Scenariusz upamiętnienia na terenie miejsca pamięci KL Plaszow – prezentacja założeń
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2020.01Słowa kluczowe:
obóz koncentracyjny, KL Plaszow, muzeum, miejsce pamięci, Zagłada, upamiętnienie, teren poobozowyAbstrakt
W artykule zaprezentowano koncepcję upamiętnienia terenu byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Plaszow w Krakowie. Przedstawiono historię powstania projektu architektonicznego autorstwa Grupy Projektowej Proxima sp. z o.o. oraz przyczyny jego późniejszej modyfikacji. Zrekapitulowano główne założenia nowego scenariusza upamiętnienia, powstałego w 2018 roku w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa (obecnie Muzeum Krakowa). W scenariuszu wymieniono i opisano poszczególne elementy składowe upamiętnienia: teren poobozowy wraz z reliktami cmentarzy żydowskich i miejscami straceń oraz masowych grobów, objęty ochroną konserwatorską Szary Dom, budynek administracyjny cmentarza gminy żydowskiej, w czasie wojny służący administracji obozu, Memoriał – główny budynek wystawowy, oraz Centrum Edukacyjne. Artykuł zawiera także podstawowe dane na temat założeń wystaw stałych w Memoriale i Szarym Domu oraz koncepcji pomnika dźwiękowego KL Plaszow. Prezentacja założeń upamiętnienia na terenie KL Plaszow ma charakter przede wszystkim informacyjny, służy upowszechnieniu wiedzy na temat KL Plaszow i pamięci o ofiarach obozu.
PlumX Metrics of this article
Bibliografia
Opracowania niepublikowane
Google Scholar
Forczek-Brataniec Urszula: „Zagospodarowanie terenu Muzeum – Miejsca Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Wytyczne kształtowania krajobrazu”. Kraków 2017, Archiwum Muzeum Krakowa, sygn. KLP-520
Google Scholar
Libera Michał: „Scenariusz pomnika dzwiękowego KL Plaszow”. Kraków 2019, Archiwum Muzeum Krakowa, sygn. KLP-520
Google Scholar
„Scenariusz upamiętnienia na terenie KL Plaszow, Kraków, 28 czerwca 2017 r.”, Archiwum Muzeum Krakowa, sygn. KLP-520, t. 1
Google Scholar
„Zagospodarowanie terenu byłego obozu Płaszów w Krakowie – Pomnik Męczeństwa” T. 1-IIA. „Projekt zagospodarowania terenu – część architektoniczna”. Kraków 2008, Archiwum Zarządu Inwestycji Miejskich w Krakowie
Google Scholar
Opracowania
Google Scholar
Auschwitz i Holokaust. Edukacja w szkole i w miejscu pamięci. Red. Piotr Trojański. Oświęcim 2014
Google Scholar
Domańska Ewa: Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa 2017
Google Scholar
Gryta Jan: Polityka pamięci w Krakowie. Pomniki, tablice, obeliski sprzed roku 1989 poświęcone zagładzie Żydów. W: Apteka pod Orłem. Historia i pamięć. Kraków 2013, s. 157–187
Google Scholar
Karski Kamil: KL Plaszow. Archeologia miejsca pamięci. Kraków 2019
Google Scholar
Kocik Katarzyna: Płaszów – próby upamiętnienia (1954–2007). W: Płaszów – odkrywanie. Kraków 1916, s. 97–143
Google Scholar
Kotarba Ryszard: Niemiecki obóz w Płaszowie 1942–1945. Warszawa–Kraków 2009
Google Scholar
Małczyński Jacek: Krajobrazy Zagłady. Perspektywa historii środowiskowej. Warszawa 2018
Google Scholar
Miejsce pamięci KL Plaszow. Raport za okres 2016–1017 (= Memorial site KL Plaszow: report for the period 2016–2017). Oprac. Monika Bednarek, Kamil Karski, Marta Śmietana. Kraków [2017]
Google Scholar
Miejsce Pamięci KL Plaszow. Raport za okres 2018–2019 (= Memorial Site KL Plaszow: report for the period 2018–2019). Oprac. Marta Śmietana, Monika Bednarek, Kamil Karski. Kraków 2019
Google Scholar
Muzeum – Miejsce Pamięci KL Plaszow w Krakowie – konsultacje społeczne wokół zagadnień związanych z powstającym muzeum [online]. Miejskie Centrum Dialogu w Krakowie, 3 lutego 2020 [dostęp 30 grudnia 2020]. Dostępny w internecie: https://dialogspoleczny.krakow.pl/konsultacje-spoleczne/muzeum-miejsca-pamiecikl-plaszow-w-krakowie-konsultacje-spoleczne-wokolzagadnien-zwiazanych-z-powstajacym-muzeum/
Google Scholar
Obóz – muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie. Red. Małgorzata Fabiszak, Marcin Owsinski. Kraków 2013
Google Scholar
Pedagogika pamięci. O teorii i praktyce edukacji w muzeach martyrologicznych. Red. Tomasz Kranz. Lublin 2018
Google Scholar
Porąbka Sylwia: Kulturowe aspekty sporu wokół form upamiętnienia KL Plaszow w Krakowie. „Politeja” 2020, Vol. 17, No. 4, s. 169–184, https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.67.09
Google Scholar
Posłuszny Łukasz: Przestrzenne formy upamiętniania Zagłady. Kraków 2014,
Google Scholar
Rzeczowy świadek. Red. Katarzyna Grzybowska, Sylwia Papier, Roma Sendyka. Kraków 2019
Google Scholar
Salwinski Jacek: Pamięć i historia II wojny światowej w działalności Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. W: Apteka pod Orłem. Historia i pamięć. Kraków 2013, s. 109–156
Google Scholar
Szymański Wojciech: Miejsce pamięci – pomnik – anty-pomnik. Artystyczne strategie upamiętniania na terenie krakowskiego Podgórza. „RIHA Journal” 0122, 17 czerwca 2015 | Special Issue Contemporary art and memory [online]. [dostęp 12 września 2020]. Dostępny w internecie: https://www.academia.edu/14169123/Miejsce_pami-%C4%99ci_pomnik_anty_pomnik_Artystyczne_strategie_upami%C4%99tniania_na_terenie_krakowskiego_Podg%C3%B3rza
Google Scholar
Taborska Halina: Sztuka w miejscach śmierci. Europejskie pomniki ofiar hitleryzmu. Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2019
Google Scholar
„Teksty Drugie” 2017, nr 2 Środowiskowa historia Zagłady
Google Scholar
Young James E.: Pamięć i kontrpamięć. W poszukiwaniu społecznej estetyki pomników Holokaustu. W: Reprezentacje Holokaustu. Przeł. Grzegorz Dąbkowski, wybór i oprac. Jerzy Jarniewicz, Marcin Szuster. Kraków–Warszawa 2014, s. 239–361
Google Scholar
Zbroja Barbara: Hala przedpogrzebowa cmentarza żydowskiego przy ul. Jerozolimskiej w Podgórzu. „Rocznik Krakowski” 2003, t. 69, s. 171–186
Google Scholar
Ziębinska-Witek Anna: Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu. Lublin 2011
Google Scholar
Wspomnienia
Google Scholar
Bau Józef: Czas zbezczeszczenia. Wspomnienia z czasów drugiej wojny światowej. Kraków 2006
Google Scholar
Stendig Jakub: Płaszów. Ostatnia stacja krakowskiego żydostwa. Przyg. do druku Monika Bednarek. Kraków 2020
Google Scholar
Artykuły prasowe
Google Scholar
Kucharczuk Jakub: Krakowski skansen. Turyści (znowu) ważniejsi od mieszkańców [online]. Klub Jagielloński, 28 lipca 2019 [dostęp 31 października 2020]. Dostępny w internecie: https://klubjagiellonski.pl/2019/07/28/krakowski-skansen-turysci-znowu-wazniejsi-od-mieszkancow/?fbclid=IwAR1IAy5e1csloB9_DI5egAIm5zr5g2%E-2%80%A6
Google Scholar
Kursa Magdalena, Piton Angelika: Miejsce Pamięci – KL Plaszow. Mieszkańcy nie chcą „drugiego Oświęcimia”. „Gazeta Wyborcza. Kraków” 2019, z 18 września [online]. [dostęp 1 września 2020]. Dostępny w internecie: krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,25204254,miejsce-pamieci-kl-plaszow-mieszkancy-nie-chca-drugiego.html
Google Scholar
Mrowiec Małgorzata: Kraków. Niekończąca się batalia o sposób upamiętnienia obozu w Płaszowie. „Gazeta Krakowska” 2019, z 25 lipca [online]. [dostęp 1 września 2020]. Dostępny w internecie: https://gazetakrakowska.pl/krakow-niekonczaca-sie-batalia-o-sposob-upamietnieniaobozu-w-plaszowie/ar/c1-14301517
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
