Zanikanie odmiany liczebników głównych jako przykład zmian we fleksji nominalnej współczesnej polszczyzny

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.38.07

Słowa kluczowe:

współczesna polska fleksja nominalna, zmiana językowa, upraszczanie deklinacji, liczebniki główne

Abstrakt

DISAPPEARANCE OF PRINCIPAL NUMERALS AS AN EXAMPLE OF LINGUISTIC CHANGES IN THE NOMINAL INFLECTION IN CONTEMPORARY POLISH

Based on the example of principal numerals, the author of the article discusses the changes that have been taking place in Polish nominal inflection at the turn of the 20th and 21st centuries. As a result of the simplification of numerals, by taking over the functions of collective and ordinal numerals by principal numerals, both in official and colloquial Polish, the phenomenon of a significant increase in the occurrence of principal numerals is noticed. At the same time, the increasing tendency to move away from inflection means that, in multiword principal numerals, none of the parts is inflected. This trend is also extending to single-word numerals. As a result, the simplification of the system of grammatical cases of principal numerals is heading towards their being indeclinable, or, more precisely, towards the introduction of the nominative form in place of objective case forms.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Dunaj B., Przybylska R., Sikora K., 1999, Język na co dzień, [w:] W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków, s. 227–251.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Gajda S., 2003, Język i szkoła wobec niepokojącej współczesności, [w:] R. Mrózek (red.), Horyzonty edukacji językowej, literackiej i kulturowej, Cieszyn, s. 21–32.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Handke K., 2008, Socjologia języka, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Jadacka H., 2007, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kołodziejek E., 2010, Walczymy z bykami. Poradnik językowy PWN, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kurek H., 2019, Przemiany fleksji nominalnej w polszczyźnie przełomu wieków XX i XXI (na przykładzie imion i nazwisk oraz appellativów), Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Kurek H., 2021, Fleksja nominalna współczesnej polszczyzny – upraszczanie się czy początki rozpadu systemu przypadkowego?, „Prace Językoznawcze” XXIII, nr 2, s. 263–271. DOI: https://doi.org/10.31648/pj.6590
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Laskowski R., 1978, Liczebniki główne, [w:] S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 179.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Laskowski R., 1984, Liczebnik, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, S. Urbańczyk, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa, s. 283–293.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Laskowski R., 1999, Liczebnik, [w:] K. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław – Warszawa – Kraków, s. 337–338.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Markowski A., 2008, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Mieczkowska H., 1995, Studia nad liczebnikiem. Na materiale polsko-słowackim, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Muszyńska M., 2009, Składnia dopełniaczowa czasowników w dawnej i współczesnej polszczyźnie, t. 1, Opole.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pisarek W., 2013, Dwa zwierzęta, [w:] M. Milewska-Stawiany, E. Rogowska-Cybulska (red.), Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie, t. 4, Gdańsk, s. 194–195.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Polański K., 1978, Ekonomia w języku, [w:] S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 78.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Polański K., 1999, Przypadek, [w:] K. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław – Warszawa – Kraków, s. 476–477.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Saloni Z., 1977, Kategorie gramatyczne liczebników we współczesnym języku polskim, [w:] Z. Topolińska (red.), Studia gramatyczne, t. I, „Prace Instytutu Języka Polskiego”, nr 25, Wrocław, s. 145–173.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Satkiewicz H., 1973, Odmiana liczebników, [w:] D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Warszawa, s. 258–265.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Satkiewicz H., 2001, Rozwój fleksji w polszczyźnie XX wieku, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Warszawa, s. 95–101.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Siuciak M., 2008, Kształtowanie się kategorii gramatycznej liczebnika w języku polskim, Katowice.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Wróbel H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków.
##plugins.generic.googleScholarLinks.settings.viewInGS##

Pobrania

Opublikowane

2024-11-18

Jak cytować

Kurek, H. (2024) „Zanikanie odmiany liczebników głównych jako przykład zmian we fleksji nominalnej współczesnej polszczyzny”, LingVaria, 19(2(38), s. 93–102. doi: 10.12797/LV.19.2024.38.07.

Numer

Tom 19 Nr 2(38) (2024)

Dział

Polszczyzna współczesna

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.