Relacje więźniów Kabla zebrane przez Wojewódzką Żydowską Komisję Historyczną w Krakowie w kontekście metodologii dokumentowania Zagłady w latach 1944–1949
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2020.08Słowa kluczowe:
historiografia Zagłady, Centralna Żydowska Komisja Historyczna, zbieracz żydowskiej komisji historycznej, protokolant żydowskiej komisji historycznej, dokumentowanie Zagłady, relacja, świadectwo historyczne, Krakowska Fabryka Kabli (Kabel)Abstrakt
Wychodząc od zarysowania początku historiografii Zagłady w drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku, przywołuje losy żydowskich komisji historycznych w kontekście działalności polskich instytucji dokumentujących Zagładę po wojnie. Opisując historie Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, a następnie skupiając uwagę na jednym z jej najaktywniejszych oddziałów – Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie – przechodzę do charakterystyki funkcji protokolanta tejże instytucji, a także metodologii badań prowadzonych przez zbieraczy WZKH. W części analitycznej powołuje się na relacje więźniów pod obozu płaszowskiego utworzonego przy Krakowskiej Fabryce Kabli (opisuje pokrótce losy tego dziś rzadko omawianego miejsca), na podstawie których prowadzę rozważania dotyczące formalnych granic świadectwa, skupiając się głównie na jego specyfice. W zakończeniu tekstu nakreślam problemy badawcze, z jakimi mierzyli się pracownicy komisji historycznych tuż po wojnie, a także zwracam uwagę na trudności w pracy z tym rodzajem świadectwa.
PlumX Metrics of this article
Bibliografia
Bieberstein Aleksander: Zagłada Żydów w Krakowie. Kraków–Wrocław 1986
Google Scholar
Borwicz Michał: Literatura w obozie. Kraków 1946
Google Scholar
Browning Christopher Robert: Collected Memories: Holocaust History and Post-war Testimony. London 2003
Google Scholar
Cohen Boaz: Holocaust Survivors and the Genesis of Holocaust Research. In: Beyond Camps and Forced Labour: Current International Research on Survivors of Nazi Persecution. Ed. Johannes-Dieter Steinert, Inge Weber-Newth. Osnabrück 2005, pp. 290–300
Google Scholar
Dauksza Agnieszka: Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców. Gdańsk 2016
Google Scholar
Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933–1945. Vol. 1. Early Camps, Youth Camps, and Concentration Camps and Subcamps under the SS-Business Administration Main Office (WVHA). Part B. Ed. Geofrey P. Megargee. Bloomington and Indianapolis 2009
Google Scholar
Filipkowski Piotr: Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji autobiograficznych. Wrocław 2010
Google Scholar
Friedländer Saul: Nazi Germany and the Jews, 1933–1939. Vol. 1. The Years of Persecution. New York 1997
Google Scholar
Friedman Philip: Roads to Extinction: Essays on the Holocaust. New York–Philadelphia 1980
Google Scholar
Gebirtig Mordechaj: S’brent (1939–1942). Kraków 1946
Google Scholar
Grinberg Daniel: Holokaust w perspektywie i refleksji historyków. W: Myślenie po Zagładzie. Głosy z Polski. Red. Sebastian Rejak. Warszawa–Kraków 2008, s. 12–16
Google Scholar
Grüss Noe: Rok pracy Centralnej Żydowskiej Komisji Żydowskiej. Łódź 1947
Google Scholar
Hilberg Raul: Zagłada Żydów europejskich. Przeł. Jerzy Giebułtowski. T. 1–3. Warszawa 2014
Google Scholar
Jarkowska-Natkaniec Alicja: Wymuszona współpraca czy zdrada? Wokół przypadków kolaboracji Żydów w okupowanym Krakowie. Kraków 2018
Google Scholar
Jockusch Laura: Collect and Record! Jewish Holocaust Documentation in Early Postwar Europe. Oxford 2012, https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199764556.001.0001
Google Scholar
Kotarba Ryszard: Niemiecki obóz w Płaszowie 1942–1945. Warszawa–Kraków 2009
Google Scholar
Pieśń ujdzie cało… Antologia wierszy o Żydach pod okupacją niemiecką. Oprac. Michał Borwicz. Warszawa–Łódź–Kraków 1947
Google Scholar
Polski przemysł kablowy. Red. Jan Grobicki. Bydgoszcz 2007
Google Scholar
Rejak Sebastian: Jewish Identities in Poland and America. The Impact of the Shoah on Religion and Ethnicity. London–Portland (Or) 2011
Google Scholar
Skubisz Mieczysław: Krakowski Kabel i jego załoga 1928–1978. Kraków 1978
Google Scholar
Tippner Anja: Ghostwriting i historia mówiona: teksty kolaboratywne jako przypadek graniczny pisarstwa autobiograficznego. Przeł. Anna Artwińska. W: Autobiografie (po)graniczne. Red. Inga Iwasiów, Tatiana Czerska. Kraków 2016, s. 209–220
Google Scholar
Trzy pokolenia krakowskiego Kabla w 75-leciu 1928–2002. Red. Kazimierz Smaczniak. Kraków 2005
Google Scholar
Trzy pokolenia pracowników krakowskiego „Kabla” w 80-leciu 1928–2008. Red. Kazimierz Smaczniak. Kraków 2011
Google Scholar
Żbikowski Andrzej: Sąd Społeczny przy CKŻP. Wojenne rozliczenia społeczności żydowskiej w Polsce. Warszawa 2014
Google Scholar
Artykuły w czasopismach naukowych
Google Scholar
Bartov Omer: Eastern Europe as the Site of Genocide. „The Journal of Modern History” 2008, Vol. 80, No. 3, pp. 557–593
Google Scholar
Cohen Boaz: Holocaust Testimonies and Historical Writing: Debates, Innovations, and Problems in the Early Post-War Period. „Yad Vashem Studies” 2017, Vol. 45, Issue 2, pp. 159–184
Google Scholar
Haska Agnieszka: „Zbadać i wyświetlić”. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (1944–1947). „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2017, nr 13, s. 110–137; https://doi.org/10.32927/zzsim.352
Google Scholar
Jarkowska-Natkaniec Alicja: Powojenne procesy członków Jüdischer Ordnungsdienst w okupowanym Krakowie. Casus Dawida Lieblinga. „Studia Żydowskie. Almanach” 2014, nr 4, s. 97–114; https://doi.org/10.56583/sz.549
Google Scholar
Stauber Roni: Filip Friedman i początki badań nad Zagładą. „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2015, nr 11, s. 235–251; https://doi.org/10.32927/zzsim.470
Google Scholar
Stępień Monika: „Pamięci zamordowanych składamy hołd”. Działalność Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w powojennym Krakowie. „Kwartalnik Historii Żydów” 2018, nr 3, s. 579–606
Google Scholar
Wachuła Michał: Refleksja o statusie miejsca-po-obozie na przykładzie krakowskiej Fabryki Kabli w perspektywie relacji Joanny Ringel. „Narracje o Zagładzie” 2017, nr 3, s. 345–360
Google Scholar
Artykuły internetowe
Google Scholar
Grądzka Martyna: „Kabel” – zapomniany obóz pracy przymusowej przy ul. Prokocimskiej 75 w Krakowie [online]. [dostęp 17 stycznia 2020]. Dostępny w internecie: https://nowahistoria.interia.pl/polska-walczaca/newskabel-zapomniany-oboz-pracy-przymusowej-przyulprokocimskie,nId,183459
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.