Zofia Romanowiczówna (1842-1935) – lwowska pamiętnikarka i działaczka społeczna

Katarzyna Świetlik

doi:10.12797/KPK.13.2021.13.06

Authors

Katarzyna Świetlik Jan Kochanowski University of Kielce https://orcid.org/0000-0002-3742-6895

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.13.2021.13.06

Keywords:

Zofia Romanowiczówna, Lviv, the January Uprising

Abstract

ZOFIA ROMANOWICZÓWNA (1842-1935) – LVIV DIARIST AND SOCIAL ACTIVIST

Zofia Romanowiczówna is usually presented as a participant in the January Uprising, a teacher, and also a member of Lviv women’s associations. Undoubtedly, the aforementioned activities cannot be ignored, however no one can forget that she was primarily a human being, driven by feelings, a human being with all her weaknesses, but also with her advantages. Since both professional and patriotic activity was only an addition to her rich inner life, the image of which she outlined in her diary, which was kept throughout almost all of her long life. Zofia Romanowiczówna, as well as her further fates, perfectly illustrate the path that the emancipated women of the time had to go through –from a certain kind of stagnation to a conscious struggle for herself, as a woman and a human being, capable of self-maintenance without the need of the support by a man. This article is only an attempt to present the figure of a Lviv woman, her motivation, and it also emphasizes her activity in the social and patriotic field.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Katarzyna Świetlik, Jan Kochanowski University of Kielce

Doktorantka, absolwentka historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Zainteresowania badawcze skupiają się wokół szeroko pojętej problematyki kobiecej, życia codziennego w XIX stuleciu, a także dynastii europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem Romanowów, Habsburgów i Burbonów.

References

Źródła drukowane:

„Dziennik ustaw i rozporządzeń krajowych dla Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkim Księstwem Krakowskiem” 1871, cz. 8, nr 20.

Gryf-Kleszczyński T., „Zwolenniczka dumań anielskich” (w rocznicę powstania styczniowego), „Bluszcz” 1936, nr 4 z 25 I, s. 6-7.

Ostaszewski-Barański K., Wiadomości statystyczne o mieście Lwowie, cz. 5, Lwów 1894.

Romanowiczówna Z., Cienie (kilka oderwanych kart z mojego życia), Lwów 1930.

Romanowiczówna Z., Dziennik lwowski 1842-1930, t. 1: 1842-1887; t. 2: 1888-1930, wyd., oprac. i wstęp Z. Sudolski, Warszawa 2005.

Romanowiczówna Z., Felicya z Wasilewskich Boberska. Życiorys, Lwów 1893.

Romanowiczówna Z., Klaudynki. Kartka z dziejów patriotycznej pracy kobiet w Galicji, w drugiej połowie ubiegłego stulecia, Lwów 1913.

Romanowiczówna Z., Tadeusz Romanowicz. Listy i wspomnienia, Lwów 1934.

Romanowiczówna Z., Z dni krwi i łez (1863-1865), Lwów [b.d.].

Waniczkówna H., Lwowskie Koło Ligi Kobiet, [w:] Służba Ojczyźnie. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1915-1918, Warszawa 1929, s. 151-156.

Wasylewski S., Grottger i Lwowianie, „Gazeta Lwowska” 1928, nr 43 z 22 II, s. 3.

Wasylewski S., Panna Zofja, „Gazeta Lwowska” 1928, nr 26 z 1 II, s. 3; nr 27 z 2 II, s. 3.

Zygmuntowicz Z., W 66 rocznicę Powstania Styczniowego. 1863-1929. Weteranom lwowskim w hołdzie, Lwów 1929.

Opracowania:

Caban W., Kobiety i powstanie styczniowe, [w:] Kobieta i świat polityki. Polska na tle porównawczym w XIX i początkach XX wieku, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1994, s. 68-89.

Caban W., Manifestacje religijno-patriotyczne i wybuch powstania styczniowego w rejonie Gór Świętokrzyskich, „Studia Muzealno-Historyczne” 2013, t. 5, s. 79-85.

Dutka W., Kobiety w powstaniu styczniowym w świetle historiografii powstańczej 1863-1918, „Studia Gdańskie” 2012, t. 31, s. 265-276.

Górska U., Powstanie styczniowe oczami pewnej lwowianki: Galicja 1863, [w:] Powstanie styczniowe. Reinterpretacje pamięci. Studia, red. J. Ławski, I.E. Rusek, P. Wojciechowski, Białystok 2019, s. 213-226.

Harmak A., Prototypy ról kobiecych w kanonie polskiej literatury dziewiętnastowiecznej, [w:] Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej, t. 2, red. W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 2001, s. 255-279.

Hoff J., Wzory obyczajowe dla kobiet w świetle kodeksów obyczajowych XIX i początków XX wieku, [w:] Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 2, cz. 1, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1992, s. 67-79.

Homola I., Inteligencja galicyjska w poł. XIX w., [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wieku.

Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, red. W. Kula, J. Leskiewiczowa, Warszawa 1972, s. 103-140.

Jamrożek W., Kobiety w edukacji i pracy społeczno-oświatowej w świetle koncepcji galicyjskiej socjalnej demokracji, [w:] Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej, t. 2, red.

W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 2001, s. 319-326.

Kizwalter T., Procesy modernizacji a emancypacja kobiet na ziemiach polskich w XIX wieku, [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w., red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1990, s. 1-9.

Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1990.

Maternicki J., Materiały autobiograficzne i ich rola w badaniach historiograficznych, [w:] Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2017, s. 69-90.

Michalska-Bracha L., Między pamięcią a historiografią. Lwowskie debaty o powstaniu styczniowym 1864-1939, Kielce 2011.

Michalska-Bracha L., Marczewska M., Lwowianki wobec równouprawnienia kobiet – trzy historie.

Studium historyczno-językoznawcze, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych” 2019, nr 1(6), s. 25-53.

Najdus W., O prawa obywatelskie kobiet w zaborze austriackim, [w:] Kobieta i świat polityki.

Polska na tle porównawczym w XIX i początkach XX wieku. Zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1994, s. 99-118.

Orłowicz M., Przewodnik po Lwowie. Plan stołecznego królewskiego miasta Lwowa z 1894 r., Krosno 2004.

Poklewska K., „Życie moje dwoistym prądem płynie”. O Zofii Romanowiczównie i jej dziennikach, „Pamiętnik Literacki” 2008, nr 4, s. 23-44.

Sudolski Z., Zofia Romanowiczówna – heroiczny wzorzec kresowianki (w świetle nieznanego „Dziennika” z lat 1842-1930), [w:] Kresowianki. Krąg pisarek heroicznych, red. K. Stępnik, M. Gabryś-Sławińska, Lublin 2006, s. 11-18.

Syguła J., Pozycja i rola kobiety w rodzinie na ziemiach polskich w XIX stuleciu, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2009, z. 136, s. 57-76.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Promienna. Opowieść biograficzna o Klaudynie z Działyńskich Potockiej (1801-1836), Poznań 1976.

Załęczny J., Zofia Romanowiczówna – lwowska aktywistka z powstańczym rodowodem, [w:] Kobiety na Kresach na przełomie XIX i XX wieku, red. A. Dawid, J. Lusek, Warszawa 2016, s. 277-286.

Załęczny J., Weteranki Powstania Styczniowego wobec rzeczywistości odradzającej się Rzeczypospolitej, „Niepodległość i Pamięć” 2014, nr 3-4, s. 49-64.