Gimnazjum w Samborze za czasów dyrektury Franciszka Tomaszewskiego (1896-1904)

Tomasz Pudłocki

doi:10.12797/KPK.10.2018.10.03

Authors

Tomasz Pudłocki Uniwersytet Jagielloński http://orcid.org/0000-0001-7527-0919

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.10.2018.10.03

Keywords:

middle school, Sambor, Franciszek Tomaszewski, education, social work

Abstract

The Middle School in Sambor under Franciszek Tomaszewski (1896-1904)

The author of the article looks into the activity of the Middle School in Sambor lead by Franciszek Tomaszewski (1896-1904) and the school community. Tomaszewski was a committed teacher, activist and prominent educator interested in politics and learning. His method was greatly inspired by his educational background from Kraków. In Sambor he influenced many culturally, educationally and economically active teachers working under his tutelage. Due to the fact that the school in Sambor was funded by Sambor local government and teachers were active members of numerous local associations, the school was the centre for many events readily reported by the local press.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Tomasz Pudłocki, Uniwersytet Jagielloński

Doktor habilitowany nauk humanistycznych ze specjalności historia kultury, nauki i wychowania. Absolwent historii na Uniwersytecie Jagiellońskim i Collegium Invisibile w Warszawie. Adiunkt w Zakładzie Historii Kultury i Edukacji Historycznej w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (2012/2013 i 2017/2018) oraz Fundacji Fulbrighta (2015/2016). Prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu w latach 2011-2013. Specjalizuje się w historii społeczno-kulturowej Galicji, historii kobiet w XIX i XX w., polsko-brytyjskich i polsko-amerykańskich relacjach intelektualnych.

References

Borcz H., Działalność duszpasterstwa biskupa Józefa Sebastiana Pelczara w diecezji przemyskiej w latach 1901-1924, [w:] Święty Józef Sebastian Pelczar (1842-1924). Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego i biskup przemyski, „Studia do Dziejów Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego”, Kraków 2005, t. 17, s. 375-391.

Grabowicz H., Uroczystość poświęcenia i oddania nowego budynku do użytku c.k. gimnazjum, [w:] Sprawozdanie Dyrekcji c.k. Gimnazjum im. Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893, Sambor 1893, s. 76-82.

Grin-Piszczek E., Troskolański Tadeusz Franciszek, [w:] Przemyski słownik biograficzny, t. 2, Przemyśl 2011, s. 169-173.

Grodziski S., Sejm Krajowy Galicyjski, t. 1-2, Kraków 2018.

Holyk R., Ukraińska filologia na uniwersytecie lwowskim w XIX wieku i w pierwszej połowie XX stulecia. Ludzie, idee, recepcje, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2018, nr 2 (145), W kręgu historii nauki i oświaty. Uniwersyteckie środowiska filologów krakowskich i lwowskich 1850-1939, red. M. Stinia, T. Pudłocki, s. 355-374.

Horbowski A., Sprawozdania szkolne gimnazjów galicyjskich, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 3, Nauka i oświata, red. A. Meissner, J. Wyrozumski, Rzeszów 1995, s. 211-219.

Kłańska M., Sternbach Herman, [w:] Polski słownik biograficzny, Warszawa–Kraków 2004-2005, t. 43, s. 471-473.

Kramarz H., Nauczyciele gimnazjalni w Galicji 1867-1914. Studium historyczno-socjologiczne, Kraków 1987.

Kuczera A., Samborszczyzna. Ilustrowana monografia miasta Sambora i ekonomii samborskiej, t. 2, Sambor 1937.

Łuczyńska B., Udział Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych w integrowaniu nauczycieli szkół średnich Galicji 1884-1909, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 3 Nauka i oświata, red. A. Meissner, J. Wyrozumski, Rzeszów 1995.

Majewska J., Demon ruchu, duch czasu, widma miejsc. Fantastyczny Grabiński i jego świat, Wrocław 2018.

Pudłocki T., Apostołowie wiary czy posłuszni urzędnicy? Księża obrządków rzymskokatolickiego i greckokatolickiego w przemyskim I Gimnazjum w latach 1867-1914, [w:] Super omnia veritas. Księga dedykowana Księdzu Profesorowi Tadeuszowi Śliwie w 90. rocznicę urodzin i 50-lecie pracy naukowej, red. J. Wołczański, S. Nabywaniec, A. Szal, Lwów-Kraków 2015, s. 551-580.

Pudłocki T., Franciszek Tomaszewski i njegovo putovanje po hrvatskim krajevima, „Historijski zbornik” [Zagrzeb] 2016, vol. 68, No. 2, s. 385-410.

Pudłocki T., Gimnazjum im. Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze w okresie dyrektury Józefa Szafrana (1904-1914), [w:] Galicja – mozaika nie tylko narodowa, t. 4, red. U. Jakubowska, Warszawa 2017, s. 95-124.

Pudłocki T., „Grono nauczycielskie już nie jest tak zharmonizowane jak było dawniej” – środowisko profesorów dębickiego gimnazjum przed I wojną światową, [w:] Prowincja galicyjska wokół I wojny światowej. Konteksty, porównania, przykłady, red. T. Pudłocki, A.S. Więch, Przemyśl 2014, s. 9-21

Pudłocki T., Katecheci gimnazjalni obu obrządków katolickich w Galicji Wschodniej w II połowie XIX wieku: razem czy osobno?, [w:] Istorіâ relіgії v Ukraїnі. Naukovij ŝorіčnik, Kniga I, uporâdniki: O. Kiričuk, M. Omelʹčuk, I. Kiričuk, Lʹvіv 2015, s. 173-189.

Pudłocki T., Kontakty bpa Józefa Sebastiana Pelczara z I Gimnazjum w Przemyślu, „Rocznik Gimnazjalny. I Liceum Ogólnokształcące im. J. Słowackiego w Przemyślu” 2003 [2004], nr 7 (86), s. 317-333.

Pudłocki T., Na rozstaju wzorców i pragnień – życie codzienne uczniów I gimnazjum w Przemyślu na początku XX wieku, [w:] Virtuti et ingenio. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Julianowi Dybcowi, red. Andrzej K. Banach, Kraków 2013, s. 431-447.

Pudłocki T., Rola religii w życiu codziennym społeczeństw gimnazjalnych na przykładzie szkół średnich Przemyśla w latach 1867-1939, [w:] Karpati. Lûdina, etnos, civіlіzacіâ, Vip. 3, Іvano-Frankіvsʹk 2011, s. 59-68.

Pudłocki T., Mihajlo Krіlʹ: Sambіrsʹka gіmnazіâ, šlâh u 225 rokіv, tom 1, Drogobič, wyd. Kolo 2017, ss. 806, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. 63, 2018, nr 3, s. 137-143.

Pudłocki T., A.S. Więch, Dorożyński Arseni, [w:] Przemyski słownik biograficzny, t. 2, Przemyśl 2011, s. 8-11.

Puszka A., Nauczyciele historii i geografii państwowych szkół średnich w Galicji w okresie autonomii Galicji (1868-1914), Lublin 1999.

Starnawski J., Petzold Emil, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, t. 2, Łódź 1998, s. 352-354.

Szkoła charakterów. Księga Jubileuszowa I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie, oprac. J. Świeboda, Rzeszów 1985.

Warmski M., Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych 1884-1894. Rys historyczny, Lwów 1894.

Weinfeld I., Ludność miejska Galicji i jej skład wyznaniowy (1881-1910), „Wiadomości Statyczne o Stosunkach Krajowych” 1912, t. 24, z. 2.

Enciklopedіâ ukraїnoznavstva, t. 3, Lʹvіv 1993, s. 1081-1082 [Енциклопедія українознавства, т. 3, Львів 1993, s. 1081-1082].

Galajčak T.Û., Kolessa Fіlaret Mihajlovič, [w:] Enciklopedіâ іstorії Ukraїni, red. V.A. Smolіj, t. 4, Kiїv 2007, s. 451 [Галайчак Т.Ю., Колесса Філарет Михайлович, [w:] Енциклопедія історії України, ред. В.А. Смолій, т. 4, Київ 2007, s. 451].

Krіlʹ M., Sambіrsʹka gіmnazіâ. Vіd zasnuvannâ do „vesni narodіv” (do 225-rіččâ vіd zasnuvannâ), „Drogobicʹkij kraєznavčij zbіrnik” 2017, vip. 3 (vip. spec.), s. 31-44 [Кріль М., Самбірська гімназія. Від заснування до „весни народів” (до 225-річчя від за-снування), „Дрогобицький краєзнавчий збірник” 2017, вип. 3 (вип. спец.), s. 31-44]

Krіlʹ M., Sambіrsʹka gіmnazіâ, šlâh u 225 rokіv, t. 1, Drogobič 2017 [Кріль М., Самбірська гімназія, шлях у 225 років, т. 1, Дрогобич 2017].

Paholkіv C., Ukraїnsʹka іntelіґencіâ u Gabsburzʹkіj Galičinі: osvіčena verstva j emansipacіâ nacії, Lʹvіv 2014 [Пахолків C., Українська інтеліґенція у Габсбурзькій Галичині: освічена верства й еман-сипація нації, Львів 2014].