Pamięć wyzwolona, pamięć zniewolona
Kultura historyczna w procesie transformacji
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.02Keywords:
postpamięć, kultura historyczna, transformacja ustrojowaAbstract
Memory Liberated, Memory Enslaved. Historical Culture in the Process of Transformation
The democratic breakthrough in Poland and in other Central‑European countries led to a process of liberation and transformation of public memory. Societies, whose memory had been ‘occupied’ for decades, focused on debating the problem of identity with the fervour of neophytes. They discussed their origins and their destiny. Poland, a country that survived two occupations at the same time, is settling with the past, which has far reaching consequences both for its own self‑awareness and for its attitude towards the neighbours. However, memory freed of censorship and pressure of a single ideology becomes easily enslaved in the face of another ideology. Thus, the historical culture of Poland that is developing in the age of globalisation and numerous international challenges, is full of contradictions and questions that cannot be easily answered.
Downloads
References
Appignanesi L., Żegnając umarłych. Pamiętnik rodzinny, przeł. M. Roniker, Kraków 2007.
Chmielewska K., Komunizm w perspektywie historiografii współczesnej. Próba ujęcia, [w:] PRL. Życie po życiu, red. K. Chmielewska, A. Mrozik, G. Wołowiec, Warszawa 2012, Komunizm, t. [2].
Cornelißen Ch., Czym jest kultura pamięci? Pojęcie – metody – perspektywy (2003), [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, Warszawa 2014, Biblioteka Kultury Współczesnej – Narodowe Centrum Kultury, 6.
Csáky M., Historia i pamięć. Pamiętanie i strategie pamięci w narracji historycznej. Przykład Europy Centralnej, przeł. K. Poprawska, [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, Warszawa 2014, Biblioteka Kultury Współczesnej – Narodowe Centrum Kultury, 6.
Dlaczego warto odbudować zamek królewski?, Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu, 2011, [online] http://www.zamek‑krolewski.poznan.pl.
Fischer T.E., Geschichte der Geschichtskultur. Über den öffentlichen Gebrauch von Vergangenheit von den antiken Hochkulturen bis zur Gegenwart, Köln 2000, Bibliothek Wissenschaft und Politik, 57.
Golka M., Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa 2009, Współczesne Społeczeństwo Polskie Wobec Przeszłości, t. 5.
Grynberg M., Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne, Wołowiec 2014.
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, „Didaskalia. Gazeta Teatralna” 2011, nr 105.
Janko A., Mała zagłada, Kraków 2015.
Judt T., Powojnie. Historia Europy od roku 1945, przeł. R. Bartołd, Poznań 2008.
Kalicka J., Witek P., Polityka historyczna, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz‑Wolska, R. Traba, współpraca J. Kalicka, Warszawa 2014.
Kaniowska K., Postpamięć indywidualna – postpamięć zbiorowa jako kategorie poznania w antropologii, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. S.M. Nowinowski, J. Pomorski, R. Stobiecki, Łódź 2008.
Kapralski S., Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Próba refleksji teoretycznej, [w:] Pamięć, przestrzeń, tożsamość, red. S. Kapralski, Warszawa 2010.
Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, red. E. Hałas, Kraków 2012.
Lévy P., „Drugi potop”, przeł. J. Budzik, [w:] Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku.
Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002, Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN.
Mannheim K., Problem pokoleń, przeł. A. Mizińska‑Kleczkowska, „Colloquia Communia” 1992/1993, nr 1/12.
Marody M., Jednostka po nowoczesności. Perspektywa socjologiczna, Warszawa 2015.
Mead M., Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, przeł. J. Hołówka, Warszawa 1997, Biblioteka Socjologiczna.
Opowiedzieć PRL, red. K. Chmielewska, G. Wołowiec, Warszawa 2011.
Passerini L., Shareable Narratives? Intersubiektywność, historie życia i reinterpretowanie przeszłości (2002), przeł. A. Grzybkowska, [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, Warszawa 2014, Biblioteka Kultury Współczesnej – Narodowe Centrum Kultury, 6.
Rosenberg G., Krótki przystanek w drodze z Auschwitz, przeł. M. Kalinowski, Wołowiec 2014.
Rüsen J., Was ist Geschichtskultur? Überlegungen zu einer neuen Art, über Geschichte nachzudenken, [w:] Historische Faszination. Geschichtskultur heute, Hrsg. K. Füßmann, H.T. Grütter, J. Rüsen, Köln–Weimar–Wien 1994.
Sewell Jr. W.H., Logics of History. Social Theory and Social Transformation, Chicago–London 2005. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226749198.001.0001
Skarga B., Ślad i obecność, Warszawa 2004.
Skoczylas Ł., Od/budowa Zamku Królewskiego w Poznaniu i spory o poznańską pamięć społeczną, „Przegląd Zachodni” 2014, nr 2.
Skoczylas Ł., Pamięć społeczna miasta – jej liderzy i odbiorcy, Warszawa 2014, Współczesne Społeczeństwo Polskie Wobec Przeszłości, t. 8.
Szpociński A., Wprowadzenie. Przeszłość w dyskusjach publicznych, [w:] Przeszłość w dyskursie publicznym, red. A. Szpociński, Warszawa 2013, Współczesne Społeczeństwo Polskie Wobec Przeszłości, t. 6.
Traverso E., Historia jako pole bitwy, przeł. Ś.F. Nowicki, Warszawa 2014, Biblioteka Le Monde Diplomatique. White H., Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, przeł. E. Domańska i in., Warszawa 2010, Horyzonty Nowoczesności, t. 6.
Za dużo marzeń, rozmowa „Dialogu” z profesor Krystyną Skarżyńską, psychologiem społecznym, na temat przemian polskiego społeczeństwa, „Dialog” 2015, nr 2.
Żychlińska M., Herosi pośród ruin. Kod romantyczny jako fundament polskiej polityki historycznej na przykładzie Muzeum Powstania Warszawskiego, [w:] Przeszłość w dyskursie publicznym, red. A. Szpociński, Warszawa 2013, Współczesne Społeczeństwo Polskie Wobec Przeszłości, t. 6.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
