Czy włoskie tłumaczenie może oddać francuskie rozróżnienie na czasy historii i dyskursu?
(na przykładzie tłumaczenia książki Antoine’a de Saint‑Exupéry’ego pt. Le Petit Prince)
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.22.2016.32.11Keywords:
czasy dyskursu, czasy historyczne, narracja nietypowa, rezultatywnośćAbstract
Can Italian Translation Render the French Distinction Between Historical Tenses and Discourse Tenses? (An Analysis of a Translation of Le Petit Prince by Antoine de Saint‑Exupéry)
This article addresses the use of two French Past tenses in a narrative text: passé simple and passé composé. These tenses are used in two different types of utterances, respectively: « history » and « discourse » (Benveniste). De Saint‑Exupéry made use of this distinction in order to build two parallel narrations: the history of the Little Prince and that of the narrator‑pilot. The author discusses the (im)possibility of marking these two narrations in an Italian translation.
Downloads
References
Apothéloz, D., Nowakowska, M. (2010), „La résultativité et la valeur de parfait en français et en polonais”, Cahiers Chronos, 21, s. 1‑23. (= w: Moline, E., Vetters, C. (éds) (2010), Temps, aspect et modalité en français, Rodopi, Amsterdam–New York). DOI: https://doi.org/10.1163/9789042030275_002
Benveniste, E. (1959), „Les relations de temps dans le verbe français”, Bulletin de la Société de Linguistique, LIV, fasc. 1. [Reprint in: Problèmes de linguistique générale, 1, Gallimard, Paris 1966, s. 237‑250.]
Bertinetto, P.M. (1986), Tempo, aspetto e azione nel verbo italiano. Il sistema dell’indicativo, Accademia della Crusca, Firenze.
Bertinetto, P.M. (1991), „Il verbo”, w: Renzi, L., Salvi, G., Cardinaletti, A. (eds) (1991), Grande grammatica italiana di consultazione, il Mulino, Bologna, vol. 2º (I sintagmi verbale, aggettivale, avverbiale. La subordinazione), s. 13‑161.
Bertinetto, P.M., Squartini, M. (1996), „La distribuzione del perfetto semplice e del perfetto composto nelle diverse varietà di italiano”, Romance Philology, 49, 4, s. 383‑419.
Costantino, L. (2015), „Translation theories in the Slavic countries. Introductory remarks”, w: Ceccherelli, A., Costantino, L., Diddi, C. (eds) (2015), Translation theories in the Slavic countries, „Europa Orientalis” – Dipartimento di Studi Umanistici – Università di Salerno, Salerno, s. 11‑23.
Dąmbska‑Prokop, U. (2005), Warsztat tłumacza i jego pułapki, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Umiejętności, Kielce.
Eco, U. (1994), Sei passeggiate nei boschi narrativi, Bompiani, Milano.
Eco, U. (2003), Dire quasi la stessa cosa. Esperienze di traduzione, Bompiani, Milano.
Genette, G. (1972), Figures III, Seuil, Paris.
Górnikiewicz, J., Piechnik, I., Świątkowska, M. (red.) (2012), Le Petit Prince et les amis au pays des traductions. Études dédiées à Urszula Dąmbska‑Prokop, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Hejwowski, K. (2007), Kognitywno‑komunikacyjna teoria przekładu, PWN, Warszawa.
Jakobson, R. (1959), „On linguistic aspect of translation”, w: Brower, R.A. (ed.) (1959), On translation, Harvard University Press, Cambridge, Mass., s. 232‑239 DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674731615.c18
(polska wersja: (1989), „O językoznawczych aspektach przekładu”, w: W poszukiwaniu istoty języka, Wybór pism, Mayenowa, M.R. (red.), PIW, Warszawa, s. 372‑381).
Lipiński, K. (2000), Vademecum tłumacza, Wydawnictwo Idea, Kraków.
Nowakowska, M. (2010), „La valeur d’antériorité du passé composé”, w: Dutka‑Mańkowska, A., Giermak‑Zielińska, T. (éds) (2010), Des mots et du texte aux conceptions de la description linguistique, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 343‑351.
Nowakowska, M. (2013), „Combien y a‑t‑il de passés composés?”, w: Grabowska, A., Graca, J., Smutek, L. (red.) (2013), Problemy współczesnej neofilologii. Wybrane zagadnienia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Tarnów, s. 373‑383.
Osimo, B. (2008), Manuale del traduttore. Guida pratica con glossario, Editore Ulrico Hoepli, Milano.
de Saint‑Exupéry, A. (1946), Le Petit Prince, Gallimard, Paris.
Squartini, M. (2015), Il verbo, Carocci, Roma.
Squartini, M., Bertinetto, P.M. (2000), „The simple and compound past in Romance languages”, w: Dahl, Ö. (ed.) (2000), Tense and aspect in the languages of Europe, Mouton de Gruyter, Berlin–New York, s. 441‑478.
Tabakowska, E. (1993), Cognitive linguistics and poetics of translation, Gunter Narr Verlag, Tübingen.
Tabakowska, E. (2015), „Cognitive perspectives in Polish translation studies today”, w: Ceccherelli, A., Costantino, L., Diddi, C. (eds.) (2015), Translation theories in the Slavic countries, „Europa Orientalis” – Dipartimento di Studi
Umanistici – Università di Salerno, Salerno, s. 131‑141.
Vuillaume, M. (1990), Grammaire temporelle des récits, Minuit, Paris.
Weinrich, H. (1973), Le temps, Seuil, Paris.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
