Miejsce celiakii w podręcznikach akademickich wydawanych w Polsce drugiej połowy XX wieku, na przykładzie wybranych pozycji
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.83.2020.83.05Słowa kluczowe:
celiakia, etiologia i patogeneza, niedobór żywieniowy, podręczniki akademickie, choroby wewnętrzne, pediatria, anatomia patologiczna, niedocenienie i niedoszacowanie skali problemuAbstrakt
Celem pracy jest analiza obecności i rzetelności wykładu na temat celiakii, w podręcznikach akademickich wydawanych w Polsce drugiej połowy XX wieku. Celiakia, prawdopodobnie najpowszechniejsza obecnie choroba układu pokarmowego na świecie, została wyodrębniona i nowocześnie sklasyfikowana już w roku 1950. Stopniowo aktualizowano wiadomości o etiologii i patogenezie, udoskonalano narzędzia diagnostyczne, aczkolwiek rozpoznawanie wciąż pozostaje trudne. Wiedza o chorobie z trudem przebijała się do świadomości społecznej, co miało dramatyczne konsekwencje zdrowotne i pewnie ekonomiczne. W Polsce wynikało zaś z niewytłumaczalnego niedocenienia problemu przez czołowych klinicystów. Zagadnienie przedstawiono w oparciu o lekturę wybranych, zalecanych przez wykładowców podręczników akademickich interny, pediatrii oraz anatomii patologicznej, omawianych tu w ujęciu chronologicznym.
Bibliografia
Andrzejewska M., Rys historyczny badań nad chorobą trzewną, „Acta Medicorum Polonorum” R. 6, 2016, z. 1.
Blicharski J., Zarys chorób wewnętrznych dla stomatologów, wyd. 3, Warszawa 1980.
Bożkowa K., Schorzenia przewodu pokarmowego, zespół trzewny (zespoły upośledzonego wchłaniania, celiakia glutenogenna), [w:] Vademecum pediatrii, red. B. Górnicki, Warszawa 1972.
Górnicki B., et al., Pediatria, Warszawa 1985.
Groniowski J., Patomorfologia. Podręcznik dla studentów medycyny, wyd. 3, Warszawa 1981.
Halikowski B., Wybrane zagadnienia z pediatrii, Pomorska Akademia Medyczna, Szczecin 1979.
Harari Y. N., Homo deus. Krótka historia jutra, Kraków 2018. DOI: https://doi.org/10.17104/9783406704024
Harrison T. R., et al., Podstawy medycyny wewnętrznej, Warszawa 1969.
Hasik J., Choroby układu pokarmowego [w:] Szczeklik E. (red.), Klinika chorób wewnętrznych, wyd. 2, zm. i uzup., Warszawa 1977.
Herold G. (red.), tłum. J. Januszkiewicz, Medycyna wewnętrzna: repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy, Warszawa 1997.
Jonscher K., Badanie, semiotyka i ważniejsze zasady leczenia w pediatrii, Warszawa 1953.
Kirchmayer S., Konturek S., Choroba glutenowa [w:] Nauka o chorobach wewnętrznych, red. W. Orłowski, Warszawa 1978, t. 2, s. 1248-1252.
Kirchmayer S., Wchłanianie jelitowe i jego zaburzenia [w:] Gastroenterologia kliniczna, red. S. Konturek, wyd. 3, Warszawa 1987.
Kokot F. red., Choroby wewnętrzne, podręcznik dla studentów, Warszawa 1979.
Krawczyński M., Pediatria [w:] Dzieje medycyny w Polsce, red. W. Noszczyk, Warszawa 2016, t. 3, s. 1944-1989.
Myers A. R. (red.), wyd. pol. pod red. G. Jonderko, Choroby wewnętrzne, Wrocław 1995.
Palitzsch D., Kompendium pediatrii dla lekarzy i studentów. Informacje – fakty – zestawienia, Warszawa 1976.
Podstawy medycyny wewnętrznej. Kompendium dla lekarzy i studentów, A. Fauci, et al., Warszawa 2000.
Semerau-Siemianowski M., Choroby wewnętrzne. Podręcznik dla studentów, Warszawa, t. 1-2, 1951-1952.
Starkiewiczowa J., Choroby przewodu pokarmowego [w:] Podręcznik diagnostyki i terapii małego dziecka, red. B. Górnicki, Warszawa 1967.
Staszewski J., et al., Objawy i schorzenia neurologiczne w chorobach związanych z glutenem, „Neurologia po Dyplomie” 2020, t. 15, nr 6.
Stojałowski K., Anatomia patologiczna w zarysie, Warszawa 1962.
Suarez R. M., Sprue (Psilosis) [w:] Choroby wewnętrzne, red. R.L. Cecil, R.F. Loeb, polski przekład z IX wydania, red. W. Brühl, Warszawa 1957.
Szczeklik E., Szczeklik A., Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych, wyd. 7, Warszawa 1979.
Szotowa W., Serejski J. (red.), Czynne poradnictwo w opiece zdrowotnej nad populacją w wieku rozwojowym, Warszawa 1976.
Wojtczak A. (red.), Choroby wewnętrzne, Warszawa 1981, t. 1.
Wojtczak A. (red.), Choroby wewnętrzne, Warszawa 1995, t. 2.
https://www.pl/interna/chapter/B 16.II.4.10, (dostęp 16.11.2020). DOI: https://doi.org/10.4324/9780429349218-2
https://www.pl/interna/chapter/B16.II.4.10, (dostęp. 17.11.2020).
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
