Podpułkownik profesor doktor medycyny Stanisław Józef Konopka (1896-1982) – lekarz, oficer Wojska Polskiego, historyk medycyny

Autor

  • Zbigniew Kopociński Komisja Historyczna Wojskowej Izby Lekarskiej, 105. Kresowy Szpital Wojskowy z Przychodnią w Żarach
  • Krzysztof Kopociński Komisja Historyczna Wojskowej Izby Lekarskiej, 105. Kresowy Szpital Wojskowy z Przychodnią w Żarach

DOI:

https://doi.org/10.12797/AHiFM.87.2024.87.02

Słowa kluczowe:

Stanisław Konopka, lekarz wojskowy, Szkoła Podchorążych Sanitarnych, Główna Biblioteka Lekarska

Abstrakt

Profesor Stanisław Józef Konopka to twórca i długoletni dyrektor Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie, znakomity historyk medycyny, mistrz bibliografii lekarskiej. W czasie I wojny światowej był oficerem C.K. Armii, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości służył aż do 1939 r. w Wojsku Polskim, gdzie osiągnął rangę podpułkownika. W latach 1918-1919 był w czasie walk polsko-ukraińskich uczestnikiem odsieczy Przemyśla i Lwowa, następnie brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 r. Studia medyczne odbył na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, absolutorium uzyskał w 1925 r. Dyplom doktora wszech nauk lekarskich otrzymał pięć lat później na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W latach 1925-1939 był kierownikiem Biblioteki i Muzeum Lekarskiego w Szkole Podchorążych Sanitarnych w Warszawie. Podczas niemieckiej okupacji uczestniczył w tajnym nauczaniu, w 1943 r. został aresztowany przez Gestapo, przebywał w więzieniu na Pawiaku, a potem w niemieckich kacetach na Majdanku, Gross-Rosen i Litomierzycach. W czerwcu 1945 r. założył Główną Bibliotekę Lekarską, którą kierował i rozwijał do 1970 r., a placówka ta stała się w swojej kategorii znaczącym ośrodkiem nie tylko krajowym, ale i europejskim. Konopka był w latach 1957-1972 redaktorem czasopisma „Archiwum Historii Medycyny” oraz autorem ponad 420 opublikowanych prac. Dziełem naukowym jego życia jest wielotomowa Polska Bibliografia Lekarska.

Bibliografia

[1] Gryglewski R.W., Historia medycyny, [w:] Dzieje medycyny w Polsce, t. 2, red. Noszczyk W., Supady J., PZWL, Warszawa (Polska) 2015, 561–572.

[2] Polski almanach medyczny, oprac. Z. Woźniewski, PZWL, wyd. 3, Warszawa (Polska) 1960.

[3] Spis oficerów służby czynnej w dniu 1.06.1921, Warszawa 1921.

[4] Dusińska H., Prof. dr hab. Stanisław Konopka (1896- 1982), Warszawa-GBL. Forum Bibliotek Medycznych, 2011, 4/2(8), 522–526.

[5] Prof. Stanisław Konopka, [online] https://www.gbl. waw.pl/p/prof.-stanislaw-konopka/ – 2.09.2024.

[6] Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum I w Rzeszowie za rok szkolny 1907, Rzeszów (Polska) 1907.

[7] Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum I w Rzeszowie za rok szkolny 1914, Rzeszów (Polska) 1914.

[8] Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie, AP 14871, Roczne listy kwalifikacyjne za lata 1926-1938; Roczne uzupełnienie listy kwalifikacyjnej za 1923; Arkusz ewidencyjno-kwalifikacyjny 1924; Główna karta ewidencyjna; Odpis świadectwa nr 532 z 27.01.1933 r. wydanego przez Warszawsko-Chełmski Konsystorz Prawosławny.

[9] Rocznik oficerski, 1923, Warszawa (Polska) 1923.

[10] Rocznik oficerski, 1924, Warszawa (Polska) 1924.

[11] Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego, Warszawa (Polska) 1927.

[12] Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego.

[13] Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego,Warszawa (Polska) 1931.

[14] Dziennik Personalny MSWojsk. nr 23 z 28.02.1925 r.

[15] Felchner A., Pod znakiem Eskulapa i Marsa. Służba zdrowia Wojska Polskiego (od jesieni 1918 r. do mobilizacji w 1939 r.), Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim (Polska) 2016.

[16] Rożniatowski T., Mój żywot lekarza wojskowego, MON, wyd. 2, Warszawa (Polska) 1978.

[17] Podchorążowie z Ujazdowa. Wspomnienia Szkoły Podchorążych Sanitarnych 1922-1939, oprac. Markowski.

[18] Sprawozdanie z działalności Centrum Wyszkolenia Sanitarnego za rok 1936/1937. Lekarz Wojskowy, 1937, 30(12), 738–740.

[19] Englert J.L., Domaradzki Domar A., Szkoła Podchorążych Sanitarnych 1922-1939, Londyn (UK) 1997.

[20] Zembrzuski L., Złota księga korpusu sanitarnego polskiego 1797-1918, Warszawa (Polska) 1927.

[21] Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1936, zawierający spis lekarzy, lekarzy-dentystów, i farmaceutów oraz wykaz najważniejszych uzdrowisk polskich, red. Konopka S., Warszawa (Polska) 1936.

[22] Rudnicka H., Augustynowicz D., Kalendarium „Lekarza Wojskowego”. Lekarz Wojskowy, 2020, 98(2), 93–102.

[23] Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego, Warszawa (Polska) 1932.

[24] Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, oprac. Rybka R., Stepan K., Kraków (Polska) 2003.

[25] Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 roku, Rzeszów (Polska) 1989.

[26] Rowiński J., Moja służba wojskowa, maszynopis, [b.d.], 44–47. Udostępnione autorom dzięki uprzejmości Andrzeja Duraja.

[27] Siedlecki Z., Oddział VI-E Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie, [w:] Tajne nauczanie medycyny i farmacji w latach 1939-1945, red. Dawidowicz A., PZWL, Warszawa (Polska) 1977, 222–225.

[28] Wanat L., Za murami Pawiaka, Książka i Wiedza, wyd. 3, Warszawa (Polska) 1960.

[29] Polskie Muzeum na Majdanku, [online] http://majdanek.eu/pl/prisoners/ – 2.09.2024.

[30] Kopociński K., Kopociński Z., Lekarze obozu w Berezie Kartuskiej w latach 1934-1939 – dylematy służby w aparacie represji państwa autorytarnego. Acta Medicorum Polonorum, 2024, 14(1), 3–34.

[31] Kopociński Z., Kopociński K., Szpital Ujazdowski i Oficerska Szkoła Sanitarna wobec zamachu stanu w maju 1926 r. Niepodległość i Pamięć, 2021, 76(4), 141–171.

[32] Gryglewski R.W., Historia medycyny, [w:] Dzieje medycyny w Polsce, t. 3, red. Noszczyk W., PZWL, Warszawa (Polska) 2016.

[33] Polska Bibliografia Lekarska 1901-1939, [online] http://pbl-ikk.gbl.waw.pl/ – 2.09.2024.

[34] Monitor Polski z 10.11.1928 r. nr 260, poz. 636.

[35] Monitor Polski z 5.08.1938 r. nr 177, poz. 323.

[36] Kopociński K., Kopociński Z., Szpital Główny 1. Korpusu Polskiego w Bobrujsku, Wydawnictwo PWSZ w Głogowie, Głogów (Polska) 2023.

[37] Każdy ma obowiązki wobec swojego kraju, wywiad przeprowadzony przez M. Tomczaka z A. Płachtą i S. Antosiewiczem. Gazeta Lekarska, 2024, 9, 34–37.

[38] Archiwum autorów, Apel XLII Zjazdu Delegatów Wojskowej Izby Lekarskiej z 22.03.2024 r. o podjęcie przez dr. n. med. Władysława Kosiniaka-Kamysza, Wicepremiera i Ministra Obrony Narodowej Rządu RP, pilnych działań celem utworzenia Muzeum Polskiej Wojskowej Służby Zdrowia oraz zabezpieczenia materialnego dziedzictwa historycznego wojskowego sanitariatu.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-31

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Podpułkownik profesor doktor medycyny Stanisław Józef Konopka (1896-1982) – lekarz, oficer Wojska Polskiego, historyk medycyny. (2024). Archiwum Historii I Filozofii Medycyny, 87, 21-31. https://doi.org/10.12797/AHiFM.87.2024.87.02

Podobne artykuły

21-30 z 30

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.