Przywództwo polityczne I sekretarzy w okresie realnego socjalizmu
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.80.11Keywords:
real socialism, leadership, communist party, system of power, authoritarianismAbstract
POLITICAL LEADERSHIP OF THE FIRST SECRETARIES IN THE PERIOD OF REAL SOCIALISM
The subject of the analysis is the issue of the political leadership of the leaders of communist parties in the countries of Central and Eastern Europe. Formed and functioning political systems were characterized by an undemocratic and centralized internal character. Although the degree of repressiveness of the system evolved and changed (from the condemnation of crimes and the so-called distortion of Stalinism), the above features characterized the analyzed countries until the end of the 1980s, becoming an inherent element of the power system. In the discussed context, the states of the region in question (except for Yugoslavia after 1948 and Albania after 1961) remained in the so-called In the Soviet sphere of influence, external factors are an important element of leadership, i.e. the degree of dependence (or autonomy) of bloc politicians from the Kremlin and politicians from the leadership of the USSR.
Downloads
References
Konstytucja Ludowej Republiki Bułgarii, red. E. Gdulewicz, Wrocław 1979.
Konstytucja Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, red. J. Ciemniewski, Wrocław 1975.
Konstytucja Socjalistycznej Republiki Rumunii, red. W. Sokolewicz, J. Zakrzewska, Wrocław 1978.
Konstytucja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Warszawa 1977.
Konstytucje europejskich państw socjalistycznych, red. A. Burda, Wrocław 1967.
Nowe konstytucje państw europejskich, red. L. Gelberg, Warszawa 1949.
Bankowicz M., Transformacja konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej, Kraków 2010.
Bartoszewicz H., Polityka Związku Sowieckiego wobec państw Europy Środkowo-Wschodniej 1944-1948, Warszawa 1999.
Beck C. [i in.], Comparative Communist Political Leadership, New York 1973.
Bethell N., Gomułka. His Poland and His Communism, London 1969.
Biernat T., Józef Piłsudski – Lech Wałęsa. Paradoks charyzmatycznego przywództwa, Toruń 2000.
Brzeziński Z., Jedność czy konflikty, Londyn 1964.
Buczek R., Stanisław Mikołajczyk, t. 1-2, Toronto 1996.
Bujak W., Historia Stronnictwa Pracy 1937-1946-1950, Warszawa 1988.
Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965-1989, Warszawa 2008.
Calvocoressi P., Polityka międzynarodowa po 1945 roku, Warszawa 2010.
Câmpeanu P., Ceauşescu. Lata odliczane wstecz, przeł. H. Mirska-Lasota, Warszawa 2003.
Čavoški K., Tito. Tehnologija vlasti, Beograd 1990.
Cet étrange post-communisme. Rupture et transitions en Europe centrale et orientale, red. G. Mink, J.Ch. Szurek, Paris 1992.
Communism in Eastern Europe, red. T. Rakowska-Harmstone, Bloomington–London 1979.
Crampton R.J., The Balkans since the Second World War, London–New York 2013. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315843209
Czechoslovakia 1918-88. Seventy Years from Independence, red. H. Gordon Skilling, Oxford 1991.
Demokratie und Marktwirschaft in Osteuropa, red. W. Weidenfeld, Gütersloh 1995.
Dubček A., Nadzieja umrze ostatnia. Ze wspomnień, przeł. P. Godlewski, Warszawa 1995.
Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL 1956-1989, Kraków 1999.
Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa–Bielsko-Biała 2008.
Eastern Europe. Political Crisis and Legitimation, red. P. Lewis, London–Sydney 1984.
Eisler J., „Polskie miesiące” czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008.
Eisler J., Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.
Elity polityczne w Polsce, red. K. Pałecki, Warszawa 1992.
Fejtő F., Europa Wschodnia po śmierci Stalina. Historia krajów demokracji ludowej 1953-1973, Wrocław 1988 (wydanie podziemne).
Friedrich C.J., Brzeziński Z., Totalitarian Dictatorship and Autocracy, Boston 1965.
Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003.
Gajdziński P., Gierek. Człowiek z węgla, Poznań 2014.
Gajdziński P., Gomułka. Dyktatura ciemniaków, Poznań 2017.
Gough R., A Good Comrade. János Kádár. Communism and Hungary, London 2006. DOI: https://doi.org/10.5040/9780755618750
Hartliński M., Przywództwo polityczne. Wprowadzenie, Olsztyn 2012.
Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego od 1917 roku do naszych czasów, przeł. A. Mietkowski, Londyn 1988.
Hermann M.G., Elementy przywództwa, przeł. J. Szczupaczyński, [w:] Władza i społeczeństwo, t. 2, oprac. J. Szczupaczyński, Warszawa 1998.
Holzer J., Europa zimnej wojny, Kraków 2012.
Holzer J., Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000.
Ionescu Gh., Communism in Romania 1944-1962, London–New York–Toronto 1964.
Ionescu Gh., Comparative Communist Politics, London 1972. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-01381-4
Jeziński M., Język przemówień politycznych generała Wojciecha Jaruzelskiego w okresie stanu wojennego, Toruń 2009.
Jirásek Z., Małkiewicz A., Polska i Czechosłowacja w dobie stalinizmu (1948-1956), Warszawa 2005.
Karpiński J., Polska po przejściach, Lublin 2003.
Karpiński J., Ustrój komunistyczny w Polsce, Londyn 1985.
Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1943-1948, Poznań 1990.
Kindziuk M., Kardynał Józef Glemp. Ostatni taki prymas, Warszawa 2010.
Kovrig B., Communism in Hungary. From Kun to Kádár. Histories of Ruling Communist Parties, Stanford 1979.
Kowal P., Cieślik M., Jaruzelski. Życie paradoksalne, Kraków 2015.
Kukułka J., Historia współczesnych stosunków międzynarodowych 1945-2000, Warszawa 2007.
Lipiński P., Gomułka. Władzy nie oddamy, Wołowiec 2019.
Maćków J., Communism and Its Transformation in Europe and Russia, Warszawa 2021.
Micewski A., Kardynał Wyszyński. Prymas i mąż stanu, Paryż 1982.
Modzelewski – Werblan, Polska Ludowa. Rozmawia Robert Walenciak, Warszawa 2017.
Mołdawa T., Konstytucyjne podstawy ustroju Polski Ludowej, [w:] Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy, red. K. Rokicki, R. Spałek, Warszawa 2011.
The New Democracies in Eastern Europe, red. S. Berglund, J. Dellenbrant, London 1991.
Osęka P., „Nie wybierać na żywioł”. Model zmiany na stanowisku I sekretarza KC PZPR, [w:] PRL. Trwanie i zmiana, red. D. Stola, M. Zaremba, Warszawa 2003.
Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski, Warszawa 2007.
Paczkowski A., Strajki, bunty, manifestacje jako „polska droga” przez socjalizm, Poznań 2003.
Parzymies S., Stosunki międzynarodowe w Europie 1945-2004, Warszawa 2004.
Pichoja R., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991, przeł. M. Głuszkowski, P. Zemszał, Warszawa 2011.
Pleszakow K., Zubok W., Zimna wojna zza kulis Kremla. Od Stalina do Chruszczowa, przeł. M. Koraszewska, Warszawa 1999.
Political Legitimation in Communist States, red. T. Rigby, F. Feher, New York 1982.
Post-Communist Transition. Emerging Pluralism in Hungary, red. A. Bozóki, A. Körösényi, G. Schöpflin, London–New York 1992.
Prażmowska A., Władysław Gomułka, Warszawa 2016.
Przeperski M., Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna, Warszawa 2021.
Przybylski H., Przełomy polityczne w Polsce Ludowej. Doświadczenia z lat 1956-1981, Warszawa 1986.
Rolicki J., Edward Gierek. Życie i narodziny legendy, Warszawa 2002.
Roszkowski W.(A. Albert), Historia Polski 1914-1990, Warszawa 1991.
Schöpflin G., Politics in Eastern Europe 1945-1992, Oxford–Cambridge 1998.
Service R., Towarzysze. Komunizm od początku do upadku. Historia zbrodniczej ideologii, przeł. H. Szczerkowska, Kraków 2008.
Seton-Watson R., The East European revolution, Boulder 1985.
Seton-Watson R., From Lenin to Khrushchev. The History of World Communism, Boulder 1985.
Sielski J., Typologia podmiotów polityki ze względu na zasięg wpływu, [w:] Partie polityczne – przywództwo partyjne, red. J. Sielski, M. Czerwiński, Toruń 2008.
Skrzypek A., Mechanizmy autonomii. Stosunki polsko-radzieckie 1956-1965, Pułtusk–Warszawa 2005.
Skrzypek A., Mechanizmy klientelizmu. Stosunki polsko-radzieckie 1965-1989, Pułtusk–Warszawa 2008.
Skrzypek A., Mechanizmy uzależnienia. Stosunki polsko-radzieckie 1944-1957, Pułtusk 2002.
Smaga J., Rosja w 20 stuleciu, Kraków 2001.
Soviet Union. A Country Study, red. R.E. Zickel, Washington 1991.
Sowa A.L., Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011.
Spałek R., Komuniści przeciw komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948-1956, Warszawa–Poznań 2014.
Spałek R., Na licencji Moskwy. Wokół Gomułki, Bermana i innych (1943-1970), Warszawa 2020.
Staar R., Communist Regimes in Eastern Europe, Stanford 1982.
Szymczak T., Ewolucja instytucji prezydenta w socjalistycznym prawie państwowym, Łódź 1976.
Szymczak T., Ustrój socjalistycznych państw Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej, Łódź 1963.
Tarkowski J., Władza i społeczeństwo w systemie autorytarnym, Warszawa 1994.
Taubman W., Chruszczow. Człowiek i epoka, przeł. Ł. Witczak, Wrocław 2012.
Tomaszewski J., Europa Środkowo-Wschodnia 1944-1968. Powstanie, ewolucja i kryzys realnego socjalizmu, Warszawa 1992.
Wagner J., Sternicy, Warszawa 1995.
Werblan A., Stalinizm w Polsce, Warszawa 2009.
White S., Gardner J., Schöpflin G., Saich T., Communist and Postcommunist Political Systems. An Introduction, New York 1990. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-20857-9
Wiatr J., Przywództwo polityczne – studium politologiczne, Łódź 2011.
Wiatr J., Socjologia wielkiej przemiany, Warszawa 1999.
Wolff R.L., The Balkans in Our Time, Cambridge–Massachusetts 1956.
Wołkogonow D., Siedmiu wodzów, przeł. W. Jeżewski, Warszawa 1999.
Wrona J., System partyjny w Polsce 1944-1950, Lublin 1995.
Znepolski I. [i in.], Bulgaria under Communism, London–New York 2020.
Zuba K., Przywództwo w teorii nauk politycznych, [w:] Przywództwo polityczne. Teorie i rzeczywistość, red. L. Rubisz, K. Zuba, Toruń 2004.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944-1989), Warszawa 2003.
Żukiewicz P., Przywództwo labilne. Mechanizm powrotu do władzy w świetle teorii przywództwa politycznego, Wrocław–Poznań 2012.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
