Krakowski filozof Mirosław Dzielski i historyczne konteksty jego filozofii społecznej, część 1
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2023.09Słowa kluczowe:
Mirosław Dzielski, Kraków, PRL, filozofia historii, filozofia polska, Solidarność, Jana Paweł II, rewolucja, rewolucja ducha, Kościół, liberalizm, kapitalizm, socjalizm, myśl niezależnaAbstrakt
Na podstawie pism Mirosława Dzielskiego, materiałów archiwalnych, wspomnień, analiz historycznych podjęto próbę opisu jego działalności i podzielenia się refleksjami na temat tej historycznej postaci. W artykule przedstawiono postać Dzielskiego w anturażu epoki, w której działał społecznie i filozofował. Omówiono główne, zdaniem autora, filary (zagadnienia węzłowe) filozofii społecznej Dzielskiego, na które składały się: rewolucje, Ruch Światło-Życie, Jan Paweł II, Solidarność. Przez pryzmat tych zagadnień ukazano jego postać i myśl. Artykuł podzielono na dwie części. W pierwszej przedstawiono postać filozofa oraz pierwszy filar – rewolucje, w części drugiej pozostałe trzy filary.
Bibliografia
I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. Stenogramy. T. 1. I tura. Red. Grzegorz Majchrzak, Jan Marek Owsiński, Bartosz Kaliski. Warszawa 2011
Bosiacki Adam: Utopia, władza, prawo. Doktryna i koncepcje prawne bolszewickiej Rosji 1917–1921. Warszawa 2012
Chyliński Zygmunt: Wspomnienie o Mirku Dzielskim. W: Widzieć mądrość w wolności. Księga pamięci Mirosława Dzielskiego. Red. Bogusław Chrabota. Kraków 1991, s. 31
Dzielski Mirosław: Odrodzenie ducha – budowa wolności. Pisma zebrane. Kraków 1995
Dzielski Mirosław: O potrzebie twórczego antykomunizmu. Wybór pism. Wybór, przypisy i wstęp Maciej Zakrzewski. Kraków 2019
Encyklopedia filozofii polskiej: Grzegorczyk Andrzej. Hasło oprac. Stanisław Krajewski. T. 1. Lublin 2011, s. 456–457
Franaszek Piotr: „Jagiellończyk”. Działania Służby Bezpieczeństwa wobec Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach osiemdziesiątych XX w. Kraków 2012
Grzegorczyk Andrzej: Odpowiedzialność filozofów. „Więź” 1981, nr 5, s. 49–56
Jadacki Jacek: Filozofia polska XIX i XX wieku. T. 2. Wiek XX. Warszawa 2015
Jadczak Ryszard: Z dziejów spotkania szkoły lwowsko-warszawskiej z marksizmem. „Edukacja Filozoficzna” 1991, t. 11, s. 99–107
Jadczak Ryszard: Mistrz i jego uczniowie. Warszawa 1997
Kadłubek Zbigniew: Odpowiedzialna mobilizacja. Szkic o Ernsta Jüngera filozofii wspólnoty. W: Wizerunki wspólnoty. Studia i szkice z literatury i antropologii porównawczej. Red. Zbigniew Kadłubek, Tadeusz Sławek. Katowice 2008, s. 188–205
Knoch Konrad: Pisma liberalne drugiego obiegu w Polsce w latach 1979–1990. Warszawa 2015
Kryptonim „Wasale”. Służba Bezpieczeństwa wobec Studenckich Komitetów Solidarności 1977–1980. Red. Łukasz Kamiński, Grzegorz Waligóra. Warszawa 2007
Kuliniak Radosław, Pandura Mariusz, Ratajczak Łukasz: Filozofia po ciemnej stronie mocy. Krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko lwowskiej szkole filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Część 1. Lata 1945–1951. Kęty 2018
Kuliniak Radosław, Pandura Mariusz, Ratajczak Łukasz: Filozofia po ciemnej stronie mocy. Krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko lwowskiej szkole filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Część 2. Problem reformy szkolnictwa wyższego w świetle partyjnej ofensywy ideologicznej. Kęty 2019
Kuliniak Radosław, Pandura Mariusz, Ratajczak Łukasz: Filozofia po ciemnej stronie mocy. Krucjaty marksistów i komunistów polskich przeciwko lwowskiej szkole filozoficznej Kazimierza Twardowskiego. Część 3. Ostateczne starcie. Kęty 2021
Mentzel Zbigniew: Kołakowski – czytanie świata. Biografia. Kraków 2020
Misiek Józef: Biogram doktora Mirosława Dzielskiego, adiunkta w Zakładzie Filozofii Nauk Przyrodniczych Instytutu Filozofii UJ. W: Widzieć mądrość w wolności…, s. 27–29
Opozycja małopolska w dokumentach 1976–1980. Wybór i oprac. Adam Roliński. Kraków 2003
Paduchowski Wojciech: Koniec wolnej filozofii. „Dziennik Polski” [online]. 4 listopada 2021 [dostęp 10 sierpnia 2023].
Dostępny w internecie: https://plus.dziennikpolski24.pl/
Paduchowski Wojciech: Philosophical social space of the Riga Treaty era – Russian perspective, meaning. „Logos i Ethos” (w druku)
Perzanowski Jerzy: Głos prawdy. O Pani Profesor Izydorze Dąmbskiej. „Znak” 1986, nr 374, s. 17–49
Plichta Adam: Wolność i polityka. Myśl społeczno-polityczna Mirosława Dzielskiego. Kraków 2019
Polska filozofia powojenna [T.] 1. Red. Witold Mackiewicz. Warszawa 2021
Przewodnik po polskiej filozofii chrześcijańskiej XX i XXI wieku. Red. Piotr S. Mazur, Piotr Duchliński, Paweł Skrzydlewski. Kraków 2020
Romański Adolf [Mirosław Dzielski]: Kim są liberałowie?. „Merkuryusz Krakowski i Światowy” 1979, nr 4, s. 31–39
Spętana Akademia. Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. T. 2. Materiały partyjne (1950–1986). Wybór, wstęp i oprac. Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski. Warszawa 2012
Stola Dariusz: Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967–1968. Warszawa 2018
Szarek Jarosław: Czarne juwenalia. Opowieść o Studenckim Komitecie Solidarności. Kraków 2007
Szyjewski Andrzej: Powstanie i zmiana programu magisterskich studiów religioznawczych w Instytucie Religioznawstwa UJ. W: Ile z nauki, ile z ideologii? Religioznawstwo w PRL. Red. Łucja Marek, Rafał Łętocha. Kraków 2021, s. 69–71
Tomczok Paweł: Rewolucja konserwatywna. „FA-art” 2006, nr 4, s. 32–35
Walasek Mateusz: Idee społeczne Jana Pawła II a chrześcijański liberalizm Mirosława Dzielskiego. „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Gospodarki. Ekonomia” 2013, t. 21, nr 5, s. 101–114
Woleński Jan: Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska. Warszawa 1985
Woleński Jan: Filozofia polska 1945–1989. „Znak” 1992, nr 443, s. 91–104
Wiśniewski Wojciech W.: Biogram Mirosława Dzielskiego. W: Dzielski Mirosław: Odrodzenie ducha – budowa wolności. Pisma zebrane. Kraków 1995, s. 825–830
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Wojciech Paduchowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
