Wątki medyczne w biografiach wybitnych Wielkopolan: Stanisława Staszica i Augusta Cieszkowskiego
DOI:
https://doi.org/10.12797/AHiFM.83.2020.83.04Keywords:
Stanisław Staszic, August Cieszkowski, Enlightenment, ground-work for the nation and society, medicine, education, reforms, Scientific Society of Warsaw, Scientific Society of PoznańAbstract
MEDICAL MATTERS IN BIOGRAPHIES OF TWO DISTINGUISHED CITIZENS OF GREAT POLAND: STANISŁAW STASZIC AND AUGUST CIESZKOWSKI
Stanisław Staszic (1755-1826) and August Cieszkowski (1814-1894) were versatile persons, meritorious polish philosophers, founders of high schools, chairmen of famous scientific societas in Warsaw and Poznań. They live in the second half of XVIII century (the first) and in XIX century, became emitent advocates of modernisation and consolidation of Poland. Poland was divided then and annexed by foreign neighbours, our enemies. Both were followers of social integrity, education and industralisation- so called, ground work. They had of course some corporal ailments. This article shows them, and by the way, makes their biographies more interesting and vivid. Both great men influenced also, on preparing many reforms on the country medicine area.
References
Abramowicz A., Stanisław Staszic między Buffonem i Cuvierem, „Zeszyty Staszicowskie” 1988, z. 1, s. 38-39.
August hr. Cieszkowski 1814-1894. 200-lecie urodzin, Oficjalna strona obchodów prowadzona przez Parafię św. Mikołaja w Wierzenicy & „Wierzeniczenia”, [on-line:] cieszkowski.parafia-wierzenica.pl/?page_id=48, (dostęp: 27.10.2020).
Banaszak M., Kapłaństwo Staszica – problem badawczy (komunikat), Stanisław Staszic. Materiały Sesji Staszicowskiej Piła 19-20 września 1995, Piła 1995.
Bilikiewicz T., Psychiatria kliniczna, Warszawa 1979.
Błachnio H., et al., Hr. August Cieszkowski, Swarzędz 2014.
Bochan M., Biblioteka Stanisława Staszica [w:] Stanisław Staszic i jego epoka, red. C. Kucharska, Z. Popławski, Piła 2006.
Brzęk G., Botanika, zoologia i filozofia przyrody w dziełach Stanisława Staszica. Stanisław Staszic. Materiały sesji staszicowskiej Piła 19-20 września 1995, Piła 1995.
Buczyńscy J. i W., Gabryela Cieszkowska-siostra Augusta, „Wierzeniczenia” R. 16, 2015, nr 8(123).
Członkowska A., Członkowski A., red., Diagnostyka i leczenie w neurologii, Warszawa 1992.
Jarosz M., Psychologia lekarska, Warszawa 1978.
Kochanowicz J., Kułakowska A., Drozdowski W., Sezonowość występowania udarów niedokrwiennych mózgu w Polsce północno-wschodniej, „Neurologia i Neurochirurgia Polska” 1999, nr 5, s. 1005-1011.
Koźmian K., Pamiętniki obejmujące wspomnienia od r. 1780 do r. 1815, t. 2, Wrocław 1972.
Kuchowicz Z., O biologiczny wymiar historii: książka propozycji, Warszawa 1985, s. 8-9.
Kuderowicz Z., Hegel Georg Wilhelm Friedrich [w:] Słownik filozofii, red. J. Hartman, Kraków 2004, s. 310-312.
Leśniewski C., Około zgonu Stanisława Staszica [w:] Księga pamiątkowa ku uczczeniu dwudziestopięcioletniej działalności naukowej Profesora Marcelego Handelsmana wydana staraniem i nakładem uczniów, Warszawa 1929.
Leśniewski C., Stanisław Staszic. Jego życie i ideologia w dobie Polski niepodległej (1755-1795), Warszawa 1926.
Marciniak R., Prezesi Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Ich myśl i dzieło, Poznań 2006.
Molik W., Hinc A., Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk a towarzystwa naukowe na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku, Poznań 2012.
Molik W., Stanisław Staszic (1755-1826), Poznań 1980.
Olejniczak J., Spór z Aleksandrem Zamoyskim, w świetle nieznanych listów Staszica, „Zeszyty Staszicowskie” 2016, z. 10, s. 134-142.
Olejniczak J., Testament księdza Andrzeja Staszica, „Zeszyty Staszicowskie” 2018, nr 11.
Początek M., Przyczynek do katamnezy i zgonu Stanisława Staszica, „Licentiatus. Zeszyty Dydaktyczno-Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Pile” 2004, t. 5.
Richter S., Udar mózgu – ocena farmakologiczna, „Terapia” 2004, nr 1(146).
Schnitter B., Stanisław Staszic a rozwój medycyny w okresie oświecenia, „Rocznik Pilski” 1966, t. 1.
Seyda B., Dzieje medycyny w zarysie, Warszawa 1973.
Skobel F., Moje wspomnienia (1812-1876), Poznań 1924.
Staszic S., Krótki rys życia mego [w:] Stanisław Staszic. Wielki syn ziemi pilskiej, Piła 1986.
Stojałowski K., Anatomia patologiczna w zarysie, Warszawa 1962.
Szacka B., Stanisław Staszic. Portret mieszczanina, Warszawa 1962.
Śp. August hr. Cieszkowski, „Nowiny Lekarskie”, R. VI, 1894, nr 4.
Usurski M., …poprawić los, powiększyć szczęśliwość drugich ludzi… Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie Stanisława Staszica, tekst przewodnika po wystawie, 2008.
Usurski M., Być narodowi użytecznym. Stanisław Staszic i Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1800-1832, tekst przewodnika po wystawie, Muzeum S. Staszica w Pile, Piła 2010.
Usurski M., Staszic w mundurze urzędnika, scenariusz wystawy, Muzeum S. Staszica w Pile, 2007.
Usurski M., Udział Staszica w pracach Rady Stanu Królestwa Polskiego w latach 1822-1826, „Zeszyty Staszicowskie” 2010, nr 7.
Usurski M., Udział Staszica w pracach Rady Stanu Księstwa Warszawskiego 1808-1810, „Zeszyty Staszicowskie” 2002, nr 3.
Winiarz A., Myśl uniwersytecka Stanisława Staszica, „Zeszyty Staszicowskie” 2010, nr 7.
Winiarz A., Stanisław Staszic w świetle pamiętników i wspomnień swojej epoki, „Zeszyty Staszicowskie” 2012, nr 8.
Wojnowski K., Wstęp. August hr. Cieszkowski [w:] A. Cieszkowski, Prolegomena do historiozofii, Poznań 2007.
Wołk A., Las w pisarstwie Staszica – na przykładzie Dziennika podróży 1789-1805, „Zeszyty Staszicowskie” 2002, nr 3.
Wójcik Z., Stanisław Staszic, Radom 2008.
Wrzosek A., Przyczynek do życiorysu Augusta Cieszkowskiego (dokończenie), „Dziennik Poznański” R. 66, 1924, nr 11 (13.01).
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
