Rola zbiorowej świadomości językowej w badaniach z zakresu stylistyki historycznej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.28.08

Słowa kluczowe:

świadomość językowa, stylistyka historyczna, przesłona czasowa, kontekst

Abstrakt

The Role of Collective Linguistic Awareness in Research in the Field of Historical Stylistics

The article refers to the well-known hypothesis that the identification mode of all stylistic phenomena consists essentially in finding the appropriate contexts for them. The main purpose of our considerations is to discuss the procedure for the use of collective linguistic awareness of past eras, verbalized in various documents, as one of the important links forming the network of conditions that support the process of stylistic analysis of old utilitarian and artistic texts. The distinguished context creates good chances for interpretation. Most importantly, it limits the time curtain that exists between the author and the recipient of the examined text, and brings him or her closer to the original rules of its reading. Of course, its usefulness is not unlimited. The main problem that we need to mention while discussing our practice is the difficulty of reaching the linguistic notions of the past. Their testimonies may be incomplete, and modern methods of reception defective. Despite these obstacles, the inclusion of the linguistic awareness of the past in the analysis of historical texts appears to be a factor that significantly rationalizes the research process in stylistics.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bartmiński J., 2001, Kontekst założony, historyczny czy kreowany?, [w:] A. Pajdzińska, R. Tokarski (red.), Semantyka tekstu artystycznego, „Czerwona Seria” Instytutu Filologii Polskiej UMCS, 15, Lublin, s. 107–121.

Bielecka-Prus J., 2012, Problem kontekstu w teoriach komunikowania społecznego, „Studia Socjologiczne” 1, s. 19–37.

Bonecki M., 2011, Interpretacja humanistyczna a teoretyczna rekonstrukcja kultury, „Filo-Sofija” nr 1 (12), s. 189–211.

Boniecka B., 1994, Tekst w kontekście (problemy metodologiczne), „Polonica” XVI, s. 43–67.

Brzeziński J., 1975, Język Franciszka Dionizego Kniaźnina, Zielona Góra.

Cytowska M., Michałowska T. (oprac.), 1999, Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w dawnej Polsce: średniowiecze, renesans, barok, „Świadomość Literacka w Polsce”, Warszawa.

Florczak Z., Pszczołowska L., 1957, Nota edytorska, [w:] eaedam (oprac.), M.R. Mayenowa (red.), Ludzie Oświecenia o języku i stylu, t. III: Słownik, Warszawa, s. V–VIII.

Hirsch E.D., 1977, Interpretacja obiektywna, tłum. P. Graff, „Pamiętnik Literacki” LXVIII, s. 297–320.

Janowska A., Pastuchowa M., 1995, Niebezpieczna kompetencja, „Poradnik Językowy” nr 8, s. 11–19.

Kiklewicz A., 2012, Czwarte królestwo. Język a kontekst w dyskursach współczesności, Warszawa.

Kleszczowa K., 2009, Językoznawstwo historyczne w świetle współczesnej historiografii, [w:] eadem, J. Gwioździk (red.), Faktografia w badaniach historycznych, Katowice, s. 155–161.

Kmita J., 1971, Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, Warszawa.

Kmita J., 2007, Późny wnuk filozofii. Wprowadzenie do kulturoznawstwa, „Studia Kulturoznawcze Fundacji Humaniora. Monografie”, 4, Poznań.

Konefał E., 2012, Pojęcie kontekstu w terminologii językoznawczej i przekładoznawczej, [w:] D. Brzozowska, W. Chłopicki (red.), Termin w językoznawstwie, „Język a Komunikacja”, t. 31, Kraków, s. 205–214.

Kostkiewiczowa T., Goliński Z. (oprac.), 1993, Oświeceni o literaturze, [cz. 1:] Wypowiedzi pisarzy polskich 1740–1800, „Świadomość Literacka w Polsce”, Warszawa.

Kostkiewiczowa T., Goliński Z. (oprac.), 1995, Oświeceni o literaturze, [cz. 2:] Wypowiedzi pisarzy polskich 1801–1830, „Świadomość Literacka w Polsce”, Warszawa.

Kwaśniewska-Mżyk K., 1979, Język Franciszka Karpińskiego, „Prace Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Wydział II Języka i Literatury”, Warszawa – Wrocław.

Maćkowiak K., 2001, Słownik a poezja. Z zagadnień świadomości leksykalnostylistycznej polskiego Oświecenia, Zielona Góra.

Maćkowiak K., 2018, O źródłach metajęzykowych w badaniach nad zwerbalizowaną świadomością językową minionych epok, [w:] M. Pastuch, M. Siuciak (red.), Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 3670, Katowice, s. 183–198.

Markiewicz H., 1983, O interpretacji semantycznej utworów literackich, „Pamiętnik Literacki” LXXIV, s. 115–131.

Markowski A., 1992, Polszczyzna końca XX wieku, „Omega”, Warszawa.

Mayenowa M.R., 1956, Mickiewicz a tradycje stylistyczne, „Pamiętnik Literacki” XLVII (zeszyt specjalny), s. 269–316.

Mayenowa M.R., 1973, Zagadnienia stylu i stylistyki w ćwierćwieczu prac IBL, „Biuletyn Polonistyczny” 16, nr 49, s. 119–133.

Mayenowa M.R., 1974, Poetyka teoretyczna. Zagadnienia języka, „Vademecum Polonisty”, Wrocław.

Michałowska T., 1982, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa.

Ożdżyński G., 2002, Konteksty kulturowe w myśli etno- i socjolingwistycznej, [w:] J. Ożdżyński, T. Rittel (red.), Konteksty kulturowe w dyskursie edukacyjnym. Praca zbiorowa, „Studia Logopedyczne”, 6, Kraków, s. 173–200.

Puzynina J., 1997, Kontekst a rozumienie tekstu, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LIII, s. 15–32.

SJP: M. Szymczak (red.), Słownik języka polskiego, t. I–III, Warszawa 1988–1989.

Skubalanka T., 1962, Neologizmy w polskiej poezji romantycznej, „Prace Wydziału Filologiczno-Filozoficznego Towarzystwa Naukowego w Toruniu”, t. 13, z. 1, Toruń.

Skubalanka T., 1995, O stylu poetyckim i innych stylach języka. Studia i szkice teoretyczne, Lublin.

Szahaj A., 1993, Teksty na wolności (strukturalizm – poststrukturalizm – postmodernizm), „Kultura Współczesna” 2, s. 5–13.

Wendland M., 2011, Konstruktywizm komunikacyjny, „Biblioteka Komunikacji Społecznej”, t. 1, Poznań.

Wilkoń A., 1977, Z zagadnień języka i stylu, [w:] J. Bubak, A. Wilkoń (red.), Z zagadnień języka artystycznego. Materiały I konferencji naukowej poświęconej problematyce języka literatury zorganizowanej przez Instytut Filologii Polskiej UJ, Kraków 17–19 luty 1975, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, „Prace Językoznawcze”, nr 54, Warszawa–Kraków, s. 113–123.

Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 2748, Katowice.

Wyderka B., 2002, „Przedziwny wszędzie”. O stylu Mikołaja Sępa Szarzyńskiego na tle tendencji stylistycznych poezji polskiego renesansu, „Studia i Monografie Uniwersytetu Opolskiego”, nr 307, Opole.

Zdunkiewicz D., 1988, Pojęcie implikatury w językoznawstwie – przegląd najważniejszych stanowisk, „Poradnik Językowy” nr 9–10, s. 627–645.

Ziółkowski M., 1984, Przyczynek do sposobu pojmowania świadomości społecznej, [w:] J. Brzeziński, L. Nowak (red.), Świadomość jednostkowa a świadomość społeczna, „Poznańskie Studia z Filozofii Nauki”, z. 8, Warszawa – Poznań, s. 9–36.

Żydek-Bednarczuk U., 2005, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków.

Pobrania

Opublikowane

2019-11-29

Jak cytować

Maćkowiak, K. (2019) „Rola zbiorowej świadomości językowej w badaniach z zakresu stylistyki historycznej”, LingVaria, 14(28), s. 121–. doi: 10.12797/LV.14.2019.28.08.

Numer

Dział

Polszczyzna historyczna