Z dziejów Polaków w sowieckim Lwowie – przypadek Marii Tereszczakówny

Piotr  Olechowski

doi:10.12797/KPK.11.2019.11.08

Authors

Piotr Olechowski Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-4108-2682

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.11.2019.11.08

Keywords:

Maria Tereszczak (Tereszczakówna), Lvov, USSR, post-WWII period, Poles in Lvov, repressions against the Polish community in the USSR

Abstract

From the Lives of Poles in Soviet Lvov: The Case of Maria Tereszczak

The paper discusses repressions of the Soviet security apparatus against a Lvov social activist Maria Tereszczak beginning with her arrest by counterintelligence bureau SMERSH in 1945, through a court trial, deportation, time in a labor camp, and her return to Lvov. It also depicts a seemingly hopeless struggle of the Pole to regain her good name. After ten years her sentence was annulled and she was rehabilitated. This development was a rare event at the time of the Brezhnev rule in the USSR.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Piotr Olechowski, Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie

Historyk, absolwent studiów historycznych na Uniwersytetach w Szczecinie i Rzeszowie. Autor monografii Stosunki polsko-ukraińskie we Lwowie w świetle wspomnień (1918-1939), opartej na pracy magisterskiej, za którą otrzymał III nagrodę w Konkursie im. Prof. Stanisława Herbsta Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego (2016). Zwyciężył także w konkursie na najlepszy tekst naukowy wśród uczestników XI Letniej Szkoły Historii najnowszej BBH IPN (2017). Uczestnik studiów doktoranckich w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego, gdzie przygotowuje dysertację „Polacy we Lwowie 1944-1959”. Stypendysta Rządu RP (dwukrotnie), Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie, Fundacji im. Augusta hr. Cieszkowskiego. Zainteresowania naukowe obejmują dzieje Polaków w ZSRR po II wojnie światowej, działalność radzieckich służb specjalnych, historię i współczesność Lwowa, a także historię i kulturę Europy Wschodniej.

References

Cydzik C., Kartki z życiorysu, „Kurier Galicyjski” 2009, nr 20, s. 4-5.

Fastnacht-Stupnicka A., Zostali we Lwowie, Wrocław 2010.

Hryciuk G., Wielka wymiana ludności Lwowa w latach 1944-1946, [w:] Polska leży na zachodzie. Studia z dziejów Polski i Europy dedykowane Pani Profesor Teresie Kulak, red. W. Wrzesiński, M. Masnyk, K. Kawalec, Toruń 2011, s. 397-409.

Naleźniak P., Zapomniana kwatera obrońców Lwowa i Kresów Wschodnich z lat 1918-1920 na Cmentarzu Janowskim, „Kurier Galicyjski” 2014, nr 20, s. 4-5.

Nicieja S. S., Cmentarz Obrońców Lwowa, Wrocław 1990.

Olechowski P., Jak feniks z popiołów… Najnowsza historia Cmentarza Obrońców Lwowa (2005-2015), [w:] Nekropolie na Wschodzie, red. B. Patlewicz, R. Tomczyk, Szczecin 2017, s. 76-88.

Patlewicz B., Tomczyk R., Cmentarz Janowski we Lwowie. Polskie dziedzictwo narodowe, t. 2, Szczecin 2017.

Stępień S., Przedmowa, [w:] Polacy na Ukrainie. Zbiór dokumentów, cz. 3: Lata 1945-1991, t. 2, Przemyśl 2017, s. 7-50.

Winglarek J. W., Spotkajmy się tam, gdzie lwowskie śpią Orlęta, Warszawa 1990.

Wołczański J., „Aktywny polski nacjonalista”. Sowieckie represje wobec ks. Ignacego Chwiruta na Ukrainie Sowieckiej po II wojnie światowej, [w:] Kościół na drogach historii. Księga jubileuszowa dedykowana Księdzu Profesorowi Doktorowi Tadeuszowi Śliwie, red. J. Wołczański, Lwów–Kraków 1999, s. 363-378.

Wołczański J., Aresztowanie i proces ks. Hieronima Kwiatkowskiego we Lwowie po II wojnie światowej, [w:] Wytrwać i przetrwać jak Bóg daje. Świadkowie Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie Sowieckiej 1917-1991, red. J. Wołczański, Kraków 2010, s. 471-495.

Wołczański J., Aresztowanie, proces i zesłanie o. Kazimierza Lendziona CSsR w Związku Sowieckim w roku 1952, [w:] Wytrwać i przetrwać jak Bóg daje. Świadkowie Kościoła rzymskokatolickiego na Ukrainie Sowieckiej 1917-1991, red. J. Wołczański, Kraków 2010, s. 495-507.

Wołczański J., Represje sowieckie wobec księdza podpułkownika Zygmunta Truszkowskiego we Lwowie po II wojnie światowej, [w:] Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów (1917-1990), t. 1, red. M. Krzysztofiński, J. Wołczański, Rzeszów–Stalowa Wola–Lwów 2015, s. 119-135.