W poszukiwaniu rusińskiego separatyzmu
DOI:
https://doi.org/10.12797/RRB.15.2019.15.02Słowa kluczowe:
Карпатскы Русины, Підкарпатска Русь, сепаратизм, політыка достоменностиAbstrakt
Сепаратизм то так соспільне явиско, як і аналітычна катеґория, яку ся стосує в соспільных науках до аналізы барз ріжного тыпу явиск. В простій бесіді часто хоснуваный єст до назначаня і понижаня еманципацийных аспіраций груп, якы борют ся о узнаня. О тым ци еманципацийны аспірациі даной етнічной/ народовой групы сут, ци не сут уважаны за сепаратизм, рішат не лем спосіб єй дефініюваня, але тіж місце, з якого опис єст доконуваный. Сес текст то проба пізріня на процес еманципациі Русинів з Підкарпатской Руси з двох перспектыв: ріжных способів підходу до того зложеного явиска в шыроко пониманых соспільных науках, як тіж внутрігруповой – самых участників того процесу – русиньскых актывістів з Підкарпатской Руси.
Bibliografia
Balega, Ûrіj Іvanovič. 2003. Polіtične rusinstvo і budіvnictvo ukraїnsʹkoї deržavi. Užgorod: Gražda.
Balega, Ûrіj Іvanovič. 2010. Polіtične rusinstvo, abo Fenciko-brodіїvsʹkі prividi na Zakarpattі. Užgorod: Gražda.
Belej, Lûbomir. 2017. „Rusinsʹkij” separatizm: nacієtvorennâ in vitro. Kiїv: Tempora.
Mišanič, Oleksa. 1993. Polіtične rusinstvo і ŝo za nim. Užgorod: Gražda.
Mišanič, Oleksa. 2002. „Zakarpatsʹkij polіtičnij separatizm: mіfi і dіjsnіstʹ”. V: Desâtʹ rokіv demokratії (1989-2000). Zdobutki і vtrati. Red. Oleksa Mišanič. Užgorod: TOV «Kolіr prіnt».
Ckripnik, Ganna, Red. 2013. Ukraїncі-Pusini: etnolіngvіstičnі ta etnokulʹturnі procesi v іstoričnomu rozvitku. Kiїv: NAN Ukraїni, MAU, ІMFEіm. M. T. Rilʹsʹkogo.
Abedin, Najmul. 1989. “The Politics of Separatism: Some Reflections and Questions, The Round Table”. The Commonwealth Journal of International Affairs 78, no. 310: 223-236. https://doi.org/10.1080/00358538908453928.
Bieri, Matthias. 2014. “Separatism in the EU”. Retrieved from Center for Security Studies. Dostęp: 10.09.2018. http://www.css.ethz.ch/publications/pdfs/CSSAnalyse160-EN.pdf.
Bookman, Milica Zarkovic. 1993. The Economics of Secession, New York: Palgrave Macmillan.
Calhoun, Craig. 1994. “Social Theory and the Politics of Identity”. In: Social Theory and the Politics of Identity. Ed. Craig Calhoun, 9-36. Oxford: Wiley-Blackwell.
Cunningham, Kathleen, Gallagher. 2014. Inside the Politics of Self-Determination. Oxford: Oxford Scholarship. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199364909.001.0001.
Czobucha, Krzysztof. 2012. Separatyzm etniczny w dobie praw człowieka − nowe wyzwanie dla państwa narodowego i społeczności międzynarodowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Eriksen Thomas, Hylland. 1991. “The Cultural Contexts of Ethnic Difference”. Man 26, no. 1: 127-144.
Eiksen, Thomas, Hylland. 2002. Ethnicity and Nationalism: Anthropological Perspectives. London: Pluto Press.
Eriksen, Thomas, Hylland. 2014. Globalisation. (Second Edition). London: Bloomsbury Academic.
Forsberg, Erika. 2013. “Do Ethnic Dominoes Fall? Evaluating Domino Effects of Granting Territorial Concessions to Separatist Groups”. International Studies Quarterly 57, no. 2: 329-340. https://doi.org/10.1111/isqu.12006.
Gellner, Ernest. 1987. Culture, identity, and politics. Cambridge: Cambridge University Press.
Gellner, Ernest. 1991. Narody i nacjonalizm. przeł. Teresa Hołówka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gellner, Ernest. 1997. Nationalism. London: Phoenix.
Guibernau, Montserrat. 2004. “Nations Without States: Political Communities in the Global Age”. Michigan Journal International Law 25, no. 4: 1251-1282. Dostęp: 23.09.2018. http://repository.law.umich.edu/mjil/vol25/iss4/23.
Hechter Michael. 1975. Internal colonialism: the Celtic fringe in British national development, 1536-1966. Berkeley: University of California Press.
Heyes, Cressida. 2018. “Identity Politics”. In: The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2018 Edition). Edward N. Zalta Red. Dostęp: 23.10.2018. https://plato.stanford.edu/archives/spr2018/entries/identity-politics/.
Michna, Ewa. 2004a. Kwestie etniczno-narodowościowe na pograniczu Słowiańszczyzny wschodniej i zachodniej. Ruch rusiński na Słowacji, Ukrainie i w Polsce, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, Prace Komisji Wschodnioeuropejskiej, T. VIII.
Michna, Ewa. 2004b. „Pomiędzy marzeniami o państwie narodowym a realizmem politycznym. Casus Rusinów Karpackich”. W: Naród, kultura i państwo w procesie globalizacji. Jarosław Rokicki, Monika Banaś. Red. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Michna, Ewa. 2004c. „Od „euroentuzjazmu” do „europragmatyzmu”. Karpatorusińscy liderzy etniczni wobec jednoczącej się Europy”. W: Pogranicza i multikulturalizm w warunkach Unii Europejskiej. Krzysztof Krzysztofek, Andrzej Sadowski. Red. T.2. Białystok: Wydawnictwo UwB.
Michna, Ewa. 2006. „Pomiędzy wschodem a zachodem: Europa i europejskość w karpatorusińskim dyskursie narodowościowym”. W: Bogdan Horbal, Patricia Ann Krafcik, Elaine Rusinko. Red. Carpatho-Rusyns and Their Neighbors: Essays in Honor of Paul Robert Magocsi. Fairfax, Va: Eastern Christian Publications.
Preece, Jennifer, Jackson. 2007. Prawa mniejszości, przeł. Małgorzata Stolarska, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Smith Anthony D. 1979. “Towards a Theory of Ethnic Separatism”. Ethnic and Racial Studies 1, no 1. https://doi.org/10.1080/01419870.1979.9993249.
Topczewska, Monika. 2001. „Separatyzmy narodowe w Europie Zachodniej”. Studia Europejskie, nr 1: 101-118.
Wanatowicz, Maria Wanda. 1995. „Wstęp”. W: Regionalizm a separatyzm – historia i współczesność: Śląsk na tle innych obszarów. Red. Maria, Wanda Wanatowicz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Żelazny, Walter. 2006. Etniczność. Ład – Konflikt – Sprawiedliwość. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
