Zbiór nieznanych rysunków Stanisława Wyspiańskiego z kolekcji Józefa Grabskiego – rozpoznanie i interpretacja
DOI:
https://doi.org/10.36123/RK.2020.86.07Słowa kluczowe:
Stanisław Wyspiański (1869–1907), Adam Chmiel (1865–1934), Kraków, typografia Wyspiańskiego, teatralia Wyspiańskiego, Muzeum Narodowe w Krakowie, Archiwum Aktów Dawnych Miasta KrakowaAbstrakt
Artykuł omawia dwanaście dotychczas nieznanych rysunków Stanisława Wyspiańskiego z kolekcji dr. hab. Józefa Grabskiego. Zbiór pochodzi z rozmaitych tek i notatników z różnych okresów działalności twórczej artysty. Obejmuje m.in. szkic architektoniczny z roku 1886, rysunki związane z planowanymi realizacjami w kościele Franciszkanów w Krakowie (1895) i farze bieckiej (1896), projekty typograficzne do czasopisma „Życie” z lat 1897–1899, rysunki scenograficzne i szkice kostiumowe do sztuk Bolesław Śmiały i Legenda z 1904 roku. Osobny wątek stanowi kwestia sprzedaży dzieł Wyspiańskiego na początku XX wieku i historia kontaktów artysty z Adamem Chmielem, jego przyjacielem oraz pośrednikiem w rozmaitych transakcjach, m.in. w zbyciu opisanych rysunków.
Bibliografia
Bałus Wojciech, Sztuka sakralna Krakowa w wieku XIX, cz. 2: Matejko i Wyspiański, Kraków 2007.
Chmiel Adam, Archeologia dramatu „Bolesław Śmiały” Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1903.
Chmiel Adam, [Zapiski z rozmów z Wyspiańskim], w: Wyspiański w oczach współczesnych, t. 2, Kraków 1971.
Czerni Krystyna, Witraż „Apollo” Stanisława Wyspiańskiego dla Domu Lekarskiego w Krakowie, „Folia Historiae Artium”, T. 29: 1993.
Gaweł Łukasz, Laskowska Magdalena, Wyspiański nieznany, Kraków 2019.
Godyń Danuta, Laskowska Magdalena, Wyspiański. Katalog wystawy dzieł ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie, Kraków 2017.
Jak meteor… Stanisław Wyspiański (1869–1907). Artyście w setną rocznicę śmierci. Katalog wystawy dzieł ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie, Warszawa 2007.
Jelonek-Litewka Krystyna, Przyjaźń Adama Chmiela i Stanisława Wyspiańskiego, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, T. 17: 2011.
Jelonek-Litewka Krystyna, Lesiak-Przybył Bożena, Materiały archiwalne związane z osobą Stanisława Wyspiańskiego przechowywane w Archiwum Państwowym w Krakowie, Kraków 2007.
Kalendarz życia i twórczości 1 marca 1869 – 1890 Stanisława Wyspiańskiego, oprac. Maria Stokowa, w: Stanisław Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 16, vol. 1, Kraków 1971.
Kalendarz życia i twórczości 1 marca 1890 – ostatnie dni marca 1898 Stanisława Wyspiańskiego, oprac. Maria Stokowa, w: Stanisław Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 16, vol. 2, Kraków 1982.
Kalendarz życia i twórczości 26 marca 1898 – grudzień 1907 Stanisława Wyspiańskiego, oprac. Alina Doboszewska, w: Stanisław Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 16, vol. 3, Kraków 1995.
Kępiński Zdzisław, Stanisław Wyspiański, Warszawa 1984.
Kracik Jan, Świątnicy katedry krakowskiej, „Rocznik Krakowski”, T. 49: 1978.
Laskowska Magdalena, Skoczeń-Rąpała Łucja, Wyspiański. Posłowie, Kraków 2019.
Listy Stanisława Wyspiańskiego do Lucjana Rydla, oprac. Leon Płoszewski i Maria Rydlowa, w: Stanisław Wyspiański, Listy zebrane, t. 2, cz. 1, Kraków 1979.
Listy Stanisława Wyspiańskiego różne – do wielu adresatów, oprac. Maria Rydlowa, w: Stanisław Wyspiański, Listy zebrane, t. 4, Kraków 1998.
Marcinkowska Halina, Katalog księgozbioru Stanisława Wyspiańskiego w Bibliotece Muzeum Narodowego w Krakowie, w: Łukasz Gaweł, Magdalena Laskowska, Wyspiański nieznany, Kraków 2019.
Nieznane rysunki Stanisława Wyspiańskiego ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007.
Nowacki Kazimierz, O inscenizacji „Bolesława Śmiałego” w roku 1903. Plastyka teatralna Wyspiańskiego. Katalog, „Pamiętnik Teatralny”, 1957, R. 6, z. 3–4.
Nowakowska-Sito Katarzyna, Między Wawelem a Akropolem. Antyk i mit w sztuce polskiej przełomu XIX i XX wieku, Warszawa 1993.
Palka Małgorzata, Kowalska Agnieszka, Teatralia Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 2011.
Rydel Lucjan, Poezye. Z rysunkami Stanisława Wyspiańskiego, Warszawa 1901.
Skierkowska Elżbieta, Wyspiański, artysta książki, Wrocław 1960.
Stanisław Wyspiański. Dzieła malarskie [tekst: Stanisław Przybyszewski i Tadeusz Żuk-Skarszewski; indeks: Stanisław Świerz], Bydgoszcz 1925.
Ślawski Tadeusz, Stanisław Wyspiański na Podkarpaciu, Biecz 1996.
Wroński Tomasz, Adam Chmiel jako dyrektor Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa w latach 1917–1934, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, T. 2: 1996.
Wyspiański Stanisław, Bolesław Śmiały, Legenda II, Skałka, w: Stanisław Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 6, Kraków 1962.
Wyspiański Stanisław, Lelewel. Dramat w pięciu aktach osnuty na tle wypadków sierpniowych w Warszawie 1831-go roku, wyd. pozgonne: układ i druk przeprowadził Adam Chmiel, Kraków 1908.
Wyspiański Stanisław, Pisma prozą. Juvenilia, w: Stanisław Wyspiański, Dzieła zebrane, t. 14, Kraków 1966.
Wyspiański w oczach współczesnych, oprac. Leon Płoszewski, t. 1–2, Kraków 1971.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
