Marian Sigmund – projektant wnętrz i mebli. Życie i krótka charakterystyka twórczości

Authors

DOI:

https://doi.org/10.32030/KRZY.2023.07

Keywords:

Marian Sigmund, history of Polish design, ŁAD Artists’ Cooperative, Nowa Huta, Bentwood Furniture Factory in Jasienica, Wawel Royal Castle, furniture making, chair type A587, art déco, the interwar period, socialist realism, the 1950s, the 1960s

Abstract

MARIAN SIGMUND – INTERIOR AND FURNITURE DESIGNER. A BRIEF CHARACTERIZATION OF HIS LIFE AND WORK

Marian Sigmund (1902–1993) lived to a ripe old age and the complicated history of the 20th century had a powerful impact on his life and work. On the one hand, he was an observer of history, on the other hand he encountered historically significant phenomena which transformed the future of Polish design. He was, indeed, an artist who actively shaped that history. Sigmund was born in Błudniki in Podolia. He attended a common school and a grammar school (gymnasium) in Lviv. In 1919 he fought in the Polish-Soviet war, serving in the 11th regiment of field artillery. In 1921 Sigmund began his studies at the Faculty of Architecture of the Lviv Polytechnic. He then moved to the Faculty of Interior Design at the Warsaw School of Fine Arts (which was later renamed Academy of Fine Arts). From that moment, his life became permanently connected with Poland’s capital. He worked for the ŁAD Artists’ Cooperative and participated in the Cooperative’s group exhibitions and commissions, e.g. creating designs for ministerial interiors. Sigmund made his debut at the Polish General Exhibition in Poznań in 1929. An important landmark in his career was the show titled Sztuka wnętrza [Art of the Interior] (1935/1936) held in the exhibition rooms of the Institute of Art Propaganda in Warsaw which he, as the director of ŁAD, also curated. Sigmund also worked as a teacher at secondary vocational schools. The outbreak of World War II found him at a family estate in Wojniłów where he was vacationing with his relatives. He failed to reach the 11th regiment field artillery to which he had been assigned and, therefore, had to remain in hiding. He eventually reached Warsaw in 1943 and spend the time of German occupation there. He was a soldier in the Home Army (Armia Krajowa). He worked for the Bureau of Information and Propaganda designing posters and logos. He was the creator of the postal stamp used by the Field Mail service during the Warsaw Uprising. Following the capitulation of the uprising on 4 October 1944 he was transported to a transition camp in Lamsdorf, and then to Murnau VII A where he became involved in creating cultural life for the camp inmates. After the war he moved to Kraków and worked as a professor at the Faculty of Interior Design at the Academy of Fine Arts. During the construction of Nowa Huta Sigmund was commissioned to design the interiors for the Miastoprojekt Kraków company (he held the position of chief designer until 1956). It was him who designed such wellknown interiors as the Administrative Buildings Z and S of Lenin Steelworks and Nowa Huta’s cinemas: Świt and Światowid. At the same time, the artist was experiencing challenges in his personal life, as his first wife Maja Nowaczyńska (1907–1952), passed away in 1952. In 1955 he married his second wife, Halina Jastrzębowska (1907–2003). As a designer he participated in numerous projects, commissions and exhibitions. Among his many professional collaborations was that with Bentwood Furniture Company in Jasienica. In the 1960s he designed the interiors of the hospital and research department of the Kraków Medical Academy in Prokocim. He also designed the office interiors at Wawel Royal Castle, as well as the stately rooms of the Office of the Council of Ministers at Wawel Hill (suites, guest rooms, dining rooms, drawing room, foyer, cloakroom and the lobby). Apart from his work as an interior designer, he also created paintings, drawings, costume designs, stage scenery and, occasionally, film set designs. Marian Sigmund died on 7 November 1993 in Kraków and was buried at the Rakowicki Cemetery. In terms of formal or stylistic features, his designs reveal influences of the simplified Biedermeier style which was typical of the interwar period, and of the Polish variant of art déco. After the war he turned to socialist realism, and then experimented with various materials which was a trademark in the field of design in the mid-1950s. His oeuvre as a whole is coherent and logical. Sigmund was a student of Józef Czajkowski which is reflected in his works oscillating between Biedermeier and art déco, as in the case of Wojciech Jastrzębowski, or in his socialist realist designs which combine these two experiences. Sigmund’s most creative and independent designs were produced in the late 1950s, which was overall a very fruitful period for designers. Especially unique is the chair type A587. On the one hand, it combines the logic and ideas of the pre-war ŁAD Cooperative, while on the other hand it is a modern, independent and absolutely unique object in itself. This particular design corresponds with similar creations from that period produced by such designers as Maria Chometowska, Czesław Knothe, Jan Kurzątkowski, Władysław Wincze, and Roman Modzelewski.

Author Biography

  • Magdalena Smaga, Museum of Krakow

    Art historian, Collections Curator at the Museum of Kraków, Department of History and Art of Contemporary Kraków at the Museum of Kraków.

References

„Architektura i Budownictwo” 1929, R. 5, z. 11–12 (w całości poświęcony Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 r.)

Białówna Maria: Meble do małych mieszkań. „Wiadomości IWP” 1966, nr 7–8, s. 26–35

Bielawska-Pałczyńska Joanna, Hałas-Rakowska Hanna: Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu 1929. Architektura i urbanistyka. Łódź 2019

Borkowski Julian: Znaczek pocztowy Poczty Polowej Armii Krajowej z okresu Powstania Warszawskiego. Marian Sigmund ps. Nałęcz [online]. Muzeum Warszawy. Kolekcje [dostęp 27 kwietnia 2023]. Dostępny w internecie: https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/en/objects/16848/

Buckiewiczówna M.: Budynki i urządzenia rozrywkowo-wypoczynkowe. „Dom Osiedle Mieszkanie” 1935, R. 7, nr 1, s. 11–18

Csató Edward: Leon Schiller. Warszawa 1968

Człowiek i otoczenie. Wstęp Stanisław Rodziński. Kraków

Katalog wystawy, grudzień 1977 r. – styczeń 1978 r., pawilon wystawowy BWA w Krakowie Demska Anna, Frąckiewicz Anna, Maga Anna: Chcemy być nowocześni. Polski design 1955–1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa 2011

Dłutek Maria: Prezentacje produkcji meblarskiej „Ładu” do 1939 roku. „Biuletyn Historii Sztuki” 1986, t. 48, nr 1, s. 63–77

Dłutek Maria: Marian Sigmund – meblarskie reminiscencje art déco. W: Polskie art. Déco. Materiały drugiej sesji naukowej pod przewodnictwem prof. Ireny Huml i prof. Anny Sieradzkiej w Muzeum Mazowieckim w Płocku 10 grudnia 2007. Oprac. Zbigniew Chlewiński. Płock 2009, s. 65–70

Faryna-Paszkiewicz Hanna: Architektura i sztuki plastyczne na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu w 1929 roku. Bibliografia 1927–2009. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 567–582

Frąckiewicz Anna: Krytycy o „Ładzie”. W: Spółdzielnia Artystów Ład 1926–1996. T. 1. Red. Anna Frąckiewicz. Warszawa 1998, s. 37–48

Grabowski Jan: Ogólnopolski Salon Architektury Wnętrz. „Architektura” 1959, nr 1, s. 3–4, 13

Heruday-Kiełczewska Magdalena: Powszechna Wystawa Krajowa z 1929 r. w źródłach historycznych. Poznań–Warszawa 2021

Hryniewiecki Jerzy: „Ład” w IPSie. „Architektura i Budownictwo” 1935, R. 11, z. 11, s. 338–339

Huml Irena: Meblarstwo dawniej i dzisiaj. „Sztuka” 1976, nr 3–4, s. 50–54

Huml Irena: Spółdzielnia Artystów Plastyków Ład twórcą polskiego wnętrza w stylu art déco. W: W kręgu sztuki śląskiej pierwszej połowy XX wieku. Red. Zygmunt Świechowski. Wrocław 1983, s. 117–132

Huml Irena: Sztuka przedmiotu – przedmiot sztuki. Warszawa 2003

Hübner-Wojciechowska Joanna: Lata 60. XX wieku. Sztuka użytkowa. Warszawa 2014

Jankowski Stanisław: Z warsztatu architekta. Moskiewski konkurs urbanistyczny. „Przegląd Kulturalny” 1960, nr 27, s. 1, 3

Jastrzębowska Elżbieta: Drugi Rapperswil i jego kustosz. „Rocznik Biblioteki Narodowej” 2004, t. 36, s. 275–298

Jaworska Janina: Polska sztuka walcząca 1939–1945. Warszawa 1976

Katalog Działu Sztuki. Powszechna Wystawa Krajowa w Poznaniu 1929 r. Red. Mieczysław Treter. Poznań 1929

Knothe Czesław: Na marginesie wyst. „Sztuka wnętrza”. „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1936, t. 2, nr 2, s. 204–208

Komorowski Waldemar: Urbanistyka i architektura Nowej Huty 1949–1959. „Rocznik Krakowski” 2005, t. 71, s. 189–214

Konkurs na eksperymentalną dzielnicę mieszkaniową w Moskwie. Prace polskich zespołów projektowych. „Architektura” 1960, nr 11–12, s. 432–482

Konstantynów Dariusz: „Gmach dziesięciolecia sztuki polskiej”. Pałac Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 465–500

Kordjak-Piotrowska Joanna: Teatry w obozach jenieckich. W: Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944. Red. nauk. Jola Gola, Maryla Sitkowska, Agnieszka Szewczyk. Warszawa 2012, s. 462–463

Kostrzyńska-Miłosz Anna: Polskie meble 1918–1939. Forma, funkcja, technika. Warszawa 2005

Kostrzyńska-Miłosz Anna: Sztuka w rzemiośle na Powszechnej

Wystawie Krajowej w Poznaniu. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 549–565

Kostrzyńska-Miłosz Anna: Polskie meble 1945–1970. Idee i rzeczywistość. Warszawa 2021

Kozina Irma: Polski design. Warszawa 2015

Kronika artystyczna – Warszawa. „Sztuki Piękne” 1933, t. 10, nr 5, s. 228–234

Leśniakowska Marta: Nagie ciało architektury. Pawilon „Praca Kobiet” na Powszechnej Wystawie Krajowej jako dyskurs antropologiczny. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 501–527

Luba Iwona: Pałac Rządowy na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. Propagandowa funkcja sztuki. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 437–464

Łuczak-Surówka Krystyna: Niezapomniana wystawa. Meble na Ogólnopolskim Salonie Architektury Wnętrz, Kraków, 1958. „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2013, z. 31, s. 211–222

Maga Anna: Meblarstwo „Ładu” po 1945 roku. W: Spółdzielnia Artystów Ład 1926–1996. T. 1. Red. Anna Frąckiewicz. Warszawa 1998, s. 106–151

Maga Anna: Marian Sigmund. Zgodnie z ideami Ładu. W: Rzeczy niepospolite. Polscy projektanci XX wieku. Red. Czesława Frejlich. Kraków 2013, s. 188–197

Marian Sigmund – wystawa malarstwa i rysunku. [Kraków 1993]. Folder wystawy w galerii Na Pięterku, ul. Mikołajska 2, Kraków, 8 listopada – 6 grudnia 1993 r.

Mass Jan, Referowska Maria: Wyposażenie mieszkań. „Architektura” 1956, nr 2, s. 40–48

Miller Edmund: Miejska Szkoła Sztuk Zdobniczych i Malarstwa w Warszawie. „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1938, t. 4, nr 7, s. 183–199

„Nike Powstania Warszawskiego” w malarstwie Mariana Sigmunda. Tekst Elżbieta Jastrzębowska, fotografie Maciej Bronarski. Warszawa [1989]

Pacquet Henri: La rénovation du Gaumont-Palace (Cinémagazine 1931) [online]. 7 mai 2015 [dostęp 13 lutego 2023]. Dostępny w internecie: https://www.la-belle-equipe.fr/2015/05/07/la-renovation-du-gaumont-palace-cinemagazine-1931/

Pańkowski Jan: Meble do małych mieszkań. „Wiadomości IWP” 1963, nr 3–4, s. 13–24

Polski słownik biograficzny: Sigmund Marian. Hasło oprac. Krystyna Skrzypek-Gaweł. T. 37. Warszawa–Kraków 1996–1997, s. 398–400

Putowska Jadwiga: Wnętrza i sztuka stosowana. „Architektura” 1958, nr 4, s. 126–128, 155

Putowska Jadwiga: Meble seryjne Instytutu Wzornictwa Przemysłowego. „Architektura” 1960, nr 6, s. 213–226

S.R.: Roman Schneider o meblu. „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1936, t. 2, nr 2, s. 209–213

S.W.: Pierwsze osiągnięcia młodego pokolenia „Ładu” (wywiad z Lucjanem Kintopfem). „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1936, t. 2, nr 2, s. 214–220

Sibila Leszek J.: Nowohucki design. Historia wnętrz i ich twórcy w latach 1949–1959. Kraków 2007

Sigmund Marjan: Sztuka wnętrza. „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1936, t. 2, nr 2, s. 201–203

Smaga Magdalena: Krakowskie Fabryki Mebli na tle polskiego meblarstwa w latach 1945–1989. „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2013, z. 31, s. 223–249

Smaga Magdalena: Od planu po realizację – budynki „Z” i „S” Centrum Administracyjnego Huty imieniem Lenina. Część I. Architektura. „Światowid. Rocznik Muzeum PRL-u w Krakowie” 2017, nr 4, s. 125–149; Część II. Wnętrza. 2019, nr 5, s. 101–123

Smaga Magdalena: Osiedleni. Teatralne. Kraków 2018

Smaga Magdalena: Przyczynek do studium historyczno-architektonicznego kina „Światowid”. „Światowid. Rocznik Naukowy Muzeum PRL-u” 2014, nr 1, s. 145–165

Skrudlik Mieczysław: Salon Listopadowy. W Domu Baryczków, Warszawa 1930. „Sztuki Piękne” 1931, t. 7, nr 1, s. 1–20

Skrzypek-Gaweł Krystyna: Profesor Marian Sigmund. Dokonania twórcze i dydaktyczne. Kraków 1996

Szablowska Anna Agnieszka: Propaganda wizualna Powszechnej Wstawy Krajowej. „Biuletyn Historii Sztuki” 2009, t. 71, nr 4, s. 529–547

Sztuka i dyplomacja. Związki sztuki i polskiej dyplomacji w okresie nowożytnym. Red. Monika Kuhnke, Artur Badach. Warszawa 2013

Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904–1944. Red. nauk. Jola Gola, Maryla Sitkowska, Agnieszka Szewczyk. Warszawa 2012

Wincze Władysław: „Ład” (cz. II). „Cepelia” 1984, nr 11, s. 14–21

Woźnicki Stanisław: Wystawa „Sztuka wnętrza” w IPS-ie. „Plastyka. Organ Bloku Zawodowych Artystów Plastyków” 1936, t. 2, nr 2, s. 197–200

Wróblewska Danuta: Nowe typy umeblowania. „Projekt” 1963, R. 8, nr 2, s. 9–11

Wystawa-Targi Wzornictwa Przemysłowego, katalog, Warszawa 15–25 stycznia 1961. Warszawa 1961

Wyższa Szkoła Plastyczna w Krakowie 1949–1955. Przeszłość, stan obecny, zamierzenia, organizacja. Pod kierunkiem Witolda Chomicza i Stanisława Obtułowicza. Kraków 1949

Zientara Maria: Sztuka krakowska 1945–2000. Tom 2. Mała stabilizacja i dekada złudzeń (1960–1980). Kraków 2022

Żołnierz-artysta. Marian Sigmund. „Komandos. Militarny magazyn specjalny” 2006, nr 11, s. 36

Żwinis Maciej: Meble dla świetlic. Warszawa 1955

Downloads

Published

2023-12-15

Issue

Section

Research Papers and Treatises

How to Cite

Marian Sigmund – projektant wnętrz i mebli. Życie i krótka charakterystyka twórczości. (2023). Krzysztofory: Scientific Bulletin of the Historical Museum of the City of Kraków, 41, 113-138. https://doi.org/10.32030/KRZY.2023.07

Similar Articles

1-10 of 54

You may also start an advanced similarity search for this article.