O znaczeniu przymiotnika nieszczęsny we współczesnej polszczyźnie

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.29.06

Słowa kluczowe:

nieszczęsny, metatekst, semantyka, leksykografia dawna i współczesna

Abstrakt

On the meaning of the adjective nieszczęsny ‘luckless’ in contemporary polish

The aim of this paper is to perform a semantic analysis of the expression nieszczęsny ‘luckless’, which functions at the non-denotational level of language description. As a metatextual adjective, it is different both from the old expression of the same shape, and from contemporary adjectives which are often wrongly equated with it semantically, e.g. pechowy ‘unlucky’, żałosny ‘pitiful’, niefortunny ‘unfortunate’. The paper contains a survey of dictionary definitions of both homonymous units (i.e. the old and the contemporary adjective nieszczęsny), a characterization of the collocation of the expression nieszczęsny, as well as of words that are semantically associated with it (including the adjective nieszczęśliwy ‘unhappy’). Moreover, the article discusses problems which directly affect the findings regarding the semantic specificity of nieszczęsny (the issue of the subject of predication, the question of reference). It concludes with a proposal of explication of the meaning of the analysed unit.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bogusławski A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, „Poradnik Językowy” nr 8, s. 356–364.

Bogusławski A., 1988, Język w słowniku. Desiderata semantyczne do wielkiego słownika polszczyzny, Wrocław.

Danielewiczowa M., 2007, Przymiotniki nieprzymiotniki. O pewnym niezwykłym typie wyrażeń w języku polskim, „Zbornik Matice srpske za slavistiku” 71–72, s. 223–236, [on-line:] http://www.maticasrpska.org.rs/stariSajt/casopisi/slavistiku_71-72.pdf.

ISJP: M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego, t. I–II, Warszawa 2000.

Narodowy Korpus Języka Polskiego, praca zbiorowa, red. A. Przepiórkowski, M. Bańko, R.L. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Warszawa 2012.

NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, [on-line:] https://nkjp.pl.

SJAM: K. Górski, S. Hrabec (red.), Słownik języka Adama Mickiewicza, t. I–XI, Wrocław 1962–1983.

SJP: M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, t. I–III, Warszawa 1988–1989.

SJPD: W. Doroszewski (red.), Słownik języka polskiego, t. I–XI, Warszawa 1958–1969.

SL: S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. I–VI, Lwów 1854–1860.

SPJK: M. Kucała (red.), Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, t. I–V, Kraków 1994–2012.

SPJS: Słownik pojęciowy języka staropolskiego, [on-line:] https://spjs.ijp.pan.pl.

SStp: S. Urbańczyk (red.), Słownik staropolski, t. I–XI, Kraków 1953–2002.

SW: J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki (red.), Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.

SWil.: A. Zdanowicz i in., Słownik języka polskiego, t. I–II, Wilno 1861.

SWJP: B. Dunaj (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.

Topolińska Z., 1984, Składnia grupy imiennej, [w:] eadem (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa, s. 301–389.

Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, praca zbiorowa, red. P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska, M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek, Kraków 2018.

Wierzbicka A., 1969, Dociekania semantyczne, Wrocław.

Wierzbicka A., 1971, Metatekst w tekście, [w:] M.R. Mayenowa (red.), O spójności tekstu, Wrocław, s. 105–121.

WSJP PAN: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, [on-line:] https://wsjp.pl.

Pobrania

Opublikowane

2020-05-16

Jak cytować

Wołk, M. (2020) „O znaczeniu przymiotnika nieszczęsny we współczesnej polszczyźnie”, LingVaria, 15(1(29), s. 89–101. doi: 10.12797/LV.15.2020.29.06.

Numer

Dział

Polszczyzna współczesna