Frazeologiczne ujęcie kolokacji Franza Josefa Hausmanna i możliwość jego adaptacji w języku polskim
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.37.03Słowa kluczowe:
kolokacje, baza kolokacyjna, kolokator, frazeologia polska, łączliwość leksykalnaAbstrakt
A PHRASEOLOGICAL APPROACH TO COLLOCATIONS ACCORDING TO FRANZ JOSEF HAUSMANN AND ITS POSSIBLE ADAPTATION IN POLISH
Collocations is a term for a linguistic phenomenon that can be and is variously understood and defined. The aim of this article is to give an overview of the narrow concept of collocations suggested by Hausmann. The author of the article describes the semantic (phraseological) approach to the term, which stands in opposition to the syntactic, or corpus-based one. Collocations, according to Hausmann, take into account the process of thinking and language production of language learners. The hierarchical structure of collocations consisting of the collocation base and the collocator, which was suggested for the first time, is presented, and the individual elements of this phraseme are characterised in the article. Also, the author of the article attempts to transfer the concept of collocations according to Hausmann to the Polish language, and indicates a possible classification of Polish collocations in the semantic approach.
Pobrania
Bibliografia
Bally Ch., 1909, Traité de stylistique française 1, Heidelberg.
Bańko M., 2006, Słownik dobrego stylu, czyli wyrazy, które się lubią, Warszawa.
Białek E., 2013, Kolokacja i wyraz – uwagi o relacjach synonimii oraz ekwiwalencji, „Annales Universitatis Marie Curie-Skłodowska” XXXI, s. 89–104.
Caro Cedillo A., 2004, Fachsprachliche Kollokationen. Ein übersetzungsorientiertes Datenbankmodell. Deutsch-Spanisch, Tübingen.
Coseriu E., 1967, Lexikalische Solidaritäten, „Poetica” 1 (3), s. 293−303. DOI: 10.30965/25890530-00103002.
Firth J.R., 1957, Modes of meaning, [w:] J.R. Firth, Papers in Linguistics 1934–1951, London, s. 190−215.
Gładysz M., 2003, Lexikalische Kollokationen in deutsch-polnischer Konfrontation, Frankfurt am Main.
Hausmann F.J., 1976, Linguistik des Wortschatzlernens im Französischstudium, „Grazer Linguistische Studien” 4, s. 49−60.
Hausmann F.J., 1982, Kollokationswörterbücher des Lateinischen und des Französischen im 16. und 17. Jahrhundert, [w:] P. Wunderli, W. Müller (red.), Romania historica et Romania hodierna, Frankfurt am Main, s. 182−199.
Hausmann F.J., 1984, Wortschatzlernen ist Kollokationslernen. Zum Lehren und Lernen französischer Wortverbindungen, „Praxis des neusprachlichen Unterrichts” 31 (4), s. 395−407.
Hausmann F.J., 1985, Kollokationen im deutschen Wörterbüch. Ein Beitrag zur Theorie des lexikographischen Beispiels, [w:] H. Bergenholtz, J. Mugdan (red.), Lexikographie und Grammatik. Akten des Essener Kolloquiums zur Grammatik im Wörterbuch, 28–30.6.1984, Berlin – Boston, s. 118−129. DOI: 10.1515/9783111635637-004.
Hausmann F.J., 1988, Grundprobleme des zweisprachigen Wörterbuchs, [w:] K. Hyldgaard-Jensen (red.), Proceedings of the Third International Symposium on Lexicography: May 14–16, 1986, at the University of Copenhagen, Berlin – Boston, s. 137−154, DOI: 10.1515/9783111347349-004.
Hausmann F.J., 1993a, Ist der deutsche Wortschatz lernbar? Oder: Wortschatz ist Chaos, „Informationen Deutsch als Fremdsprache” 20 (5), s. 471−485. DOI: 10.1515/infodaf-1993-200502.
Hausmann F.J., 1993b, Was ist eigentlich Wortschatz?, [w:] W. Börner, K. Vogel (red.), Wortschatz und Fremdsprachenerwerb, Bochum, s. 2−21.
Hausmann F.J., 1995, Von der Unmöglichkeit der kontrastiven Lexikologie, [w:] H.P. Kromann, A.L. Kjær (red.), Von der Allgegenwart der Lexikologie. Kontrastive Lexikologie
als Vorstufe zur zweisprachigen Lexikographie, Akten des Internationalen Werkstattgesprächs zur Kontrastiven Lexikologie 29.-30.10.1994 in Kopenhagen, Berlin – Boston, s. 19−23. DOI: 10.1515/9783110938081.19.
Hausmann F.J., 1997, Semiotaxis und Wörterbuch, [w:] K.P. Kondering, A. Lehr (red.), Linguistische Theorie und lexikographische Praxis. Symposiumsvorträge, Heidelberg 1996, Berlin – Boston, s. 171−180. DOI: 10.1515/9783110916751-014.
Hausmann F.J., 2003, Kollokationen in der Fachsprache: Schwerpunkt Französisch, [w:] U.O.H. Jung, A. Kolesnikova (red.), Fachsprachen und Hochschule, Forschung – Didaktik – Methodik, Frankfurt am Main, s. 83−92.
Hausmann F.J., 2004, Was sind eigentlich Kollokationen?, [w:] K. Steyer (red.), Wortverbindungen – mehr oder weniger fest, Berlin – Boston, s. 309−334. DOI: 10.1515/9783110622768-015.
Hausmann F.J., 2007, Die Kollokationen im Rahmen der Phraseologie – systematische und historische Darstellung, „Zeitschrift für Anglistik und Amerikanistik” 55 (3), s. 217−234. DOI: 10.1515/zaa.2007.55.3.217.
Hausmann F.J., 2008, Kollokationen und darüber hinaus. Einleitung in den thematischen Teil „Kollokationen in der europäischen Lexikographie und Wörterbuchforschung”, „Lexicographica” 24, s. 1−8. DOI: 10.1515/9783484605336.1.1.
Irsula Peña J., 1994, Substantiv-Verb-Kollokationen. Kontrastive Untersuchungen Deutsch-Spanisch, Frankfurt am Main.
Konecny Ch., 2010, Kollokationen. Versuch einer semantisch-begrifflichen Annäherung und Klassifizierung anhand italienischer Beispiele, München.
Kukowicz K., 2006, Kolokacje jako element języka należący do systemów semantycznych z gramatyką, „Linguistica Bidgostiana” 3, s. 133−139.
Müldner-Nieckowski P., 2020, Wyimki z osobistego notatnika z uwagami dotyczącymi teorii frazeologii, [w:] K. Wojan (red.), Wokół pewnego cytatu. Zbiór artykułów, Warszawa, s. 295−336.
Nida E.A., Taber Ch.R., 1969, Theorie und Praxis des Übersetzens unter besonderer Berücksichtigung der Bibelübersetzung [brak miejsca wydania].
Przybylska R., 2020, Kolokacje a analiza semantyczna wyrazu, „LingVaria” XV, nr 2 (30), s. 43–51. DOI: 10.12797/LV.15.2020.30.04.
Reder A., 2006, Kollokationen in der Wortschatzarbeit, Wien.
Reder A., 2008, Eine Stunde halten – Kollokationen in der Schullexik, [w:] P. Canisius, E. Hammer (red.), 50 Jahre Germanistik in Pécs. Akten eines internationalen Kongresses in Pécs, am 5. und 6. Oktober 2006, Wien, s. 159−179.
Seretny A., 2005, Łączliwość leksykalna w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] M. Dąbrowska (red.), Język trzeciego tysiąclecia III, t. 3: Język polski i języki obce – kontakty kultura, dydaktyka, Kraków, s. 303−311.
SF: S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. I, Warszawa 1974.
SJP PWN: Słownik języka polskiego PWN, [on-line:] https://sjp.pwn.pl.
Szulc A., 1997, Słownik dydaktyki języków obcych, Warszawa.
Targońska J., 2021, Die Entwicklung der Kollokationskompetenz im DaF-Unterricht (am Beispiel des Erwerbs von Substantiv-Verb-Kollokationen), Berlin. DOI: 10.3726/b18582.
Węgrzynek K., 2007, Związki frazeologiczne w Wielkim słowniku języka polskiego, [w:] P. Żmigrodzki, R. Przybylska (red.), Nowe Studia Leksykograficzne, t. 1, Kraków, s. 87−100.
WSFJP: P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 2003.
WSJP PAN: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, [on-line:] https://www.wsjp.pl/.
Żmigrodzki P., Bańko M., Batko-Tokarz B. et al. (red.), 2018, Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Kraków.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
