Problemy z interpretacją fonologiczną samogłosek nosowych w języku polskim
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.18.2023.36.04Słowa kluczowe:
fonetyka, system fonologiczny, fonemy nosoweAbstrakt
PROBLEMS WITH PHONOLOGICAL INTERPRETATION OF NASAL VOWELS IN POLISH
The article discusses problems related to the sound realisation of the nasal sounds “ą” and “ę” as well as the differences in the phonological interpretation of those realisations. The issue has been raised many times by linguistic researchers, which proves its complexity. The article is an overview as its main goal has been to compare suggestions in terms of the nasal phonemes range, including the author’s suggestion for the phonological interpretation of the second part of the biphonemic sound production of the sounds “ą” and “ę” using phonological opposition and sound distribution.
Pobrania
Bibliografia
Benni T., 1912, Samogłoski polskie. Analiza fizjologiczna i systematyka, Warszawa.
Biedrzycki L., 1963, Fonologiczna interpretacja polskich głosek nosowych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXII, s. 25–45.
Biedrzycki L., 1978, Fonologia angielskich i polskich rezonantów. Porównanie samogłosek oraz spółgłosek rezonantowych, Warszawa.
Dłuska M., 1983, Fonetyka polska. Artykulacje głosek polskich, Warszawa – Kraków.
Dukiewicz L., 1967, Polskie głoski nosowe. Analiza akustyczna, Warszawa.
Dukiewicz L., 1995, Fonetyka, [w:] H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków, s. 7–103.
Dunaj B., 1991, Dwa dyskusyjne problemy polskiej fonologii, [w:] A. Kowalska, A. Wilkoń (red.), Prace językoznawcze 19. Studia polonistyczne, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 1178, Katowice, s. 40–46.
Jassem W., 1958, A Phonologic and Acoustic Classification of Polish Vowels, „Zeitschrift fur Phonetik und allgemeine Sprachwissenschaft” 11, s. 299–319, https://doi.org/10.1524/stuf.1958.11.14.299.
Jassem W., 1966, The Distinctive Features and Entropy of the Polish Phoneme System, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXIV, s. 87–108.
Jassem W., 1973, Podstawy fonetyki akustycznej, Warszawa.
Klebanowska B., 1990, Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim, Warszawa.
Klebanowska B., 2007, Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim z ćwiczeniami, współtwórca M. Łaziński, Warszawa.
Koneczna H., 1934, Studium eksperymentalne artykulacji głosek polskich, „Prace Filologiczne” 16, s. 133–176.
Koneczna H., 1965, Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich, Warszawa.
Laskowski R., 1978/1999, System fonologiczny języka polskiego, [w:] S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia języka polskiego, wyd. 3, Wrocław, s. 386–389.
Lorenc A., 2016, Wymowa normatywna polskich samogłosek nosowych i spółgłoski bocznej, Warszawa.
Madelska L., 2005, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny (z CD-ROM), Kraków.
Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa.
Nitsch K., 1907, Kilka uwag o wymowie nosówek w polszczyźnie literackiej, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” III, s. 302–303.
Ostaszewska D., Tambor J., 2000, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa.
Retz R.J., 1979a, Wokół wartości fonologicznej polskich samogłosek nosowych, „Poradnik Językowy” nr 5, s. 216–223.
Retz R.J., 1979b, Wokół wartości fonologicznej polskich samogłosek nosowych (ciąg dalszy artykułu z nru 5/79), „Poradnik Językowy” nr 6, s. 281–295.
Rocławski B., 1976/1986, Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego, Gdańsk.
Rocławski B., 2001/2005, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk.
Sawicka I., 1995, Fonologia, [w:] H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków, s. 105–195.
Stieber Z., 1966, Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Warszawa.
Szpyra-Kozłowska J., 2002a, Inwentarze fonemów języka polskiego i ich konsekwencje, „Logopedia” 31, s. 7–26.
Szpyra-Kozłowska J., 2002b, Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin.
Wierzchowska B., 1967, Opis fonetyczny języka polskiego, Warszawa.
Wierzchowska B., 1980, Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk.
Wiśniewski M., 1996, Status fonologiczny półsamogłosek polskich, [w:] K. Kallas (red.), Polonistyka toruńska Uniwersytetowi w 50. rocznicę utworzenia UMK. Językoznawstwo, Toruń, s. 167–179.
Wiśniewski M., 1997/2001, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego. Skrypt dla studentów filologii polskiej, wyd. 4, Toruń.
Zarębina M., 1963, Tendencje rozwojowe polskich samogłosek nosowych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XXXIV, s. 25–33.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
