Lwów i jego mieszkańcy w latach 1847-1850 w świetle „Pamiętników” Ksawery z Brzozowskich Grocholskiej

Wiktoria Kudela-Świątek

doi:10.12797/KPK.13.2021.13.03

Authors

Wiktoria Kudela-Świątek Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie https://orcid.org/0000-0001-9559-0784

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.13.2021.13.03

Keywords:

Ksawera Grocholska, landowners, Taken Lands, Lviv, Galician Slaughter

Abstract

LVIV AND ITS INHABITANTS IN 1847-1850 IN THE LIGHT OF THE SO-CALLED “MEMOIRS” OF KSAWERA GROCHOLSKA NEE BRZOZOWSKA

The purpose of this article includes reflection on the issue of how the so-called “Memoirs” of Ksawera Grocholska nee Brzozowska (1807-1872), a landowner from Podolia – elaborated by the Archbishop Zygmunt Szczęsny Feliński – show the life of the Polish aristocracy and landed class in Lviv in the first years after an event called in historiography as the Tarnów Slaughter (Galician Rabacja). Due to many reasons, it is a special biographical perspective. The text presents the figure of Countess Ksawera Grocholska nee Brzozowska, outlines the character of the source which should become a reference point for considerations included in this work. Furthermore, the most important endeavours that dominated the charitable activity of Countess Grocholska during her stay in Lviv have been described. These actions included purchase of a residential building for the needs of an orphanage being founded at the cloister of Sacré Coeur Sisters in Lviv, educational activities in favour of a finishing school for maidens, managed by this cloister, and philanthropic activity in aid of patriotic activists imprisoned in the Lviv jail, the so-called “Magdalenka”, and their families.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Wiktoria Kudela-Świątek, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie

Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, tłumaczka, adiunktka w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Zainteresowania naukowe: historia mówiona, problematyka pamięci (w tym m.in. miejsca pamięci i pamięć zbiorowa), dzieje Polaków na Wschodzie w XIX i XX w., Wielki Głód na Ukrainie.

References

Źródła drukowane:

Antoniewicz K., Wspomnienia misyjne z lat 1846, Poznań 1849.

Brzozowski K., O nowoczesnym zarządzaniu majątkiem – rady dla potomnych Karola Belina Brzozowskiego. Źródła do dziejów gospodarstwa ziemiańskiego na Kresach w XIX wieku, red. i przyg. do dr. P. Franaszek, Kraków 2005.

Dębicki L., Z dawnych wspomnień 1846-1848, Kraków 1903.

Feliński Z.S., Listy świętego do matki Ewy z Wendorffów Felińskiej z lat 1838-1860, [oprac. listów i wprow. T.A. Frącek], Warszawa–Teresin 2012.

Henryka Schmitta listy do żony (1845-1880), oprac. S. Kieniewicz, Wrocław 1961.

Listy z ziemi naszej. Korespondencja Wincentego Pola z lat 1826-1872, oprac. Z. Sudolski, Warszawa 2004.

Pamiętniki Xawery z Brzozowskich Grocholskiej uporządkowane i dopełnione na podstawie własnych jej listów i współczesnych korespondencyj, oprac. Z.S. Feliński, Kraków 1894.

Reyowie. Wspomnienia XIX-XX w., oprac. i wstęp J. Skrzypczak, Mielec 2009.

Wiesiołowski F., Pamiętnik z r. 1845-1847, Lwów 1868.

Prasa:

„Czas” 1891.

Opracowania:

Bruchnalska M., Brzozowska Eliza (zm. 1857), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 58.

Brzezina K., Klasztor i zakład naukowo-wychowawczy ss. Najświętszego Serca Jezusa z kaplicą p.w. Najświętszych Serc Jezusa i Marii, [w:] Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX,

Kraków 2004, s. 21-46, Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, cz. 1: Kościoły i klasztory rzymskokatolickie dawnego województwa ruskiego, red. nauk. J.K. Ostrowski, t. 12.

Chotkowski W., Historia polityczna dawnych klasztorów panieńskich w Galicyi 1773-1848, Kraków 1905.

Dunin-Borkowski J.S., Rocznik szlachty polskiej, t. 1, Lwów 1881.

Kudela-Świątek W., Spuścizna korespondencyjna hrabiny Ksawery z Brzozowskich Grocholskiej (1807-1872), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, t. 57, z. 1, s. 35-56 (w druku). DOI: https://doi.org/10.12775/SDR.2022.1.02

Litwornia A., Rzym Mickiewicza. Poeta nad Tybrem 1829-1831, Warszawa 2005.

Marut A., Zabytki dworskie w Weryni, „Rocznik Kolbuszowski” 2002, nr 6, s. 57-65.

Piórek M., Właściciele ziemscy Weryni i Kolbuszowej, „Rocznik Kolbuszowski” 1986, nr 1, s. 23-38.

Popek J., Ród Tyszkiewiczów z Weryni, Warszawa 2018.

Sieradzki J., Relacja wikarego o 1846 r., „Kwartalnik Historyczny” R. 57, 1949, z. 1-4, s. 127-138.

Sierżęga P., Kazimierz Tyszkowski (1894-1940). Z dziejów nauki polskiej w międzywojennym Lwowie, Rzeszów 2011.

Szczepański J., Weterani powstań narodowych w Zakładzie św. Kazimierza w Paryżu, Warszawa 2011.

Śliwowska W., Sobańska Róża (1798-1880), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 39, Kraków 1999-2000, s. 414.

Załęski S., Szkic dziejów Towarzystwa Sióstr Serca Jezusowego na ziemi polskiej, Kraków 1885.

Załęski S., Żywot czcigodnej matki Magdaleny Zofii Barat założycielki Towarzystwa Sióstr Najśw. Serca Jezusowego oraz szkic dziejów tegoż Towarzystwa osobliwie na ziemi polskiej, Kraków 1885.

Колесник В., Відомі поляки в історії Вінниччини. Бібліографічний словник, Вінниця 2007, [Kolesnik V., Vіdomі polâki v іstorії Vіnniččini. Bіblіografіčnij slovnik, Vіnnicâ 2007].