Środki wartościująco-emotywne pod adresem współobywateli w dyskursie sceptyków wobec szczepień przeciw COVID-19
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.20.2025.39.06Słowa kluczowe:
wartościowanie, strategie wartościująco-emotywne, pandemia Covid-19, sceptycy wobec szczepieńAbstrakt
VALUE-EMOTIONAL MEASURES TOWARDS FELLOW CITIZENS IN THE DISCOURSE OF COVID-19 VACCINATION SCEPTICS
The authors analyse comments by COVID-19 vaccination sceptics published on Facebook. The subject of the study is the means of valuing fellow citizens receiving successive doses of the vaccine. The theoretical and methodological background is provided by the assumptions of J. Puzynina’s axiolinguistics. The analysis made it possible to distinguish two groups of valuing measures (systemically and pragmatically), which stigmatise certain characteristics: stupidity and being susceptible to manipulation. These include value-laden lexis, as well as presuppositions, ironic uses, or provocations. The third group is made up of measures representing coronalexics, e. g. szczepany, zakeczupowani or covidioci. The means of valuing used by vaccination sceptics are part of the WE–THEY dichotomy, which, combined with axiologically motivated discrediting, testifies to the ideologisation of the analysed discourse.
Pobrania
Bibliografia
Ciesek-Ślizowska B., Duda B., Ficek E., Przyklenk J., Sujkowska-Sobisz K., Wilczek W., 2022, Sceptycyzm wobec szczepień przeciwko COVID-19. Raport z badań wybranych komentarzy internetowych wraz z rekomendacjami w zakresie strategii komunikacyjnych, Chorzów.
Ciesek-Ślizowska B., Przyklenk J., Sujkowska-Sobisz K., Wilczek W., 2023, Eine Vertrauenskrise in den Äußerungen von Impfskeptikern während der COVID-19-Pandemie. DOI: https://doi.org/10.14220/9783737016285.129
Eine linguistische Perspektive, [w:] M. Jakosz, M. Kałasznik (red.), Corona-Pandemie im Text und Diskurs, „Fields of Linguistics. Aktuelle Fragestellungen und Herausforderungen”, Göttingen, s. 129–153.
Ciesek-Ślizowska B., Wilczek W., 2023, Jude Niedziel, dr Mengele, covidowe hitlerki – językowe środki dyskredytacji przeciwnika w dyskursie sceptycznym wobec szczepień, „Res Rhetorica” 10, nr 1: Retoryka zdrowia i choroby, s. 129–144, https://doi.org/10.29107/rr2023.1.8. DOI: https://doi.org/10.29107/rr2023.1.8
Duda B., Ficek E., 2022, Szczepionka, śmiercionka, trupionka. Modelowanie znaczeń słowa w dyskursie antyszczepionkowym związanym z pandemią SARS-CoV-2, „Język Polski” CII, z. 2, s. 49–63, https://doi.org/10.31286/JP.01016. DOI: https://doi.org/10.31286/JP.01016
Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin.
Habrajska G., 2008, Przeżywanie ideologii, [w:] I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Poprawa (red.), Ideologie w słowach i obrazach, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, nr 3121, „Oblicza Komunikacji”, Wrocław, s. 56–64.
Kondzioła-Pich K., 2021, Covidioci kontra covidianie – kilka uwag o hejcie w czasach zarazy, „Studia Językoznawcze” 20, s. 79–90, https://doi.org/10.18276/sj.2021.20-06. DOI: https://doi.org/10.18276/sj.2021.20-06
Kut D., Mytych-Orlewska K., Owerko K., Serwa K., Surowiec M., Świderska D., 2023, Doświadczenie pandemii koronawirusa w słowach i obrazach, „Słowo. Studia językoznawcze” 14, s. 296–321, https://doi.org/10.15584/slowo.2023.14.21. DOI: https://doi.org/10.15584/slowo.2023.14.21
Laskowska E., 1992, Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz.
Laskowska E., 2008, Wartościowanie jako środek perswazji, [w:] I. Benenowska, M. Jaracz, E. Laskowska (red.), Język, społeczeństwo, wartości, „Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego”, nr 18, Bydgoszcz, s. 219–226.
Lubaś W., 2003, Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, „Studia i Monografie. Uniwersytet Opolski”, nr 326, Opole.
Naruszewicz-Duchlińska A., 2015, Nienawiść w czasach Internetu, Gdynia.
Puzynina J., 1986, O elementach ocen w strukturze znaczeniowej wyrazów, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XL, s. 121–128.
Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa.
Puzynina J., 2004, Problemy wartościowania w języku i w tekście, „Etnolingwistyka” 16, s. 179–189.
Reisigl M., 2010, Dyskryminacja w dyskursach, tłum. D. Przepiórkowska, „Tekst i Dyskurs” 3, s. 27–61.
Rejter A., 2006, Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo-komunikacyjne konteksty potoczności, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 2423, Katowice.
SJP PWN: Słownik języka polskiego PWN, [on-line:] https://sjp.pwn.pl (dostęp: 20 X 2024).
Tymieniecka-Suchanek J., 2022, „Oto, jaki jest szczur”, czyli jak podążać w stronę hipotetycznej wizji koegzystencji ludzi i szczurów…, „Teksty Drugie” 4: Akwapoetyka i inne krytyki antropocenu, s. 168–183, https://doi.org/10.18318/td.2022.4.12. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2022.4.12
WSJP PAN: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, [on-line:] https://wsjp.pl (dostęp: 20 X 2024).
Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, praca zbiorowa, red. P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska,
M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek, Kraków 2018.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Wioletta Wilczek, Bernadetta Ciesek-Ślizowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
