Rusiny і їh putʹ do Čehoslovakії (1918‑1919)

Abstrakt

RUSINI I ICH DROGA DO CZECHOSŁOWACJI

Jako pierwszy wielki konflikt zbrojny w Europie w XX wieku, pierwsza wojna światowa dotknęła również tereny północno-wschodniej Słowacji oraz dzisiejszego Zakarpacia, a w ogromnym stopniu te wsie, w których żyli Rusini. Później, po wycofaniu się armii rosyjskiej, Rusinów tych oskarżano o jej wspieranie, w wyniku czego wielu z nich padło ofiarą prześladowań i represji ze strony węgierskiego rządu. Miało to potem niebagatelne znaczenie dla tego, jak Rusini postrzegali przyszłe losy zamieszkiwanych przez nich ziem. Gdy wojna dobiegła końca, Rusini rozważali kilka sposobów zmiany swojej sytuacji politycznej w Europie Środkowej. Z ich perspektywy istniały następujące możliwości: 1) Ruś Podkarpacka jako autonomiczny region historycznych Węgier, lub Republiki Węgierskiej; 2) Ruś Podkarpacka jako część cesarstwa rosyjskiego; 3) Ruś Podkarpacka jako część zjednoczonej Ukrainy; 4) Ruś Podkarpacka jako niezależne państwo; 5) Ruś Podkarpacka jako część państwa czechosłowackiego. Faktem stał się ten piąty wariant. Na podstawie traktatu z Saint-Germain z 10 września 1919 roku, terytorium Rusi Podkarpackiej stało się częścią Czechosłowacji, zachowując status autonomii.