Zabójstwo ideologiczne w twórczości Fiodora Dostojewskiego

Agata Kilar

doi:10.12797/Politeja.15.2018.55.13

Authors

Agata Kilar Akademia Ignatianum, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.55.13

Keywords:

murder, ideology, axiological values, Fyodor Dostoyevsky, Russian novel, conscience

Abstract

Ideological Killing in the Works of Fyodor Dostoyevsky
The key issue of the article is the motivation for murder – the “ethics” of killing. The moral dimension of murder and the killer’s axiological awareness become crucial. The article answers questions about various aspects of murder. Is killing always wrong? Are there any situations in which the categorical ban on taking human life can be relativised in the context of the defence of another human being and higher values? Are there any values for the implementation of which political ideas and ideologies can justify mass murder, and, as a result, bloody revolution, war, and genocide? What is the role of a culture that promotes ideologies based on the idea of killing or internal fighting? The author deals with the issue of ideological murder in Fyodor Dostoyevsky’s novels. The article addresses moral issues concerning the murder, as well as the metaphysical dimension of crime. On the basis of Crime and Punishment and Demons, the author shows what blind faith in ideology can lead to.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Agata Kilar, Akademia Ignatianum, Kraków

absolwentka filologii polskiej i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doktorantka Akademii Ignatianum w Krakowie. Interesuje się literaturą pozytywizmu i Młodej Polski (w szczególności twórczością Stanisława Wyspiańskiego) oraz kulturą i literaturą rosyjską.

References

Bachtin M., Problemy poetyki Dostojewskiego, przeł. N. Modzelewska, Warszawa 1970.
Google Scholar

Bakunin M., Pisma wybrane, t. 1, przeł. B. Wścieklica, Z. Krzyżanowska, Warszawa 1965.
Google Scholar

Bazylow L., Historia Rosji, Wrocław 2005.
Google Scholar

Camus A., Notatniki 1935‑1959, przeł. J. Guze, Warszawa 1994.
Google Scholar

Dostojewski F., Biesy, przeł. A. Pomorski, Kraków 2010.
Google Scholar

Dostojewski F., Zbrodnia i kara, Kraków 2009.
Google Scholar

Jewdokimow D., Człowiek przemieniony. Fiodor Dostojewski wobec tradycji Kościoła Wschodniego, Poznań 2009.
Google Scholar

Kołakowski L., Mini wykłady o maxi sprawach, Kraków 2004.
Google Scholar

Przebinda G., Nieśmiertelność dla herosów. O terrorystach‑metafizykach u Dostojewskiego, „Kontrapunkt. Magazyn Kulturalny Tygodnika Powszechnego”, nr 10/11 (28/29), Kraków, 25 X 1998, s. VI.
Google Scholar

Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992.
Google Scholar

Ślipko T. SJ, Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Kraków 1994.
Google Scholar

Ślipko T. SJ, Zarys etyki ogólnej. Myśl filozoficzna, Kraków 2004.
Google Scholar

Żelazny M., Nietzsche „ten wielki wzgardziciel”, Toruń 2007.
Google Scholar

DOKUMENTY ELEKTRONICZNE
Google Scholar

Anarchizm, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://sjp.pwn.pl/sjp/anarchizm;2549946.html.
Google Scholar

Antoni Kępiński, [online] http://www.wydawnictwoliterackie.pl/autorzy/768/Antoni‑Kepinski.
Google Scholar

Hegel Georg Wilhelm Friedrich, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Hegel‑Georg‑Wilhelm‑Friedrich;3910643.html.
Google Scholar

Kant Immanuel, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kant‑Immanuel;3919929.html.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., [online] http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970780483.
Google Scholar

Morawiec E., „Biesy”, „Życie Literackie” 1971, nr 22, [online] http://www.e‑teatr.pl/pl/artykuly/3285,druk.html.
Google Scholar

Narodnicy, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/narodnicy;3945820.html.
Google Scholar

Pipes: Dzieje XIX‑wiecznej Rosji pisane są spiskami i aktami terroru, [online] http://www.polskatimes.pl/artykul/473601,pipes‑dzieje‑xixwiecznej‑rosji‑pisane‑sa‑spiskami‑i‑aktami‑terroru,2,id,t,sa.html.
Google Scholar

Podolan E., Spór o formę feudalizmu rosyjskiego w historiografii rosyjskiej XVIII i XIX wieku, Zielona Góra 2003, [online] http://zbc.uz.zgora.pl/Content/906/Elek5a.htm.
Google Scholar

Powszechna deklaracja praw człowieka, [online] http://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/onz/1948.html.
Google Scholar

Przybylski R., Dostojewski i „przeklęte problemy”, [online] http://niniwa22.cba.pl/przybylski_dostojewski.htm.
Google Scholar

Rosja. Historia, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Rosja‑Historia;4383802.html.
Google Scholar

Uglik J., Bakunina i Stirnera zmagania z wolnością, [online] http://anarchizm.net.pl/filozofia/bakunina‑i‑stirnera‑zmagania‑z‑wolnoscia.
Google Scholar

Wojdyła L., Zabójstwo w prawie karnym, [online] http://docplayer.pl/12003694‑Zabojstwo‑w‑prawie‑karnym.html.
Google Scholar

Zabójstwo, [w:] Encyklopedia PWN, [online] http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zabojstwo;3999672.html.
Google Scholar