Usuwanie komunistycznych patronów ulic

Pierwsza fala dekomunizacji ulic w Krakowie

Abstrakt

W artykule opisano proces dekomunizacji przestrzeni publicznej Krakowa przeprowadzony przez Radę Miasta Krakowa I kadencji (1990–1994). Radni przywrócili poprzednie, przedwojenne nazwy kilkudziesięciu ulicom i usunęli ponad sto nazw gloryfikujacych ludzi, wydarzenia, daty ważne dla komunizmu i wprowadzone do przestrzeni publicznej w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej przez władze lokalne pochodzące z nadania partyjnego. Mimo wykonania bardzo dobrej i rzetelnej pracy przez głównych autorów zmian – radnych i członków spoza Rady Miasta, działających w ramach powołanej uchwałą nr III/22/90 Rady Miasta Krakowa z 6 lipca 1990 roku Komisji Nadzwyczajnej ds. Pomników, Tablic oraz Nazewnictwa Ulic, Placów i Mostów w Krakowie (istniejącej do 31 grudnia 1990 roku) – nie ustrzeżono się drobnych błędów. Częściowo je naprawiono, ale niektóre nadal istnieją. W artykule przedstawiono chronologie wydarzeń, kulisy pracy komisji, mechanizm konsultacji społecznych z mieszkańcami, a także dylematy, które musieli rozstrzygnąć radni, polegające na wyborze patronów do zmiany i zaproponowaniu nowych. Efekty pracy komisji widać do dzisiaj, nazwy są używane przez mieszkańców, a ustawa dekomunizacyjna z 2016 roku miała zastosowanie w Krakowie jedynie do 7–10 przypadków, co przy skali około 2,4 tysiąca ówczesnych nazw ulic pokazuje, jak dużą pracę wykonali członkowie komisji oraz radni I kadencji odrodzonego samorządu.