Zenon Klemensiewicz a składnia dialektów polskich i słowiańskich
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.28.20Słowa kluczowe:
Zenon Klemensiewicz, składnia dialektów polskich, składnia dialektów słowiańskichAbstrakt
Zenon Klemensiewicz and the Syntax of Polish and Slavic Dialects
The paper discusses two issues: 1) Z. Klemensiewicz’s previously unknown research in the area of dialectal syntax, and 2) his dispute with J. Bauer, regarding the inclusion of syntax in Ogólnosłowiański atlas językowy (‘General Slavic linguistic atlas’). It has transpired that the collections of the Archive of Science of PAN and PAU in Cracow contain Klemensiewicz’s materials for Zarys składni polskich dialektów (‘An outline of the syntax of Polish dialects’), excerpted from K. Nitsch’s Wybór polskich tekstów gwarowych (‘A selection of Polish dialectal texts’), as well as the manuscript of the polemic with Bauer’s proposal. It seems probable that, by describing the syntax of Polish dialects, Klemensiewicz wanted to capture the characteristics of the syntax of spoken Polish.
Pobrania
Bibliografia
Wykaz rękopisów:
Bauer J., Zjawiska składniowe w atlasie językowym ogólnosłowiańskim, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K III–27, jedn. 11/6.
Klemensiewicz Z., Mat[eriały] warszt[atowe]. Mat[eriały] do składni dialektów, Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, sygn. K III–27, jedn. 38.
Literatura:
Bauer J., 1959, Otázka syntaktických jevů v slovanském jazykovém atlase, „Slávia” 28, s. 607–616.
BDP: J. Strutyński (red.), Bibliografia dialektologii polskiej, t. I: Do roku 1975 włącznie, 1981, t. II: Od roku 1976 do roku 1980 włącznie wraz z uzupełnieniami za lata poprzednie, 1986, t. III: Od roku 1981 do 1985 włącznie wraz z uzupełnieniami za lata poprzednie, 1990, Kraków.
Dunaj B., 2019, Badania polszczyzny krakowskiej – przeszłość i teraźniejszość, „LingVaria” nr 1 (27), s. 35–47, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.02.
Judycka I., Lewicki A., Iwanowa-Perczyńska N., 1961, Z prac nad kwestionariuszem do badań składni gwar polskich, „Poradnik Językowy” nr 8, s. 371–375.
Kałkowska A., 2010, Profesor Jadwiga Konieczna-Twardzikowa (1 I 1932–21 IX 2009), „Język Polski” XC, s. 49–56.
Klemensiewicz Z., 1924, O niektórych osobliwościach języka Wyspiańskiego, „Język Polski” XII, s. 6–15.
Klemensiewicz Z., 1936, Język polski. Wybór wiadomości o znaczeniu i użyciu form językowych oraz o gwarach ludowych dla kl. 4 gimn., Lwów.
Klemensiewicz Z., 1937, Składnia opisowa współczesnej polszczyzny kulturalnej, Kraków.
Klemensiewicz Z., 1938a, Osobliwsze funkcje syntaktyczne wyrazu co w gwarach ludowych, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLIII, nr 5, s. 146–148.
Klemensiewicz Z., 1938b, Wyrażenia przyimkowe z ku, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLIII, nr 9, s. 273–275.
Klemensiewicz Z., 1946, O wyrazie jak z funkcją wskaźnika zespolenia zdań złożonych w gwarach ludowych, [w:] Inter arma. Zbiór prac ofiarowanych prof. Kazimierzowi Nitschowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin (1 II 1944) przez przyjaciół, kolegów i uczniów, Kraków, s. 5–11.
Klemensiewicz Z., 1953, O różnych odmianach współczesnej polszczyzny. Próba charakterystyki odmian współczesnej polszczyzny z uwzględnieniem przypuszczalnych warunków ich początkowego rozwoju, Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1957, Język ogólnonarodowy i gwara, „Życie Szkoły” XII, nr 6, s. 91–92.
Klemensiewicz Z., 1958, Swoiste właściwości języka Wyspiańskiego i jego utworów, „Pamiętnik Literacki” XLIX, z. 2, s. 425–504.
Klemensiewicz Z., 1961, Historia języka polskiego, cz. 1: Doba staropolska, Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1965, Historia języka polskiego, cz. 2: Doba średniopolska, Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1966, Niektóre właściwości syntaktyczne chłopskiej mowy potocznej, „Język Polski” XLVI, s. 245–255.
Klemensiewicz Z., 1970, Kilka spostrzeżeń językoznawcy o języku poezji Marii Konopnickiej, „Prace Filologiczne” XX, s. 337–341.
Klemensiewicz Z., 1972, Historia języka polskiego, cz. 3: Doba nowopolska, Warszawa.
Labocha J., 1996, Problemy składni gwarowej na przykładzie tekstów z Zaolzia, [w:] B. Dunaj, J. Reichan (red.), Studia dialektologiczne I, Kraków, s. 237–242.
Labocha J., 2018, Składnia gwarowa w badaniach językoznawczych, [w:] R. Przybylska, M. Rak, A. Kwaśnicka-Janowicz (red.), Historia języka, dialektologia i onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych, Kraków, s. 211–217.
Nitsch K., 1929, Wybór polskich tekstów gwarowych, Lwów.
OLA: Ogólnosłowiański atlas językowy – Obŝčeslavânskij lingvističeskij atlas; dotychczas ukazały się: w serii fonetyczno-gramatycznej:
t. 1: B. Vidoeski, P. Ivić (red.), sekr. S. Remetić, Refleksy *ě, Belgrad 1988;
t. 2a: V.V. Ivanov, T.I. Vendina, L.E. Kalnyn’ (red.), Refleksy *ę, Moskwa 1990;
t. 2b: J. Basara (red.), sekr. A. Basara, H. Zduńska, Refleksy *ǫ, Wrocław 1990;
t. 3: J. Basara (red.), sekr. A. Basara, Refleksy *ьr, *ъr, *ьl, *ъl, Warszawa 1994;
t. 4a: D. Brozović (red.), zast. M. Menac-Mihalić, Refleksy *ъ, *ь, Zagreb 2006;
t. 4b: Z. Topolińska, D. Petrović (red.), Refleksy *ъ, *ь. Wokalizm sekundarny, Skopje 2003;
t. 5: T.I. Vendina, L.E. Kalnyn’ (red.), Refleksy *o, Moskwa 2008;
t. 6: T.I. Vendina, L.E. Kalnyn’ (red.), Refleksy *e, Moskwa 2011; w serii leksykalno-słowotwórczej:
t. 1: R.I. Avanesov, V.V. Ivanov (red.), Świat zwierzęcy, Moskwa 1988;
t. 2: B. Falińska, J. Siatkowski (red.), sekr. A. Kowalska, Hodowla zwierząt, Warszawa 2000;
t. 3: A.I. Podłużnyj, A.A. Kryvicky, L.P. Kuncevič (red.), Świat roślinny, Mińsk 2000;
t. 4: A. Ferenčikova i in. (red.), Gospodarstwo wiejskie, Bratysława 2012;
t. 6: T.I. Vendina (red.), Gospodarstwo domowe i przygotowanie pokarmów, Moskwa 2007;
t. 8: J. Basara, J. Siatkowski (red.), Zawody i życie społeczne, Warszawa 2003;
t. 9: J. Siatkowski, J. Waniakowa (red.), Człowiek, Kraków 2009;
t. 10: T.I. Vendina (red.), Zwyczaje ludowe, Moskwa 2015.
Perczyńska N., 1962, Badania składni gwar polskich na podstawie próbnego, warszawskiego kwestionariusza syntaktologicznego, [w:] Otázky slovanské syntaxe. Sborník brněnské syntaktické konference, 17.–21.4.1961, Praha, s. 404–406.
Sobierajski Z., 1960–1964, Polskie teksty gwarowe z ilustracją dźwiękową, t. I–IV, Poznań.
Stieber Z., 1958, O projekcie „Ogólnosłowiańskiego atlasu dialektologicznego”, [w:] V.V. Vinogradov (red.), Slavânskaâ filologiâ. Sbornik statej, t. I, Moskva, s. 129–135.
Urbańczyk S., 1938, Wartość składniowa polskich tekstów gwarowych, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” XLIII, nr 9, s. 146–148.
Urbańczyk S., 1959, Międzynarodowa konferencja słowiańskich dialektologów w Warszawie, „Język Polski” XXXIX, s. 390–392.
Voprosnik: Voprosnik obŝeslovânskogo lingvističeskogo atlasa, Moskva 1965.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Maciej Rak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
