Wobec braku źródeł
O śladach ACI w Rozmyślaniach dominikańskich
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.20.21Słowa kluczowe:
accusativus cum infinitivo, średniowieczny apokryf, źródła łacińskie, składnia staropolskaAbstrakt
In the absence of sources. On the traces of ACI in Rozmyślania dominikańskie
The paper presents syntactic analyses of Polish sentences containing the Latin construction of infinitive with accusative. All the sentences are from a single Old Polish monument, Rozmyślania dominikańskie, a Biblical-apocryphal narration of the Passion of Jesus. The author wonders what more than ten ACI constructions found in Rozmyślania can tell us about the character and the type of sources, and about how the writer made use of them. The paper takes into consideration the visible genetic multilayeredness of the text, the syntactic build of specific constructions, their semantics, and their distribution. As the comparative background, the paper uses another Old Polish apocrypha whose sources are well researched and described, Rozmyślanie przemyskie.
Pobrania
Bibliografia
Bartnicka B., 1993, Funkcje składniowe bezokolicznika w Rozmyślaniach dominikańskich, [w:] M. Basaj, Z. Zagórski (red.), Munera linguisctica Ladislao Kuraszkiewicz dedicata, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 27–35.
Biblia: Biblia. Stary Testament, on-line: biblijna.strefa.pl/Biblia%20-%20przeklad%20ks.%20Jakuba%20Wujka.pdf.
Brückner A., 1900, Apokryfy średniowieczne, cz. 1, Kraków.
Brückner A., 1903, Literatura religijna w Polsce średniowiecznej, t. 2: Pismo Święte i apokryfy, „Biblioteka Dzieł Chrześcijańskich”, Warszawa.
Brückner A., 1905, Apokryfy średniowieczne, cz. 2, Kraków.
Chronologia polska: Włodarski B. (red.), Chronologia polska, Warszawa 2007.
Dobrzeniecki T., 1969, Łacińskie źródła Rozmyślania przemyskiego, [w:] J. Lewański (red.), Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 4, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 196–501.
Górski K., 1965a, Analiza pisarska – metoda wydawnicza – zagadnienie autorstwa, [w:] K. Górski, W. Kuraszkiewicz (red.), Rozmyślania dominikańskie, t. 1, Wrocław–Warszawa– Kraków, s. V–XIV.
Górski K., 1965b, Uwagi o Rozmyślaniach dominikańskich na tle prądów religijnych XV i początku XVI wieku, [w:] J. Lewański (red.), Średniowiecze. Studia o kulturze, t. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 303–321.
Klemensiewicz Z., 1985, Historia języka polskiego, t. 2, Warszawa.
Krążyńska Z., 2010, Średniowieczne techniki rozbudowywania zdań (na przykładzie wielkopolskich rot sądowych), „Kwartalnik Językoznawczy” z. 3–4, s. 1–17.
Krążyńska Z., Twardzik W., 2002, Imiesłowy czynne w staropolskich rotach i zapiskach sądowych a „mowa potoczna”, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny” t. VIII, s. 341–361.
Kuraszkiewicz W., 1974, Dwaj pisarze podstawowego tekstu Rozmyślań dominikańskich, „Język Polski” LIV, z. 1–5, s. 349–352.
Mazurkiewicz R., 2007, Kilkanaście dalszych uzupełnień do źródeł Rozmyślania przemyskiego, [w:] R. Laskowski, R. Mazurkiewcz (red.), Amoenitates vel lepores philologiae, Kraków, s. 198–201.
Mika T., 2004, Tytuły w Rozmyślaniu przemyskim. Część I – struktura, [w:] S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język dawniej i dziś, t. 1, Poznań, s. 309–317.
Mika T., 2013, Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycznojęzykowe. Rekonesans, „Biuletyn PTJ” z. LXVIII, s. 131–145.
Rojszczak D., 2007, Do spisu źródeł Rozmyślania przemyskiego, [w:] R. Laskowski, R. Mazurkiewcz (red.), Amoenitates vel lepores philologiae, Kraków, s. 276–284.
RD: Rozmyślania dominikańskie, oprac. K. Górski, W. Kuraszkiewicz, t. 1, Wrocław–Warszawa– Kraków 1965.
RP: W. Twardzik, F. Keller (wyd. i oprac.), Rozmyślanie przemyskie. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki przekład = Transliteration, Transkription, lateinische Vorlagen, deutsche Übersetzung, t. 1, Freiburg i. Br. 1998; t. 2 Freiburg i. Br. 2000; t. 3 Freiburg i. Br. 2004.
Stramczewska O., w druku, Rozmyślanie przemyskie w świetle Rozmyślań dominikańskich. Projekt badań tekstologiczno-fabularnych.
Twardzik W., 1994, Glosy w Rozmyślaniu przemyskim, „Teksty Drugie” z. 1–6, s. 155–165.
Twardzikowie J. i W., 1976, Łaciński ablativus absolutus w polskich XVI-wiecznych przekładach Biblii, [w:] J. Twardzikowa (red.), Studia z polskiej składni historycznej I, „Prace Instytutu Języka Polskiego” 17, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 41–69.
Vulgata Clementina: Vulgata Clementina, on-line: vulsearch.sourceforge.net/html/Lam.html
Wierzbicka A., 1962, Hipotaksa i konstrukcje nominalne w rozwoju polszczyzny, „Pamiętnik Literacki” z. 1, s. 195–216.
Wikarjak J., 1978, Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
