunków międzynarodowych 1945-2000, Warszawa 2007.
Google Scholar
Lipiński P., Gomułka. Władzy nie oddamy, Wołowiec 2019.
Google Scholar
Maćków J., Communism and Its Transformation in Europe and Russia, Warszawa 2021.
Google Scholar
Micewski A., Kardynał Wyszyński. Prymas i mąż stanu, Paryż 1982.
Google Scholar
Modzelewski – Werblan, Polska Ludowa. Rozmawia Robert Walenciak, Warszawa 2017.
Google Scholar
Mołdawa T., Konstytucyjne podstawy ustroju Polski Ludowej, [w:] Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy, red. K. Rokicki, R. Spałek, Warszawa 2011.
Google Scholar
The New Democracies in Eastern Europe, red. S. Berglund, J. Dellenbrant, London 1991.
Google Scholar
Osęka P., „Nie wybierać na żywioł”. Model zmiany na stanowisku I sekretarza KC PZPR, [w:] PRL. Trwanie i zmiana, red. D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2003.
Google Scholar
Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, Warszawa 2007.
Google Scholar
Paczkowski A., Strajki, bunty, manifestacje jako „polska droga” przez socjalizm, Poznań 2003.
Google Scholar
Parzymies S., Stosunki międzynarodowe w Europie 1945-2004, Warszawa 2004.
Google Scholar
Pichoja R., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991, przeł. M. Głuszkowski, P. Zemszał, Warszawa 2011.
Google Scholar
Pleszakow K., Zubok W., Zimna wojna zza kulis Kremla. Od Stalina do Chruszczowa, przeł. M. Koraszewska, Warszawa 1999.
Google Scholar
Political Legitimation in Communist States, red. T. Rigby, F. Feher, New York 1982.
Google Scholar
Post-Communist Transition. Emerging Pluralism in Hungary, red. A. Bozóki, A. Körösényi, G. Schöpflin, London–New York 1992.
Google Scholar
Prażmowska A., Władysław Gomułka, Warszawa 2016.
Google Scholar
Przeperski M., Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna, Warszawa 2021.
Google Scholar
Przybylski H., Przełomy polityczne w Polsce Ludowej. Doświadczenia z lat 1956-1981, Warszawa 1986.
Google Scholar
Rolicki J., Edward Gierek. Życie i narodziny legendy, Warszawa 2002.
Google Scholar
Roszkowski W.(A. Albert), Historia Polski 1914-1990, Warszawa 1991.
Google Scholar
Schöpflin G., Politics in Eastern Europe 1945-1992, Oxford–Cambridge 1998.
Google Scholar
Service R., Towarzysze. Komunizm od początku do upadku. Historia zbrodniczej ideologii, przeł. H. Szczerkowska, Kraków 2008.
Google Scholar
Seton-Watson R., The East European revolution, Boulder 1985.
Google Scholar
Seton-Watson R., From Lenin to Khrushchev. The History of World Communism, Boulder 1985.
Google Scholar
Sielski J., Typologia podmiotów polityki ze względu na zasięg wpływu, [w:] Partie polityczne – przywództwo partyjne, red. J. Sielski, M. Czerwiński, Toruń 2008.
Google Scholar
Skrzypek A., Mechanizmy autonomii. Stosunki polsko-radzieckie 1956-1965, Pułtusk–Warszawa 2005.
Google Scholar
Skrzypek A., Mechanizmy klientelizmu. Stosunki polsko-radzieckie 1965-1989, Pułtusk–Warszawa 2008.
Google Scholar
Skrzypek A., Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957, Pułtusk 2002.
Google Scholar
Smaga J., Rosja w 20 stuleciu, Kraków 2001.
Google Scholar
Soviet Union. A Country Study, red. R.E. Zickel, Washington 1991.
Google Scholar
Sowa A.L., Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011.
Google Scholar
Spałek R., Komuniści przeciw komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948-1956, Warszawa–Poznań 2014.
Google Scholar
Spałek R., Na licencji Moskwy. Wokół Gomułki, Bermana i innych (1943-1970), Warszawa 2020.
Google Scholar
Staar R., Communist Regimes in Eastern Europe, Stanford 1982.
Google Scholar
Szymczak T., Ewolucja instytucji prezydenta w socjalistycznym prawie państwowym, Łódź 1976.
Google Scholar
Szymczak T., Ustrój socjalistycznych państw Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej, Łódź 1963.
Google Scholar
Tarkowski J., Władza i społeczeństwo w systemie autorytarnym, Warszawa 1994.
Google Scholar
Taubman W., Chruszczow. Człowiek i epoka, przeł. Ł. Witczak, Wrocław 2012.
Google Scholar
Tomaszewski J., Europa Środkowo-Wschodnia 1944-1968. Powstanie, ewolucja i kryzys realnego socjalizmu, Warszawa 1992.
Google Scholar
Wagner J., Sternicy, Warszawa 1995.
Google Scholar
Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 2009.
Google Scholar
White S., Gardner J., Schöpflin G., Saich T., Communist and Postcommunist Political Systems. An Introduction, New York 1990.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-20857-9
Google Scholar
Wiatr J., Przywództwo polityczne – studium politologiczne, Łódź 2011.
Google Scholar
Wiatr J., Socjologia wielkiej przemiany, Warszawa 1999.
Google Scholar
Wolff R.L., The Balkans in Our Time, Cambridge–Massachusetts 1956.
Google Scholar
Wołkogonow D., Siedmiu wodzów, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 1999.
Google Scholar
Wrona J., System partyjny w Polsce 1944-1950, Lublin 1995.
Google Scholar
Znepolski I. [i in.], Bulgaria under Communism, London–New York 2020.
Google Scholar
Zuba K., Przywództwo w teorii nauk politycznych, [w:] Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, red. L. Rubisz, K. Zuba, Toruń 2004.
Google Scholar
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.
Google Scholar
Żukiewicz P., Przywództwo labilne. Mechanizm powrotu do władzy w świetle teorii przywództwa politycznego, Wrocław–Poznań 2012.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
