Frazeologizm – nieoczywista jednostka języka
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.38.02Słowa kluczowe:
polska frazeologia, wariancja, fleksja, składnia, semantykaAbstrakt
THE NON-OBVIOUS NATURE OF PHRASEOLOGICAL UNITS
The need to identify and study phraseological units was only recognised relatively recently. They are characterised by an asymmetry between the expression aspect and the content aspect: being combinations of words in the formal sense, phraseological units are semantic wholes. In effect, there is a complex network of interdependencies between the grammatical, semantic, and functional properties of their elements, as well as of the entire units, which renders them theoretically interesting and distinct from lexemes. They are important in communication but can be difficult to speakers: in order to use them well, one has to know their internal syntactic arrangement, the degree of their discontinuity in utterances, their variability, contextual adaptability and influence on context, as well as their functions in actual use.
Pobrania
Bibliografia
Basaj M., Rytel D. (red.), 1982, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” I, Wrocław.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Basaj M., Rytel D. (red.), 1985a, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” II, Wrocław.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Basaj M., Rytel D. (red.), 1985b, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” III, Wrocław.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Basaj M., Rytel D. (red.), 1988a, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” IV, Wrocław.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Basaj M., Rytel D. (red.), 1988b, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” V, Wrocław.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Basaj M., Rytel D. (red.), 1994, „Z Problemów Frazeologii Polskiej i Słowiańskiej” VI, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bąba S., 1998, Materiały do bibliografii frazeologii polskiej. Prace opublikowane w latach 1945–1995, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bąba S., 2003, Materiały do bibliografii frazeologii polskiej. Prace opublikowane w latach 1996–2000, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bąba S., 2008, Materiały do bibliografii frazeologii polskiej. Prace opublikowane w latach 2001–2005, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bąba S., 2009, Fleksja frazeologizmów, [w:] P. Fliciński, K. Skibski (red.), Frazeologia polska. Studia i szkice, Poznań, s. 139–180.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bąba S., Skibski K., Szczyszek M. (red.), 2010, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bogusławski A., 1989, Uwagi o pracy nad frazeologią, [w:] Z. Saloni (red.), Studia z polskiej leksykografii współczesnej, t. III, Białystok, s. 13–30.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bogusławski A., Danielewiczowa M., 2005, Verba polona abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bogusławski A., Garnysz-Kozłowska T., 1979, Addenda do frazeologii polskiej. Zeszyt wstępny, Carbondale – Edmonton.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Bogusławski A., Wawrzyńczyk J., 1993, Polszczyzna, jaką znamy. Nowa sonda słownikowa, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Buttler D., 1982, Pojęcie wariantów frazeologicznych, [w:] A.M. Lewicki (red.), Stałość i zmienność związków frazeologicznych, Lublin, s. 27–35.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chlebda W., 1991, Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Opole [wyd. 2, uzup. – Łask 2003].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Chlebda W., 1993, Frazematyka, [w:] J. Bartmiński (red.), Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, Wrocław, s. 327–334 [wyd. 2, uzup. i popr.: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001, s. 335–342; wyd. 3 – Lublin 2010; wyd. 4 – Lublin 2012; wyd. 5 – Lublin 2014].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dziamska-Lenart G., 2018, Frazeografia polska. Teoria i praktyka, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dziamska-Lenart G., Liberek J. (red.), 2013, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Między teorią a praktyką frazeograficzną, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dziamska-Lenart G., Liberek J. (red.), 2016, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Geneza dawnych i nowych frazeologizmów polskich, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Dziamska-Lenart G., Liberek J., Skibski K. (red.), 2021, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Artystyczny potencjał frazeologii, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fliciński P. (red.), 2011, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Wariantywność we frazeologii, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Fliciński P., Skibski K. (red.), 2019, Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Frazeologia w stylach i gatunkach mowy, Poznań.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Gondek A., Jurasz A., Kałasznik M., Szczęk J. (red.), 2022a, Aktuelle Trends in der phraseologischen und parömiologischen Forschung weltweit, t. II, Hamburg.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Gondek A., Jurasz A., Staniewski P., Szczęk J. (red.), 2022b, Aktuelle Trends in der phraseologischen und parömiologischen Forschung weltweit, t. I, Hamburg.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grochowski M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grochowski M., 2002, Wielowyrazowe jednostki funkcyjne. Wprowadzenie do problematyki, [w:] A.M. Lewicki (red.), Problemy frazeologii europejskiej, t. V, Lublin, s. 43–50.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grochowski M., 2007, Partykuły właściwe o postaci związków frazeologicznych. Wprowadzenie do opisu, [w:] A.M. Lewicki (red.), „Problemy frazeologii europejskiej”, t. VIII, Lublin, s. 77–87.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., 2014, Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
ISJP: M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego PWN, t. I–II, Warszawa 2000.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kosek I., 2008, Fleksja i składnia nieciągłych imiennych jednostek leksykalnych, Olsztyn.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kosek I., 2010, Fleksja i składnia związków frazeologicznych – stan badań, problemy opisu i perspektywy, [w:] S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek (red.), Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, Poznań, s. 57–76.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kosek I., 2013, Paradygmaty zwrotów frazeologicznych – problemy opisu leksykograficznego, [w:] G. Dziamska-Lenart, J. Liberek (red.), Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Między teorią a praktyką frazeograficzną, Poznań, s. 51–61.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Kosek I., Czerepowicka M., Przybyszewski S., 2020, „Verbel”. Elektroniczny słownik paradygmatów polskich frazeologizmów czasownikowych. Teoria, problemy, prezentacja, Olsztyn.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., 1969 [recenzja], S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, „Język Polski” XLIX, z. 4, s. 310–315.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., 1976, Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej. Teoria zwrotu frazeologicznego, Katowice [przedruk w: A.M. Lewicki, Studia z teorii frazeologii, Łask 2003, s. 9–152].
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., 1981, Derywacja frazeologiczna – najwyższy współcześnie stopień abstrakcji w poznaniu zasobu frazeologicznego języka, [w:] J. Bartmiński (red.), Pojęcie derywacji w lingwistyce, Lublin, s. 71–89.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., 1986, Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XL, s. 75–83.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., 2009, Kamień mi z serca spadł, czyli o zwrotach idiomatycznych związku głównego, [w:] A.M. Lewicki, Studia z polskiej frazeologii, Łask, s. 30–40.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 1996, „Problemy Frazeologii Europejskiej” I, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2001, „Problemy Frazeologii Europejskiej” IV, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2002, „Problemy Frazeologii Europejskiej” V, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2004, „Problemy Frazeologii Europejskiej” VI, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2005, „Problemy Frazeologii Europejskiej” VII, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2007, „Problemy Frazeologii Europejskiej” VIII, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M. (red.), 2012, „Problemy Frazeologii Europejskiej” IX, Lublin.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Lewicki A.M., Chlebda W. (red.), 1997, „Problemy Frazeologii Europejskiej” II, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Mlacek J., 1984, Slovenská frazeológia, Bratislava.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pajdzińska A., 2017, Walencja zwrotów frazeologicznych, „Prace Filologiczne” LXX, s. 341–348.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pajdzińska A., 2018, Składnia wyrażeń rzeczownikowych. (Zarys problematyki), „Prace Filologiczne” LXXII, s. 259–274.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pajdzińska A., 2020, Składnia frazeologizmów o funkcjach przymiotnika. (Zarys problematyki), „Prace Filologiczne” LXXV, cz. 1, s. 385–397.
DOI: https://doi.org/10.32798/pf.668
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rak M., 2022, Historia badań frazeologicznych w Polsce. Zarys problematyki, [w:] A. Gondek, A. Jurasz, P. Staniewski, J. Szczęk (red.), Aktuelle Trends in der phraseologischen und parömiologischen Forschung weltweit, t. I, Hamburg, s. 107–121.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rak M., Kąś J. (red.), 2024, Słowiańska frazeologia gwarowa III, „Biblioteka LingVariów”, t. 37, Kraków, https://doi.org/10.12797/9788383680873.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788383680873
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rak M., Mokienko V.M. (red.), 2020, Słowiańska frazeologia gwarowa II, „Biblioteka LingVariów”, t. 28, Kraków, https://doi.org/10.12797/9788381382458.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788381382458
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Rak M., Sikora K. (red.), 2016, Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków, https://doi.org/10.12797/9788376387390.
DOI: https://doi.org/10.12797/9788376387390
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
SF: S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. I–II, Warszawa 1967–1968.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skorupka S., 1952a, Typy połączeń frazeologicznych, „Poradnik Językowy” nr 5, s. 12–20, nr 6, s. 14–25.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skorupka S., 1952b, Z zagadnień frazeologii, „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Językowej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Wydział I Językoznawstwa i Historii Literatury” IV, s. 147–180.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Skorupka S., 1958, Frazeologia a składnia, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XVII, s. 97–114.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
SWil: A. Zdanowicz (red.), Słownik języka polskiego, t. I–II, Wilno 1861.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
